Fokowate
Foka w helskim fokarium
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	ssaki żyworodne
Szczep	łożyskowce
Rząd	drapieżne
Podrząd	psokształtne
Nadrodzina	płetwonogie
Rodzina	fokowate
Nazwa systematyczna
Phocidae[1]
Gray , 1821

Foka

Foka w basenie fokarium na Helu

Fokowate, foki (Phocidae) – rodzina drapieżnych ssaków morskich zaliczana do płetwonogich (Pinnipedia), obejmująca 19 gatunków .

Cechy charakterystyczne

• kończyny tylne wyciągnięte ku tyłowi, nieużyteczne przy poruszaniu się na lądzie
• brak małżowin usznych
• widzą bardzo dobrze, zarówno w wodzie, jak i na lądzie
• pływają szybko i niezwykle zwinnie
• pod wodą wytrzymują nawet do 40 minut
• młode pokryte są białym, gęstym futerkiem, zwanym lanugo
• Mogą nurkować do 200 m.

Środowisko życia

• w chłodnych morzach obu półkul
• w gromadach
• w większości w strefie przybrzeżnej

Choroby fok

• nosówka
• zapalenie płuc
• wścieklizna
• choroby układu oddechowego
• choroby związane z połknięciem niewłaściwego pokarmu, np. pustej reklamówki

Najcięższą z foczych chorób jest nosówka , która dziesiątkuje stada fok. Często przyczyną chorób foki jest działanie ludzi, jak to miało miejsce w przypadku mieszkanki helskiego fokarium, foki Krysi. Monety, które ludzie wrzucali "na szczęście", połknięte przez fokę zalegały w przewodzie pokarmowym bardzo długo i sukcesywnie były trawione. Uwalniane w ten sposób pierwiastki ciężkich metali zatruwały poszczególne organy wewnętrzne. Stwierdzono, iż bezpośrednią przyczyną nagłego zgonu był wewnętrzny krwotok na skutek gwałtownego pęknięcia śledziony^[2].

Gatunki

• Rodzaj: Monachus
  • Monachus monachus – mniszka śródziemnomorska
  • Monachus schauinslandi – mniszka hawajska
  • †Monachus tropicalis – mniszka antylska
• Rodzaj: Mirounga
  • Mirounga angustirostris – słoń morski północny
  • Mirounga leonina – słoń morski południowy
• Rodzaj: Ommatophoca
  • Ommatophoca rossi – foka Rossa
• Rodzaj: Lobodon
  • Lobodon carcinophaga – krabojad
• Rodzaj: Hydrurga
  • Hydrurga leptonyx – lampart morski
• Rodzaj: Leptonychotes
  • Leptonychotes weddellii – foka Weddella
• Rodzaj: Erignathus
  • Erignathus barbatus – foka wąsata
• Rodzaj: Cystophora
  • Cystophora cristata – kapturnik
• Rodzaj: Phoca
  • Phoca largha – foka pstra
  • Phoca vitulina – foka pospolita
• Rodzaj: Pusa
  • Pusa caspica – foka kaspijska
  • Pusa hispida – nerpa
  • Pusa sibirica – foka bajkalska
• Rodzaj: Pagophilus
  • Pagophilus groenlandicus – foka grenlandzka
• Rodzaj: Histriophoca
  • Histriophoca fasciata – foka pręgowana
• Rodzaj: Halichoerus
  • Halichoerus grypus – foka szara

Fokarium

Badaniem fok szarych i ich rozmnażaniem w celu zachowania ginącego gatunku zajmuje się Stacja Oceanograficzna Uniwersytetu Gdańskiego , prowadząc unikalne fokarium w mieście Hel .

Ciekawostki

Foka Depka była pierwszą dziko żyjącą foką szarą urodzoną w fokarium w mieście Hel . Imię Depki oznacza kanał Głębinkę (Depkę) pomiędzy Rewą Mew a rewskim Szpyrkiem na Zatoce Puckiej. Depka nie jest jedyną foką, która opuściła helskie fokarium. Oprócz niej, w miejscowości Czołpino wypuszczono również na wolność Cumę, Adama, Bojkę, Dulkę, Denegę, Dryfa i inne. Nie wszystkim udało się jednak przeżyć w wodach Bałtyku.^[]

Depka po "wycieczkach" do Danii i Niemiec powróciła do Polski. Często można ją spotkać w okolicach Pogorzelicy, Niechorza i Trzęsacza. W Niechorzu wydzielono dla niej część plaży, by mogła w spokoju tam odpoczywać, nie będąc nękana przez turystów, chcących zrobić sobie z nią zdjęcia.^[]

W Bałtyku żyje również foka pospolita o imieniu Cętka, często odwiedza nasze plaże. Do niedawna tylko Cętka i Depka zamieszkiwały polskie tereny Bałtyku.

Od września 2007 roku na polskich plażach zaobserwowano również stadko liczące 6 osobników foki szarej. Harem najczęściej wypoczywa na Mewiej Łasze na Zatoce Gdańskiej.

Zobacz też

• selkie

Przypisy