Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

komunistyczna partia polski

komunistyczna partia polski - Partia komunistyczna założona 16 grudnia 1918 roku na zjeździe połączeniowym SDKPiL i PPS-Lewicy, rozwiązana przez Komintern 16 sierpnia 1938 w ramach wielkiej czystki w ZSRR.

Początkowo-organizacja powstała w wyniku fuzji radykalnego nurtu polskiego ruchu socjalistycznego (PPS-Lewica) i socjaldemokracji na terenie ziem polskich zaboru rosyjskiego (SDKPiL). W praktyce po połączeniu obu partii w Komunistyczną Partię Robotniczą Polski, KPRP jako (od marca 1919) sekcja Kominternu pełniła rolę sowieckiej agentury na terenie II Rzeczypospolitej. Jej celem strategicznym była likwidacja państwa polskiego i wcielenie jego terenów do Związku Sowieckiego jako republiki sowieckiej (przy rewizji granic nowo powstałej republiki na rzecz sąsiadów). Z uwagi na cele statutowe, zarządzanie z ośrodka poza granicami Rzeczypospolitej (Komitet Wykonawczy Kominternu jako organ nadrzędny KPRP jako sekcji Kominternu) i udział działaczy KPRP w wojnie polsko-bolszewickiej na rzecz Rosji Sowieckiej przeciw państwu polskiemu, a także poparcie KPRP jako partii dla Rosji Sowieckiej w czasie wojny, działalność KPRP, a później KPP, jako antypaństwowa była nielegalna na terenie Rzeczypospolitej od marca 1919 do rozwiązania KPP przez Komintern w r. 1938.

Polski ruch socjalistyczny i socjaldemokracja na ziemiach polskich do odzyskania niepodległości przez Polskę (1918)

Powstanie polskiego ruchu robotniczego jest ściśle związane z procesem industrializacji ziem polskich w II połowie XIX w. Zarówno likwidacja granicy celnej między Królestwem Polskim a Rosją w 1851 r. jak i zniesienie pańszczyzny 18 marca 1864 r. pozwoliły na gwałtowny rozwój przemysłowy ziem polskich zaboru rosyjskiego. Rozwój kolei żelaznej, mniejsza odległość od portów Morza Bałtyckiego i Północnego, zasoby surowców naturalnych (przede wszystkim węgiel), tania siła robocza i trochę wyższy poziom kulturalny powodował, że Kongresówka stała się atrakcyjna dla rozwoju przemysłu w stosunku do Rosji właściwej. Towary przemysłowe wytworzone tutaj były znacznie tańsze na rynkach rosyjskich w stosunku do tych samych towarów wytworzonych w Niemczech lub w Czechach powodu likwidacji granicy celnej. Wraz z rozwojem przemysłu powstała klasa robotnicza, która bardzo szybko podjęła walkę z kapitalistami o poprawę swych warunków ekonomicznych. Bardzo szybko zaistniała potrzeba utworzenia związków zawodowych do obrony ekonomicznej jak i powołania partii politycznej, która broniłaby interesów klasy robotniczej. Pierwszą partię robotniczą Socjal-Rewolucyjną Partię "Proletariat" (tzw. Wielki Proletariat) założył w Warszawie 1 września 1882 Ludwik Waryński. Po rozbiciu tej partii przez władze carskie, zakładano kolejne partie, tzw. II Proletariat (Marcin Kasprzak i Ludwik Kulczycki) a następnie III Proletariat (Ludwik Kulczycki). W miarę rozwoju inteligencji polskiej, oświaty, upowszechniania się ideologii pozytywizmu i idei socjalistycznych w Polsce zaistniały warunki do utworzenia partii politycznych odwołujących się do idei socjalizmu i ideologii marksizmu – socjalistycznych i socjaldemokratycznych.

W 1889 r. Julian Marchlewski, Jan Leder, Henryk Wilkoszewski i inni założyli Związek Robotników Polskich ideologicznie reprezentujący lewicową odmianę socjalizmu. W 1892 r. w Wilnie został założony Związek Robotników Litewskich, kierowany przez Feliksa Dzierżyńskiego o analogicznym profilu.

