Leszcz
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Rząd	karpiokształtne
Rodzina	karpiowate
Rodzaj	Abramis
Gatunek	leszcz
Nazwa systematyczna
Abramis brama[1]
( Linnaeus , 1758)
Kategoria zagrożenia ( CzKGZ )[2]
najmniejszej troski

Leszcz

Leszcz (Abramis brama) – gatunek słodkowodnej ryby z rodziny karpiowatych .

Nazwy synonimiczne :

• Abramidopsis leuckartii (Heckel, 1836)
• Abramis leuckartii Heckel, 1836
• Cyprinus brama Linnaeus, 1758

Występowanie

Leszcz występuje w niemal całej Europie z wyjątkiem Półwyspu Iberyjskiego , Apenińskiego , zachodniej Francji , południowej części Półwyspu Bałkańskiego , północnej Szkocji oraz północnej Skandynawii . Występuje także w zachodniej Azji , został też zaaklimatyzowany na wielu obszarach Syberii. W Polsce jest pospolity w dużych jeziorach , rzekach nizinnych i w przybrzeżnej strefie Bałtyku .

W Europie występują 2 podgatunki leszcza:

• Abramis brama orientalis – rejon Morza Kaspijskiego i Aralskiego .
• Abramis brama danubu – dorzecze Dunaju .

Żyje w stadach w dolnych partiach dużych rzek (kraina leszcza), w jeziorach i zbiornikach zaporowych, najchętniej przebywa w głębokiej wodzie z bogatą roślinnością. W niektórych zbiornikach występuje bardzo licznie, co prowadzi do karłowacenia populacji^[].

Opis

Leszcz osiąga ponad 6 kg masy ciała^[3] i do 82 cm długości^[4]. Rekordowy okaz złowiony w 1912 w Finlandii ważył 11,5 kg^[3]. Ciało silnie wygrzbiecone oraz bocznie spłaszczone, pokryte dużymi, łatwo usuwalnymi łuskami. Otwór gębowy dolny, tworzy charakterystyczny, wysuwalny ryjek. Wzdłuż linii bocznej powyżej 50 łusek. W płetwie odbytowej powyżej 23 promieni, w płetwie grzbietowej 9-10 miękkich promieni. Grzbiet leszcza jest ciemny, z zielonkawym odcieniem, brzuch białawy, płetwy szaroniebieskie, jego boki zaś u młodych osobników srebrzyste, z wiekiem często uzyskują złotawy połysk.

Odżywianie

Leszcz jest typowym bentosożercą – żywi się zwierzętami zamieszkującymi osady denne. Dzięki właściwościom swojego aparatu gębowego jest w stanie zasysać muł , a następnie wypluwać go i wyszukiwać cząstki pokarmu. Młode osobniki żywią się zooplanktonem .

Rozród

Dojrzewa płciowo w wieku 4–7 lat. Trze się na płyciznach, gromadnie w V i VI przy temperaturze 12–16 °C. U samców w tym czasie na głowie i grzbiecie występuje wysypka tarłowa. Samica składa ikrę kilkukrotnie na roślinności podwodnej lub, w razie jej braku, na zanurzonych gałęziach. Narybek tworzy duże ławice . Rośnie bardo wolno, w wieku 7-8 lat mierzy około 30 cm.

Znaczenie gospodarcze

Leszcz ma dość duże znaczenie gospodarcze. Chętnie łowiony przez wędkarzy na spławik i grunt. W przeciętnie ciepłym roku wędkarski sezon leszczowy w rzece zaczyna się po tarle i trwa od czerwca do początku września. Kulminacja przypada w lipcu i pierwszej połowie sierpnia.

Ochrona

W wodach śródlądowych nie posiada wymiaru ochronnego. W wodach morskich wymiar ochronny wynosi 40 cm.

Ciekawostki

W lipcu w Nowym Warpnie ( powiat policki ) odbywa się tradycyjne Święto Leszcza.

Przypisy

Bibliografia

Zobacz też

• ryby Polski