Modelowe doświadczenie:
Do wysokiego cylindra nasyp 1/3 objętości grochu lub orzechów włoskich. Na wierzch dosyp równą objętość koralików lub kaszy. Zaznacz górny poziom. Wstrząsaj zawartością cylindra aż kulki wymieszają się równomiernie. Ponownie zaznacz górny poziom.
Objętość mieszaniny dwóch cieczy (denaturatu z wodą) jest mniejsza od sumy objętości składników
Zaobserwowano zmniejszenie się objętości. Małe kulki zajmują wolne przestrzenie między dużymi kulkami. Analogiczne zjawisko zachodzi przy mieszaniu się cieczy i świadczyo różnych rozmiarach ich drobin.