W listopadzie 1892 r. na przedmieściu Paryża w Montrouge została – pod przewodnictwem Bolesława Limanowskiego założona Polska Partia Socjalistyczna (PPS). Wśród założycieli znaleźli się przedstawiciele z rozbitej partii "Proletariat" Aleksander Dębski, Bolesław Jędrzejowski, Witold Jodko-Narkiewicz, Stanisław Mendelson, Maria Jankowska-Mendelson i Feliks Perl. Ze Związku Robotników Polskich – Stanisław Grabski. Ze Zjednoczenia Robotniczego – Edward Abramowski, Jan Stróżecki, Stanisław Wojciechowski i Stefan Tylicki oraz z Gminy Narodowo-Socjalistycznej – Jan Lorentowicz, doktor Ratuld i Maria Szeliga. W uchwale programowej znalazła się idea ścisłego zespolenia walki społecznej z walką polityczną o odzyskanie niepodległości. Partią zbliżoną programowo do PPS była legalnie działająca w Galicji od 1892 Polska Partia Socjal-Demokratyczna (Ignacy Daszyński, Jędrzej Moraczewski, Herman Diamand, Zygmunt Marek, Herman Lieberman, Bolesław Drobner, Tadeusz Reger).

W 1893 r. Związek Robotników Polskich połączył się z odłamem II Proletariatu i utworzono nową partię pod nazwą Socjal-Demokracja Królestwa Polskiego (SDKP). Założycielami byli: Julian Marchlewski, Róża Luksemburg i Adolf Warski. Ta partia z kolei połączyła się ze Związkiem Robotników Litewskich i utworzono Socjaldemokrację Królestwa Polskiego i Litwy (SDKPiL), autonomiczną organizację w ramach Socjaldemokratycznej Partii Rosji. Skład społeczny tej partii był typowy dla wszystkich partii socjalistycznych – kręgi kierownicze wywodziły się z warstwy inteligenckiej, natomiast tzw. "masy partyjne" stanowili robotnicy. Przywódcami SDKPiL byli: Róża Luksemburg, Leon Jogiches ps. "Jan Tyszka", Feliks Dzierżyński, Julian Marchlewski, Adolf Warski, Karol Radek, Jakub Hanecki.

Zasadnicza różnica między SDKPiL a PPS polegała na stosunku do sprawy niepodległości Polski. Program PPS zakładał priorytet odbudowy niepodległego Państwa Polskiego a następnie wprowadzenie ustroju socjalistycznego w Polsce jako demokratycznej republice o ustroju parlamentarnym przy nadaniu pełnych praw publicznych klasom pracującym i wprowadzeniu drogą parlamentarną ustawodawstwa chroniącego ludzi pracy (ośmiogodzinny dzień pracy, zakaz pracy nieletnich, prawa wyborcze kobiet, wolność związków zawodowych i innych zrzeszeń pracowniczych, prawo do strajku, ubezpieczenia społeczne). Powstanie niepodległego, demokratycznego państwa polskiego o ustroju republikańskim na ziemiach odebranych konserwatywnym, lub reakcyjnym monarchiom Cesarstwa Rosyjskiego, Cesarstwa Niemiec i Austro-Węgier i możliwość demokratycznego stanowienia Polaków o swoim losie PPS uznawała za warunek konieczny realizacji reform socjalistycznych.

SDKPiL natomiast zakładał walkę o wprowadzenie ustroju socjalistycznego na drodze rewolucji we wszystkich krajach europejskich w tym i w Polsce. Gdy socjalizm zatriumfuje w Europie a kapitalizm zostanie zniszczony to w sposób automatyczny zostanie zniesiony ucisk narodowy a zatem walka o niepodległość Polski jest niepotrzebna a nawet wielce szkodliwa gdyż to spowoduje uwikłanie się Polski w wojny imperialistyczne ze swymi sąsiadami.

Po porażce rewolucji 1905 r poglądy części działaczy PPS tzw. "młodych" zbliżyły się do stanowiska SDKPiL. Na tym tle w listopadzie 1906 r., u schyłku rewolucji 1905 na IX Zjeździe PPS w Wiedniu i Krakowie doszło do rozłamu PPS. Obóz niepodległościowy na czele z Józefem Piłsudskim (Walery Sławek, Kazimierz Pużak, Aleksander Prystor, Tomasz Arciszewski, Leon Wasilewski, Witold Jodko-Narkiewicz, Feliks Perl, Rajmund Jaworowski, Jan Kwapiński) oparty o struktury Organizacji Bojowej PPS utworzył PPS-Frakcję Rewolucyjną (od 1909 używającą ponownie nazwy Polska Partia Socjalistyczna), natomiast obóz internacjonalistyczny – antyniepodległościowy utworzył PPS-Lewicę.

W PPS-Lewicy znaleźli się: Maria Koszutska (Wera Kostrzewa), Maksymilian Horwitz, