Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Generał

Generał

Generałowie
Wojska Lądowe
Oznaczenie stopnia generała
naramiennik

naramiennik
kurtka nieprzemakalna

kurtka nieprzemakalna
Oznaczenie stopnia generała broni
naramiennik

naramiennik
kurtka nieprzemakalna

kurtka nieprzemakalna
Oznaczenie stopnia generała dywizji
naramiennik

naramiennik
kurtka nieprzemakalna

kurtka nieprzemakalna
Oznaczenie stopnia generała brygady
naramiennik

naramiennik
kurtka nieprzemakalna

kurtka nieprzemakalna

Generał – wysoki oficerski stopień wojskowy , a także grupa stopni generalskich. Nazwa pochodzi z łacińskiego generalis (główny, nadrzędny) i oznaczała początkowo głównego dowódcę wojska lub konkretnego rodzaju broni. W tym znaczeniu, stopień generała, jako naczelnego dowódcy całych sił zbrojnych państwa, zachował się obecnie jedynie w Szwajcarii .

Spis treści

Historia

Stopień ten, wprowadzony do obiegu w XVI wieku we Francji , występuje w podobnym brzmieniu w większości armii świata. Później generał stał się zwykłym stopniem wojskowym, podzielono go też na kilka – cztery do pięciu stopni. W części państw poszczególne stopnie generalskie są najwyższymi stopniami wojskowymi, w części wyższym stopniem jest jeszcze marszałek , zwany w niektórych państwach feldmarszałkiem czyli marszałkiem polowym lub polnym. Oprócz wojsk lądowych, stopień generała został w większości państw przejęty przez lotnictwo (wyjątek w tym zakresie stanowi Wielka Brytania), natomiast odpowiednikiem generała w marynarce wojennej jest admirał . Termin "generał" używany jest zarówno jako nazwa konkretnego stopnia generała, jak i jako ogólne określenie stopni generalskich.

W armiach niektórych krajów, zwłaszcza znajdujących się w stanie wojny albo rządzonych przez dyktatorów, funkcjonował jeszcze jeden stopień, wyższy od wszystkich generałów i marszałka: był to generalissimus . Stopień ten nosił m.in. Józef Stalin i Francisco Franco .

W Polsce termin pojawił się od XVII wieku , początkowo jako stopień dowódczy wojsk zaciężnych, później także na oznaczenie dowódców artylerii .

Generał w Rzeczypospolitej Obojga Narodów

Generał – początkowo dowódca określonego rodzaju wojsk:

  • Generał artylerii ( łac. generalis artileriae magister) ustanowiony przez Władysława IV dla Korony w 1637 r., dla Litwy w 1638 r. Początkowo powoływany na czas określonej wojny istniał już w XVI wieku , po raz pierwszy w bitwie pod Obertynem w 1531 r. zw. starszym nad armatą . W 1539 r. dowództwo artylerii powierzono hetmanowi polnemu, również w tym czasie niestałemu, potem jednak powrócono do pierwotnej koncepcji generała artylerii. Podczas konfederacji gołąbskiej domagano się kadencji dwuletniej dla generała artylerii, jednak urząd pozostał dożywotni. Generał artylerii podlegał hetmanowi wielkiemu, a od 1775 r. Departamentowi Wojskowemu Rady Nieustającej . Zwierzchnik wszystkich zbrojowni i arsenałów , prochowni i odlewni dział ( ludwisarni ), odpowiedzialny za zaopatrzenie armii i arsenałów w armaty , proch , amunicję , rejestry zaopatrzenia, organizowanie zaprzęgów i taboru artylerii oraz szkolenie artylerzystów. W czasie wojny nierzadko zlecano mu dowództwo innej broni, samodzielnych grup wojska albo członków szyku marszowego lub bojowego. Dysponował funduszem, z którego rozliczał się przed hetmanem . Generał koronny z wydatków wyliczał się też na każdym sejmie, litewski od 1717 r. przedkładał rachunki Trybunałowi Radomskiemu . Nie obejmowały generałów incompatibilitates , nie mogli jedynie sprawować innego urzędu wojskowego. Podwładnymi generała artylerii byli cejgmistrze .
  • Generał piechoty pojawił się w latach 1651 - 1656 .
  • Generałowie inspektorzy – dla ogólnego dozoru jazdy i piechoty: dwóch dla Korony i dwóch dla Litwy, mianowani przez hetmana wielkiego, który wyznaczał im pensję. Pojawili się w pierwszej połowie XVIII wieku za panowania Augusta III . Zadaniem generałów inspektorów były objazdowe wizytacje wszystkich pułków i składanie raportów hetmanowi. Od 1775 r. podlegali Departamentowi Wojskowemu Rady Nieustającej, który zniósł wprawdzie generała litewskiego, lecz pozostałych podniósł w hierarchii przed generałów artylerii i wprowadzając ich do swych sądów.
  • Generał prowiantmagister (lata 70. XVII wieku).
  • Generał chirurg wojskowy (początkowo urząd niestały, lata 70. XVII wieku)
  • Generał audytor ( 1673 r. – doradca hetmana w sprawach sądowych dla wojsk cudzoziemskiego autoramentu ).

