Obszar zajmowany przez kulturę Hassuna i sąsiednią kulturę Halaf .

Hassuna nazwa niniejszej jednostki kulturowej związana jest z eponimicznym stanowiskiem Tell Hassuna. Zespół zjawisk kulturowych utożsamianych z omawianą kulturą obejmował swym zasięgiem obszary zlokalizowane nad górnym Tygrysem a jego południową granice wyznacza Mały Zab . Rozwój tej jednostki kulturowej wyznaczają daty od ok. 6200 do ok. 5700 p.n.e.

Inwentarz ceramiczny w niniejszej kulturze reprezentowany jest przez naczynia zdobione malowanymi bądź nacinanymi wzorami geometrycznymi. Wyrabiano głównie ceramikę kuchenną ( kubki, dzbany, kuliste naczynia, misy), ręcznie lepioną z gliny (różowej lub jasnożółtej) z domieszką sieczki. Używano również naczyń ozdobionych czerwonymi wzorami geometrycznymi (linie, zygzaki, figurki ludzi i zwierząt, ornamenty o ukrytej symbolice, np.swastyka). Z tego okresu pochodzi najstarsza ceramika polichromowana. W okresie klasycznym pojawiła się ceramika dobrze wypalona. Inwentarz kamienny w owej kulturze reprezentowany jest przez wkładki do sierpów, drapacze , zgrzebła , a także żarna , moździerze, tłuczki służące do obrabiania pokarmu roślinnego. W inwentarzach kamiennych poświadczona jest obecność przęślików co może sugerować rozwój tkactwa w niniejszej kulturze. Konstrukcje mieszkalne wznoszone były na planie koła bądź prostokąta, a do ich budowy posługiwano się ubitym mułem rzecznym bądź blokami glinianymi . Domy na planie okręgu służyły zapewne jako miejsca kultowe, bowiem odnaleziono w nich poćwiartowane zwłoki. Jednak większość zmarłych chowano pod podłogą domów. Ludność niniejszej jednostki kulturowej zajmowała się głównie uprawą pszenicy , pszenicę samopszę , pszenicę płaskurkę , jęczmień , groch i soczewicę , poświadczona jest także hodowla kóz , owiec , świń i bydła. Najważniejsze stanowiska kultury Hassuna: Tell Hassuna, Jarim Tepe, Tell Soto, Umm Dabagija, Arpaczija.

Bibliografia

• Janusz K. Kozłowski, Wielka Historia Świata, t. II Od "rewolucji" neolitycznej do podbojów Aleksandra Wielkiego, Fogra, Kraków 2004.
• Janusz K. Kozłowski, Archeologia Prahistoryczna, t. I Starsza Epoka Kamienia, Nakładem Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1972.
• Piotr Kaczanowski, Janusz K. Kozłowski, Wielka Historia Polski , t.1 Najdawniejsze dzieje ziem polskich (do VII w.), Fogra, Kraków 1998.
• Janusz K. Kozłowski (opracowanie naukowe), Encyklopedia historyczna świata, t. I Prehistoria, Agencja Publicystyczno-Wydawnicza Opres, Kraków 1999.
• Bolesław Ginter, Janusz K. Kozłowski, Technika obróbki i typologia wyrobów kamiennych paleolitu, mezolitu i neolitu (wyd. III), PWN, Warszawa 1990.
• J.Desmond Clark, Prahistoria Afryki, PWN, Warszawa 1978.