Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Trzebinia

Trzebinia

Trzebinia
Panorama miasta
Dworzec PKP i okolice hotelu "Pod Zegarem"
Herb
Flaga
Herb Trzebini Flaga Trzebini
Województwo małopolskie
Powiat chrzanowski
Gmina
• rodzaj
Trzebinia
miejsko-wiejska
ZałożonoXIV wiek
Prawa miejskie ok. 1800
Burmistrz Adam Adamczyk
Powierzchnia 31,3 km²
Ludność (2008)
•  liczba
•  gęstość

20523
644 os./km²
Strefa numeracyjna
+48 32
Kod pocztowy 32-540 do 32-546
Tablice rejestracyjne KCH
Położenie na mapie Polski

Trzebinia
50°10'N 19°29'E / 50.167, 19.483 Na mapach: 50°10'N 19°29'E / 50.167, 19.483
TERC
( TERYT )
2121503054
Miasta partnerskie Ishøj

Billy-Montigny
Bönen

Urząd miejski
ul. Piłsudskiego 14
32-540 Trzebinia
Strona internetowa miasta
Dwór Zieleniewskich w Trzebini
Rynek w Trzebini
Dworzec kolejowy w Trzebini

Trzebiniamiasto w woj. małopolskim , w powiecie chrzanowskim , siedziba gminy miejsko-wiejskiej Trzebinia , w Jaworznicko-Chrzanowskim Okręgu Przemysłowym .

Spis treści

Geografia

Położenie

Obszar miasta i gminy Trzebinia położony jest na pograniczu Wyżyny Olkuskiej , Pagórów Jaworznickich i Rowu Krzeszowickiego , w zachodniej części województwa małopolskiego , w powiecie chrzanowskim . Geograficznie obszar miasta i gminy jest wyżyną wzniesioną od 269 do 407 m n.p.m. Trzebinia położona jest w zachodniej części Małopolski w odległości około 20 km od Śląska[].

W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. katowickiego .

Transport

Dobrą komunikację zapewnia rozbudowana struktura dróg w tym autostrada A4 , droga krajowa nr 79 i droga wojewódzka nr 791 oraz korzystne połączenia kolejowe, które czynią miasto węzłem komunikacyjnym.

Najbliższe lotniska międzynarodowe
lotniskoodległość w km
1 Balice 30
2 Pyrzowice 62

Struktura miasta

W skład miasta Trzebinia wchodzą następujące osiedla:

Demografia

Struktura ludności miasta Trzebinia wg wieku [1]
wiek w latachmieszkańcy
0-2348
3-6692
7-162277
17-242860
25-6611 560
67 i więcej2938
  • Ruch naturalny ludności (2005) [1]:
    • ilość zawartych małżeństw: 271
    • ilość urodzeń: 229
    • ilość zgonów: 295
    • przyrost naturalny: –66
    • przemeldowania: 346
    • wymeldowania poza teren: 317
  • Ruch naturalny ludności (2007) [1]
    • ilość zawartych małżeństw: 230
    • ilość urodzeń: 306
    • ilość zgonów: 405
    • przyrost naturalny: -99
    • przemeldowania: 461
    • wymeldowania poza teren: 325
Struktura ludności miasta Trzebinia wg płci [1]płećmieszkańcy
mężczyźni10 068
kobiety10 607

Historia

Prehistoria

Najstarsze znaleziska archeologiczne z terenów Trzebini i okolic to wyroby z krzemienia oraz przedmioty wykonane z brązu pochodzące z okresu halsztackiego kultury łużyckiej .

Średniowiecze

Teren gdzie współcześnie znajduje się Trzebinia najpewniej wchodził w skład państwa wielkomorawskiego , później po włączeniu ziem Wiślan do państwa Polan , pozostał przy Polsce do 1795 r.

Początki zaś samego miasta sięgają czasów średniowiecza. Znaczną część jego dzisiejszego terenu stanowiły obszary dworskie, funkcjonujące w oparciu o gospodarkę folwarczną. Z 1325 r. pochodzi wzmianka o parafii św. Piotra i Pawła, w 1470 r. o kościele parafialnym w Trzebini wspomniał Jan Długosz , a w 1490 r. księga poborowa ziemi proszowskiej. Przełomu XIII i XIV w. sięgają tradycje wydobywania galmanu na terenach należących obecnie do gminy. Z 1411 r. pochodzi wzmianka o sztolni odwadniającej, pierwszej na terenie złóż śląsko-krakowskich. Do XV w. teren ten był własnością królewską, w późniejszym czasie na drodze przywilejów nadanych przez króla, mieszczanie krakowscy uzyskali prawa do eksploatacji bogatych złóż cynku i ołowiu znajdujących się w tych okolicach.

Na przełomie XIV i XV w. w posiadanie Trzebini weszli Karwaczjanowie herbu Zadora. Mikołaj Kezinger odkupił osadę od Karwaczjanów i w 1415 r. otrzymał od króla Władysława Jagiełły przywilej nadający tej osadzie prawo magdeburskie i górnicze. Syn Kezingera, Walther herbu Łabędź, otworzył nowe szyby w Górce, zwanej wówczas Wierzą. Równolegle z Kezingerami wydobywał kruszce ród Tęczyńskich z herbem Topór, do którego należała Siersza, Wodna i Myślachowice. Pod koniec XV w. Trzebinia przeszła w ręce Jerzego Morsztyna, a w XVI w. właścicielami tych terenów bądź ich części byli mieszczanie krakowscy, którzy intensywnie rozwijali działalność górniczą i hutniczą.

Nowożytność

W latach 1569 - 1584 , Trzebinię objął w posiadanie Jerzy Schilhra vel Silhra, który przyjął nazwisko Trzebiński i otrzymał herb Abdank. W rękach rodu Schilhra Trzebińskich pozostawała Trzebinia do 1802 r., kiedy zmarł Antoni Schilhra Trzebiński, ostatni potomek w linii męskiej. Dzięki Trzebińskim, była osada górnicza przeżywała swoją świetność i zaczęła być traktowana jak miasto, choć w tym okresie jeszcze praw miejskich nie posiadała. Staraniem Franciszka Schilhry Trzebińskiego, Trzebinia uzyskała od Augusta II przywilej jarmarczny, a Antoni Schilhra Trzebiński nadał odrębny przywilej zabezpieczający prawa ludności żydowskiej do handlu. Trzebińscy ufundowali kościół św. Stanisława wraz ze szpitalem dla ubogich, który został zniszczony w latach 1783 - 1786 . Trzebinia podzieliła los zaborów Rzeczypospolitej i znalazła się w zaborze austriackim zwanym Galicją.

XIX wiek

Decyzją kongresu wiedeńskiego z 8 maja 1815 w skład powstałej Rzeczypospolitej Krakowskiej weszła również Trzebinia. Dzięki staraniom wdowy po ostatnim z rodu Trzebińskich Krystynie, noszącej wówczas nazwisko swojego trzeciego męża – Marasse, Trzebinia została oficjalnie podniesiona do rangi miasta decyzją Senatu Wolnego Miasta Krakowa z 6 września 1817 . W 1846 r. Trzebinia wraz z republiką krakowską ponownie zostaje wcielona do Austrii i taki stan rzeczy utrzymał się do odzyskania niepodległości przez Polskę w 1918 r., kiedy weszła w skład ówczesnego województwa krakowskiego.

W latach 20. XIX w. mimo starań ówczesnej właścicielki Krystyny Marasse i jej męża hrabiego Ferdynanda Marasse, Trzebinia została przymusowo sprzedana za długi. Trzebionka i Górka stały się własnością żydowskiej rodziny Samuelsonów. W posiadanie samej Trzebini wchodzili kolejno: Karol Estreicher, Karolina Piechocka, Józef i Maria Baranowscy, Gabriela Stępińska i August Raczyński. W rękach Raczyńskiego teren Trzebini pozostawał do 1920 r., kiedy dwór oraz część majątków ziemskich należących niegdyś do Trzebińskich kupili Marian i Paula Zieleniewscy.

Okres XIX i XX w. charakteryzował się intensywnym rozwojem przemysłu, głównie surowcowego. W latach 1804 - 1843 powstało pięć kopalni węgla, dwie huty cynku oraz huta szkła. W II poł. XIX w. nastąpił dalszy rozwój kopalnictwa, powstały kolejne kopalnie węgla a także kopalnia głębinowa galmanu. Początek XX w. to dla Trzebini dalszy ciąg rozwoju przemysłu ciężkiego. Najważniejsze zakłady przemysłowe, które powstały w tym czasie, to rafineria nafty, elektrownia, cementownia oraz zakłady tłuszczowe. Znaczne zagęszczenie przemysłu dało podłoże dla ruchów lewicowych. W okresie międzywojennym działała na tym terenie KPP , PPS-lewica, Towarzystwo Uniwersytetów Robotniczych , Komunistyczny Związek Młodzieży Polskiej oraz Czerwone Harcerstwo . Równolegle z ruchami lewicowymi działał bardzo prężnie ruch harcerski kierowany przez Naczelnego Kapelana Harcerstwa Polskiego księdza Mariana Luzara . W 1903 r. w Trzebini osiedlili się salwatorianie , którzy w 1910 r. rozpoczęli budowę kościoła pw. Najświętszego Serca Boskiego Zbawiciela (projekt arch. Zygmunt Gawlik ). Obecnie jest to kościół parafialny.

II wojna światowa

Wejście na boisko trzebińskiego "Sokoła", ok. 1935 r.

Już 1 września Trzebinia została zbombardowana przez lotnictwo niemieckie . W początkach kampanii wrześniowej broniła tych terenów, będąca w odwrocie ze śląska, Grupa Operacyjna "Śląsk" stanowiącą część Armii "Kraków" . Opór wojsk polskich został szybko przełamany i już 5 września Niemcy dokonali pierwszych egzekucji, zarówno wśród ludności żydowskiej , stanowiącej wówczas pokaźny odsetek mieszkańców, jak i polskiej . 9 października Trzebinia została włączona do III Rzeszy , a granica z Generalnym Gubernatorstwem przebiegła nieopodal w Dulowej . Podczas wojny na terenie Trzebini zostały zlokalizowane dwa obozy jenieckie, trzy obozy pracy, a także podobóz podległy Auschwitz-Birkenau . Ogólnie podczas wojny wskutek eksterminacyjnej polityki niemieckiego okupanta życie straciło ok. 2 tys. Trzebinian, co stanowiło ok. 1/3 ogółu ówczesnych mieszkańców miasta. W 1941 r. powstał zakład "gumownia", szyjący wówczas mundury dla wojsk niemieckich. 7 sierpnia 1944 alianci zbombardowali trzebińską rafinerię, podczas bombardowania zginęło kilkanaście osób. 23 stycznia 1945 do Trzebini wkroczyły wojska radzieckie .

Czasy powojenne

Po wojnie Trzebinia wróciła do województwa krakowskiego aż do 1975 r., kiedy to na skutek reformy administracyjnej stała się częścią województwa katowickiego (włączenie do woj. katowickiego spowodowane było animozjami personalnymi między ówczesnymi I Sekretarzami PZPR w Krakowie i Katowicach). W latach 1957 - 1958 powstały Zakłady Górnicze "Trzebionka", kontynuując najstarsze na tym terenie tradycje eksploatacji złóż cynkowo-ołowiowych. W 1962 r. powstała Elektrownia "Siersza II" (obecna PKE S.A. – Elektrownia Siersza w Trzebini). W 1961 r. zostało przyłączone do miasta osiedle Wodna (w skład którego wchodziły dawne miejscowości: Wodna, Trzebionka i Górka), a w 1969 r. osiedle Siersza zostało połączone z miastem Trzebinia tworząc miasto Trzebinia-Siersza . W 1975 r. do miasta Trzebinia-Siersza została włączona gmina Trzebinia i powstaje miasto i gmina Trzebinia-Siersza. W 1977 r. do miasta i gminy Trzebinia-Siersza włączono gminę Myślachowice i zmieniono nazwę na Trzebinia (miasto i gmina). 1 stycznia 1999 Trzebinia powróciła do tradycyjnych związków z Krakowem wchodząc w skład województwa małopolskiego . Na tych terenach znaleziono najwięcej niewypałów po II wojnie światowej. Saperzy zabezpieczyli ogółem ponad 2500 km²[].

Przemysł

  • Zakłady cementowe:
    • Górka Cement
  • Przemysł petrochemiczny:
  • Wydobycie rud cynku i ołowiu oraz produkcja koncentratów tych metali:
    • Zakłady Górnicze "Trzebionka" (w likwidacji)
  • Górnictwo:
    • Kopalnia Węgla Kamiennego "Siersza" (nieczynna)
  • Hutnictwo metali nieżelaznych:
    • Zakłady Metalurgiczne
  • Przemysł energetyczny:
  • Przemysł tekstylny i włókienniczy:
    • Grevita

Kultura

Imprezy kulturalne[]

  • Blok imprez z okazji świąt majowych 1-3 Maja
  • Nadzwyczajny koncert Muzyki Oratoryjnej – Klasztor o.o. Salwatorianów w Trzebini
  • Ogólnopolski Turniej Tańca Towarzyskiego
  • Koncerty z okazji Święta Niepodległości
  • Dni Trzebini
  • Piknik Sierszański
  • Dożynki Gminne

Edukacja

Na terenie gminy miejskiej Trzebinia znajdują się następujące szkoły państwowe:

  • szkoły podstawowe: 12 (4 w mieście i 8 w pozostałych miejscowościach gminy)
  • gimnazja: 3
  • szkoły zawodowe: 2
  • zespoły szkół:
  • licea ogólnokształcące: 1

Sport

W mieście działa piłkarski Miejski Klub Sportowy Trzebinia–Siersza, która założono w 2000 roku. Jest on spadkobiercą Górnika Siersza i Hutnika Trzebinia. Obecnie gra w IV lidze Małopolskiej . Posiada barwy klubowe żółto-czarne.

Przy parafii pw. Niepokalanego Serca NMP w Trzebini-Sierszy działa klub tenisa stołowego Opoka Trzebinia, który w 2007 roku awansował do ekstraklasy Polskiego Związku Tenisa Stołowego, najwyższej klasy rozgrywkowej w Polsce. Po raz pierwszy drużyna z Trzebini zagra w najwyższej lidze jakiejkolwiek gry zespołowej.

  • Gala Trzebinia – polski męski klub siatkarski założony w 2000 roku.

Przyroda

Szatę roślinną Trzebini stanowią w 43% zbiorowiska leśne[]. Spotkać tutaj można różne typy lasów, nadwodnych szuwar, muraw kserotermicznych oraz wiele ciekawych roślin chronionych m.in.: lilię złotogłów, rojnika, dziewięćsił bezłodygowy, liczydło górskie i ciemiężycę zieloną. Ocenia się, że tylko storczykowatych jest ok. 20 gatunków. Występują tu takie okazy fauny jak: kuropatwy, bażanty, sarny, jelenie, daniele, dziki, lisy, zające, jenoty a także cietrzewie, żurawie i wydry. W lasach trzebińskich żyje kilka gatunków dzięciołów: duży, czarny, zielony, dzięciołek. Spotkać można także żmije czy zaskrońce.

Religia

Katolicyzm

Większość mieszkańców Trzebini stanowią wierni Kościoła Rzymskokatolickiego . W mieście znajdują się cztery parafie:

  • Świętych Apostołów Piotra i Pawła
  • Najświętszego Serca Pana Jezusa
  • Świętej Barbary (Wodna-Krystynów)
  • Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny ( Siersza )

Protestantyzm

Na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzi zbór Chrześcijańskiej Wspólnoty Zielonoświątkowejprotestancki kościół o charakterze ewangelicznym .

Świadkowie Jehowy

Drugim co do wielkości wyznaniem w TrzebiniŚwiadkowie Jehowy . Na terenie miasta znajdują się dwie Sale Królestwa :

Wolni Badacze Pisma Świętego

Na terenie Trzebini działa również kilka zborów Wolnych Badaczy Pisma Świętego .

Trzebinia Miastem Bezpiecznego Serca

W 2007 roku na terenie miasta i gminy wdrożono pod hasłem "Trzebinia Miastem Bezpiecznego Serca" program poprawy bezpieczeństwa mieszkańców. W ramach programu w gminie odbyła się kampania edukacyjna, obejmująca szkolenia z zakresu udzielania pierwszej pomocy ze szczególnym uwzględnieniem umiejętności ratowniczych, w przypadku nagłego zatrzymania akcji serca (NZK) i użycia automatycznych defibrylatorów zewnętrznych (AED).

Na terenie gminy zamieszczono 20 urządzeń. Ich liczba stale wzrasta. W kwietniu i maju 2007 roku przeszkolonych zostało 500 ochotników, mieszkańców gminy, tworzących sieć ratowników wolontariuszy. Każdy mieszkaniec Trzebini dostał mapkę z rozmieszczeniem defibrylatorów oraz został poinformowany o możliwości zadzwonienia na lokalny numer alarmowy dostępny na mapie i poproszenia o natychmiastowe dostarczenie defibrylatora na miejsce zdarzenia. Ratownicy-wolontariusze dostępni są całą dobę.

Głównym celem projektu było nie tylko poprawienie dostępu do urządzeń ratujących życie, ale przede wszystkim - zwiększenie wśród mieszkańców umiejętności związanych z udzielaniem pierwszej pomocy.

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Przypisy


Inne hasła zawierające informacje o "Trzebinia":

Akcja (prawo) kapitału zakładowego (art. 360 k.s.h.). Przykłady akcji w formie dokumentowej (zmaterializowanej)Akcjazakładów odlewniczych Trzebinia w Krakowie z 1924.Akcja Towarzystwa Przemysłu Naftowego Bracia Nobel w Polsce ...

Beskid Żywiecki i prowadzenia gospodarki hodowlano-rolnej. Takie jest pochodzenie następujących wsi istniejących do dziś: Trzebinia , Świnna , Przyborów , Jeleśnia i Krzyżowa , Cisiec , Węgierska Górka , Milówka i Sól , ...

1906 ...

Górnośląski Okręg Przemysłowy ...

Jaworzno ...

Wyżyna Krakowsko-Częstochowska ...

Piryt ...

Autostrada A4 (Polska) ...

Chrześcijańska Wspólnota Zielonoświątkowa ...

Węgiel kamienny węgla )wyczerpywanie złóżMiejsca wydobycia: Województwo małopolskie : Libiąż – KWK "Janina", Brzeszcze – KWK "Brzeszcze", Trzebinia – KWK "Siersza" – zamknięta, Krzeszowice – KWK "Krystyna" – zamknięta Województwo ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Trzebinia":

Przemysł przetwórczy w Polsce (plansza 10) przemysł: mineralny, maszynowy, elektrotechniczny Kraków, Bochnia, Skawina, Trzebinia, Myślenice, Wieliczka, Olkusz ...

238. Charakterystyka regionów geograficznych. Wyżyna Krakowsko-Częstochowska (plansza 5) ...

Energetyka w Polsce (plansza 3) w tradycyjnych, energochłonnych gałęziach przemysłu. Baza surowcowa: Łaziska Górne, Łagisza, Siersza, Jaworzno, Rybnik, Skawina, Trzebinia, Połaniec, Stalowa Wola, Kozienice, Dolna Odra, Ostrołęka Elektrownie opalane węglem kamiennym ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie