Wierzba oszczepowata
Systematyka [1]
Domena :	eukarionty
Królestwo :	rośliny
Klad :	rośliny naczyniowe
Klad :	rośliny nasienne
Klasa :	okrytonasienne
Klad :	klad różowych
Rząd :	malpigiowce
Rodzina :	wierzbowate
Rodzaj :	wierzba
Gatunek :	wierzba oszczepowata
Nazwa systematyczna
Salix hastata L. Sp. pl. 2:1017. 1753

Młode pędy

Wierzba oszczepowata, wierzba hastata (Salix hastata) – gatunek rośliny należący do rodziny wierzbowatych . W Polsce stanie dzikim bardzo rzadki, czasami uprawiany jako roślina ozdobna.

Rozmieszczenie geograficzne

Gatunek arktyczno-alpejski. Występuje wokółbiegunowo w tundrze i górach Europy (na północy aż po Laponię ), na znacznych obszarach Azji oraz w północnej części Ameryki Północnej (aż po Alaskę i Jukon )^[2]. W Europie jest rzadki i występuje tylko w wysokich górach: w Alpach , północnych Apeninach , w Karpatach , Górach Dynarskich , górach Półwyspu Iberyjskiego i Półwyspu Bałkańskiego ^[3]. W Polsce występuje tylko w Tatrach i znane są tylko 4 jego stanowiska: Przełęcz Pyszniańska , Giewont , Wyżnia Świstówka (prawdopodobnie Wyżnia Świstówka Małołącka ) i Mała Koszysta ^[3]. Prawdopodobnie informacje o występowaniu Salix arbuscula na Kominiarskim Wierchu dotyczą też wierzby oszczepowatej^[3].

Morfologia

Pokrój

Krzew o wysokości do 1,5 m, płożący się.

Pędy

Gałązki stosunkowo grube i silnie rozgałęziające się. Młode gałązki owłosione, starsze nagie. Pąki nagie.

Liście

Podłużne, jajowate lub odwrotnie jajowate o ostrych końcach, spodem sine. Na brzegach delikatnie piłkowane. Przylistki dobrze rozwinięte. Liście nie czernieją przy suszeniu. Starsze liście nagie, tylko młode delikatnie owłosione.

Kwiaty

Roślina dwupienna . Kwiaty zebrane w kwiatostany zwane kotkami . Kotki męskie o łuskach ciemniejszych na końcach i długości do 2cm. Mają wolne pręciki o nagich nitkach i 1 miodnik w każdym kwiatku. Kotki żeńskie mają długość do 3 cm. W ich kwiatach żeńskich znamiona słupka dużo krótsze od szyjki.

Biologia i ekologia

Roślina wieloletnia , krzew, nanofanerofit . Jest owadopylna i miododajna , kwitnie w czerwcu. Siedlisko : roślina wysokogórska. Rośnie przy potokach i na innych wilgotnych miejscach w piętrze regla górnego i kosówki na glebach lekko kwaśnych lub zasadowych.

Zmienność

Tworzy różniące się od typowej formy, trudne do oznaczenia mieszańce z: Salix amygdalina , Salix aurita , Salix bicolor , Salix caprea , Salix cinerea , Salix herbacea , Salix nigricans, Salix retusa , Salix silesiaca , Salix rosmarinifolia .

Zagrożenia

Z powodu rzadkości występowania jest jest gatunkiem zagrożonym. Łączna ilość wszystkich okazów w polskich Tatrach to kilkanaście sztuk^[3]. Wszystkie jej stanowiska w polskich Tatrach znajdują się na obszarze ochrony ścisłej Tatrzańskiego Parku Narodowego .

Zastosowanie

• Wierzba hastata jest uprawiana jako roślina ozdobna , przeważnie w formie szczepionej na pniu. Należy do grupy tzw. wierzb miniaturowych. Uprawiane odmiany dość znacznie różnią się od typowej formy w jej naturalnym środowisku. Niektóre posiadają bardzo ozdobne srebrzyste, lub białe kotki, lub srebrzyste i omszone liście. Szczególnie nadają się do ogrodów skalnych , pojedynczych nasadzeń w trawniku lub przy oczku wodnym . Mogą być także uprawiane w donicach na tarasach i balkonach. Charakteryzują się powolnym wzrostem. Polecana jest odmiana 'Werhahnii' o łukowato wzniesionych pędach. Wiosną ma liście omszone i srebrzyste, później zielone. Kotki o długości do 4 cm.
• Sposób uprawy: Wymaga corocznego cięcia, by ładnie wyglądała.

Szczepiona na pniu wierzba oszczepowata

Przypisy

Bibliografia