Generał – dowódca wyższych jednostek wojskowych, początkowo w cudzoziemskim autoramencie , najpierw w piechocie i dragonii :

  • generał majorowie
  • generałowie lejtnanci (od końca XVII w. ) starsi od generał majorów.

W czasach stanisławowskich generałowie lejtnanci byli dowódcami dywizji , a generał majorowie ich zastępcami, zaś dowódcy brygad kawalerii narodowejbrygadierzy – zostali zrównani z generał majorami. Istnieli też generałowie majorowie ziemiańscy , którzy dowodzili pospolitym ruszeniem swojej ziemi ( powiatu ).

W 1790 r. wraz z ożywieniem urzędu pisarzy polnych otrzymali oni stopień generała lejtnanta, najwyższy z wówczas istniejących.

Członkami sztabu generalnego w dobie I Rzeczypospolitej byli ludzie sprawujący następujące urzędy wojskowe (odpowiadające częściowo funkcji generała): hetman wielki koronny , hetman wielki litewski , hetman polny koronny , hetman polny litewski , strażnik wielki koronny i strażnik wielki litewski , strażnik polny koronny i strażnik polny litewski , pisarz polny koronny i pisarz polny litewski , oboźny wielki koronny i oboźny wielki litewski , oboźny polny koronny i oboźny polny litewski oraz regimentarze .

Poza wojskowością pojęcia generał w dobie Rzeczypospolitej szlacheckiej używano także na określenie instytucji i urzędów cywilnych .

Generał w okresie zaborów

W okresie Księstwa Warszawskiego istnieli generałowie dywizji i generałowie brygady dowodzący jednostkami ( dywizje , brygady ) złożonymi z jednego rodzaju wojska.

W Królestwie Polskim funkcjonował ponadto stopień generała broni dowodzącego danym korpusem, przy czym generał jazdy był starszy (ważniejszy) od generała piechoty (nie było generała artylerii ). Dowódca Korpusu Jazdy był ważniejszy prestiżowo od dowódcy Korpusu Piechoty z powodów historycznych.

We współczesnym Wojsku Polskim

We współczesnym Wojsku Polskim istnieją cztery stopnie generalskie w wojskach lądowych i lotnictwie, przeznaczone dla najwyższych dowódców z tych korpusów osobowych:

generał (dawniej generał armii )
generał broni
generał dywizji
generał brygady

W marynarce wojennej odpowiadają im stopnie admiralskie .

Generał broni jest stopniem "zbiorczym", łączącym w sobie stopnie generałów różnych rodzajów "korpusów" broni: np. generała piechoty, generała artylerii, generała lotnictwa (występujących w przeszłości w wojsku polskim lub współcześnie w wojskach obcych). Za czasów Królestwa Polskiego tj. 1815-1831 r. mianem Korpusu Broni określano cały rodzaj broni, gdyż Korpus Piechoty i Korpus Jazdy (Kawalerii) stanowiły najwyższe szczeble dowódcze tych broni.

Insygniami generała są gwiazdki na naramiennikach (odpowiednio od jednej do czterech, w zależności od stopnia) i wężyk generalski (zarówno na naramiennikach, jak i na otoku), lampasy na spodniach, a także proporzec generalski.

Obecnie w Wojsku Polskim służy ponad 150 generałów.

Generałowie (czterogwiazdkowi) w Wojsku Polskim

Stopnie generalskie w innych armiach

Odpowiedniki polskich stopni generalskich w innych armiach

państwogenerał brygadygenerał dywizjigenerał bronigenerał (generał armii)marszałek
Bośnia i Hercegowina Brigadni generalGeneral-majorGeneral-pukovnikbrakbrak
Bułgaria генерал-майоргенерал-лейтенантгенерал-полковникгенералbrak
Chiny Shao JiangZhong JiangShang Jiangbrakbrak
Chorwacja stožerni brigadir[2]general bojnikgeneral pukovnikgeneral zborabrigadni general
Czechy brigádní generálgenerálmajorgenerálporučíkarmádní generálbrak
Francja Général de Brigade[3]
W lotnictwie:Général de Brigade Aérien
Général de Division
Général de Division Aérien
Général de Corps d´Armée[4]
Général de Corps Aérien
Général d´Armée
Général d´Armér Aérien[5]
brak
Grecja TaxiarchosYpostratigosAntistratigosStratigosbrak
Hiszpania General de brigadaGeneral de divisiónTeniente generalGeneral de EjércitoCapitán general
Izrael Tat-Aluf[6]Aluf[7]Rav-Aluf[8]brakbrak
Japonia rikushōho[9]rikushōrikujō bakuryōchōbrakbrak
Kuba General de BrigadaGeneral de DivisiónGeneral de Cuerpo de EjércitoGeneral de Ejército[10]brak
Litwa Brigados generolasGenerolas majorasGenerolas leitenantasbrakbrak
Meksyk General BrigadierGeneral de brigadaGeneral de divisiónbrakbrak
Mongolia Бригадын генерал – Generał BrygadyХошууч генерал – Generał DywizjiДэслэгч генерал – Generał BroniХурандаа генерал – Generał czterogwiazdkowyМаршал
Niemcy BrigadegeneralGeneralmajorGeneralleutnantGeneralFeldmarschall
Norwegia Brigadier[11]GeneralmajorGenralløytnantGeneralbrak
Rosja генерал-майоргенерал-лейтенантгенерал-полковникгенерал армииМаршал Российской Федерации[12]
Rumunia General de brigadaGeneral maiorGeneral locotenentGeneralbrak
Słowacja Brigádny generálGenerálmajorGenerálporučíkGenerálbrak
Szwajcaria Brigadier[13]DivisionarKorpskommandantGeneral[14]brak
Szwecja BrigadgeneralGeneralmajorGenerallöjtnantGeneralbrak
Turcja TuğgeneralTümgeneralKorgeneralOrgeneral[15]brak
Ukraina Генерал-майорГенерал-лейтенантГенерал-полковникbrakГенерал армії України[16]
Wielka Brytania Brigadier[17]Major General[18]Lieutenant General[19]General[20]brak[21]
Węgry DandártábornokVezérőrnagyAltábornagyVezérezredesbrak
Włochy Generale di brigata[22]Generale di divisioneGenerale di corpo d´armataGenerale di corpo d´armata con incarichi speciali[23]Generale[24]

Stany Zjednoczone

W Siłach Zbrojnych Stanów Zjednoczonych stopnie generalskie są używane przez Armię , Korpus Piechoty Morskiej i Siły Powietrzne .

Oryginalna nazwa stopniaTłumaczenie nazwyLiczba gwiazdekPolski odpowiednik
General of the Armies [25]generał armii (l.mn.)****** (nieoficjalnie)nie ma
General of the Army[26]generał armii (l.poj.)*****marszałek
Generalgenerał****generał
Lieutenant Generalgenerał porucznik***generał broni
Major Generalgenerał major**generał dywizji
Brigadier Generalgenerał brygadier*generał brygady

Przypisy

  1. 1,0 1,1 1,2 generał armii
  2. Chorwacki brygadier (brigadir) ma trzy "plecionki", będące odpowiednikami gwiazdek – o jedną więcej niż pułkownik (pukovnik); natomiast stožerni brigadir ma jedną i trzy generalskie sznury.
  3. Général de Brigade ma dwie gwiazdki, brak jednogwiazdkowego generała.
  4. Cztery gwiazdki.
  5. Pięć gwiazdek.
  6. Skrzyżowany kłos i miecz .
  7. Skrzyżowany kłos i miecz i jeden liść winorośli.
  8. Skrzyżowany kłos i miecz i dwa liście winorośli.
  9. Dwa kwiaty chryzantemy (?), brak odpowiednika jednogwiazdkowego generała.
  10. Stopniem wyższym od kubańskiego czterogwiazdkowego generała (General de Ejército) jest odmiennie oznaczony Comandante en Jefe – komendant i szef – odpowiednik marszałka.
  11. Norweski brygadier jest jednogwiazdkowym generałem.
  12. W ZSSR istniały cztery stopnie generalskie i trzy marszałkowskie: marszałek [rodzaju wojsk], główny marszałek [rodzaju wojsk], marszałek Związku Sowieckiego.
  13. Szwajcarski brygadier jest jednogwiazdkowym generałem.
  14. Stopień nadawany tylko i wyłącznie w wypadku zagrożenia wojennego. Ostatnim oficerem w tym stopniu był generał Henri Guisan (1874 - 1960), mianowany podczas II wojny światowej
  15. Stopniem wyższym od tureckiego czterogwiazdkowego generała (Orgeneral) jest odmiennie oznaczony (brak gwiazdek, złote epolety) Maresal – marszałek.
  16. Generał armii Ukrainy, mimo nazwy, ma oznaczenia typowe dla marszałka: jedna gwiazdka – większa od generalskich, na wzór marszałkowskiej z czasów ZSRR , i złoty tryzub w złotym wieńcu.
  17. Stopień brygadiera ("Brigadier": korona i trzy romby) ma oznaczenie analogiczne do pułkownika ("Colonel": korona i dwa romby) mimo to wg klasyfikacji NATO brytyjski brygadier odpowiada generałowi brygady, OF-6.
  18. Romb, skrzyżowany pałasz i laska marszałkowska (głównodowodzącego).
  19. Korona , skrzyżowany pałasz i laska marszałkowska (głównodowodzącego).
  20. Korona, romb, skrzyżowany pałasz i laska marszałkowska (głównodowodzącego).
  21. Najwyższy stopień to Field Marshal ( marszałek polny ) o odmiennym oznaczeniu. W lotnictwie występują następujące stopnie odpowiadające stopniom generalskim (oznaczane dwoma szerokimi czarnymi paskami rozdzielonymi szerokim srebrnym): Air Commodore, Air Vice-Marshal, Air Marshal, Air Chief Marshal, Marshal of the Royal Air Force (marszałek lotnictwa).
  22. We włoskich wojskach lądowych między pułkownikiem a generałem brygady ("Generale di brigata") występują jeszcze dwa stopnie: colonello comandante di corpo i colonnello che grado superiore ('pułkownik tymczasowo w randze generała brygady')
  23. Trzy gwiazdki plus czwarta w czerwonej obwódce.
  24. Cztery białe gwiazdki.
  25. stopień wojsk lądowych , Siły Powietrzne i Korpus Piechoty Morskiej odpowiednika nie mają. Tytuł ten w historii otrzymali tylko George Washington (pośmiertnie) i John Pershing . Nie istnieją oficjalne oznaczenia stopnia. Usytuowanie tego stopnia w hierarchii jest zresztą niejasne. Mianowicie gen. Pershing otrzymał po I wojnie światowej ten stopień jako stopień honorowy odpowiadający stopniowi marszałka; jako oznaczenie stopnia nosił 4 złote gwiazdki (podczas gdy posiadacz stopnia generała nosił 4 srebrne gwiazdki); sama nazwa stopnia pierwotnie miała brzmieć General of the Army (analogicznie do stopnia Admiral of the Navy przyznanego admirałowi Deweyowi ), ale zmieniono ją na General of the Armies, ponieważ w skład wojsk podległych we Francji Pershingowi wchodziły także jednostki Korpusu Piechoty Morskiej a nie tylko wojsk lądowych (ang. Army). Kiedy w 1944 r. utworzono stopień General of the Army (oznaczony 5 srebrnymi gwiazdkami), nie zadbano o jego jednoznaczne usytuowanie w hierarchii (nieoficjalnie uznawano oba stopnie za równorzędne, ale z racji tego, że gen. Pershing dłużej nosił swój stopień, przyznano mu starszeństwo). W 1945 r. pojawiła się propozycja utworzenia wyższych normalnych niehonorowych stopni General of the Armies i Admiral of the Navy, które miały być oznaczone 6 srebrnymi gwiazdkami i miały odpowiadać stopniowi generalissimusa ; stopnie te mieli otrzymać gen. Douglas MacArthur i adm. Chester Nimitz — wynikało to z przygotowań do inwazji na Japonię. Po kapitulacji Japonii zrezygnowano z tego zamiaru. Gen. Pershing do śmierci w 1948 r. odmawiał noszenia 5 lub 6 srebrnych gwiazdek zamiast 4 złotych. W 1976 prezydent Gerald Ford zadecydował o przyznaniu Waszyngtonowi pośmiertnie stopnia General of the Armies, ale równocześnie nie określono, jakie oznaczenie będzie stosowane (4 złote czy 6 srebrnych gwiazdek).
  26. stopień wojsk lądowych , w lotniczy odpowiednik to General of the Air Force, piechota morska odpowiednika nie ma.

Zobacz też

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Generał":

1972 Steinhaus , polski matematyk (ur. 1887 ) 8 marca – Erich von dem Bach-Zelewski , niemiecki Generał, dowódca SS i policji na okupowanych terenach ZSRR i niemieckich oddziałów ...

Zugspitze Ratyzbońskiego Towarzystwa Botanicznego, botanik Kaspar Graf von Sternberg, profesor Charles François Duval, Generał Reinhard Friedrich Freiherr von Werneck i dwunastu pomocników, w tym tragarze ...

Jan Dąbrowski Jan Henryk Dąbrowski (1755-1818) — Generał, twórca Legionów polskich we Włoszech Jan Kanty Dąbrowski (1791-1853) — biskup pomocniczy ...

Albrecht Hohenzollern (1490-1568) – wielki mistrz krzyżacki, książę Prus Albrecht Hohenzollern (1809-1872) – książę i Generał pruski Albrecht Hohenzollern (1837-1906) – książę pruski, feldmarszałek, komendator (Herrenmeister) pruskiego zakonu ...

1777 Lavoisier zaliczył siarkę do pierwiastków. Urodzili się 15 marca - Józef Sowiński , polski Generał, dowódca obrony reduty na Woli w Warszawie (zm. 1831 ) 30 kwietnia - ...

Insurekcja kościuszkowska Wybuch Akt powstania kościuszkowskiego 24 marca 1794 Insurekcja rozpoczęła się 12 marca 1794 , gdy Generał Antoni Madaliński odmówił poddania się redukcji I Wielkopolskiej Brygady Kawalerii Narodowej ...

Ludwik XVIII ...

Aleksandr Suworow ...

Tomasz Wawrzecki 5 sierpnia 1816 ) – polski polityk i żołnierz. W insurekcji 1794 roku Generał, a po pojmaniu Kościuszki od 12 października do 19 listopada 1794 ...

Kosynierzy treści1 Historia formacji2 Ubiór i uzbrojenie kosyniera3 Ciekawostki4 Zobacz też Historia formacjiBracia Generał Jan i Andrzej Slascy, ziemianie z krakowskiego wystawili własnym sumptem liczące ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Generał":

209b Tworzenie demokracji parlamentarnej w Polsce (plansza 7) src="https://szkolnictwo.pl/rysunki_lekcje/2128/Jozef_Pilsudski1.png" align=right hspace=10> Tworzenie demokracji parlamentarnej w Polsce Premierem rządu został Generał Władysław Sikorski. W maju 1923 r. podpisano porozumienie zwane paktem lanckorońskim, ...

214b II Wojna Światowa. Działania zbrojne w latach 1939 - 1941 r. (plansza 9) zlecił przerzucenie jednostek Deutsches Afrikakorps (Niemiecki Korpus Afrykański) do Afryki. Dowodził nimi Generał Erwin Rommel. ...

11 LISTOPADA (plansza 1) za daleko? Napoleon: Zbyt dużo pytań, nie poznaję cię. [poważniejszym głosem] Czy mój najlepszy Generał Józef Poniatowski, którego ludzie jeszcze nigdy nie ugięli się pod wrogimi ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie