Wielki herb Królestwa Francji i Nawarry

Flaga wojenna Burbonów francuskich 1638-1790

Ancien régime ( fr. stare rządy) – nazwa absolutystycznego systemu społeczno-politycznego, który istniał we Francji za panowania dynastii Walezjuszów i Burbonów ( XIV - XVIII wiek ).

Określenie Ancien régime w czasie rewolucji francuskiej stało się synonimem rządów przedrewolucyjnych. Rewolucjoniści nie rozróżniali tu okresu, gdy panowało feudalne rozdrobnienie władzy (do XVII w.) i okresu absolutyzmu królewskiego (połowa XVI - 1789), ponieważ ich wyobrażenie o przeszłości było uproszczone. Fakt, że monarchia absolutna dążyła zaś do wyrównywania klas społecznych, podobnie jak potem uczyniła to rewolucja, lecz już innymi metodami, podkreślił dopiero Alexis de Tocqueville w połowie XIX wieku .

Arystokracja czy mieszczanie?

W Ancien régime państwem rządziła, wykorzystująca swoją uprzywilejowaną pozycję arystokracja , chociaż wielu najwyższych urzędników było z noblesse de robe , a więc nobilitowanych urzędników mieszczańskich. Sama monarchia absolutna nie zawsze cieszyła się poparciem i sympatią rodów arystokratycznych, ponieważ ich przedstawiciele tęsknili do czasów feudalnej "swobody" lub "anarchii".

Niektórzy myśliciele polityczni pochodzenia arystokratycznego, jak się ich dziś określa: " neofeudałowie francuscy ",nawoływali wprost do osłabienia władzy monarszej na rzecz regionalnych posesjonatów, i dlatego cieszyli się gdy Ludwik XIV zmarł w 1715 roku i nastała polisynodia - zespół arystokratycznych rad stanu. Lecz ten nowy sposób nie sprawdził się. Powrócono wówczas do absolutystycznego aparatu ministerialnego.

Sama francuska monarchia absolutna ma wielu ojców. Trudno stwierdzić, czy najważniejszy był tu Henryk IV Burbon , kardynał Richelieu czy Ludwik XIV .

Zobacz też

• Francja w XVIII wieku
• Stany we Francji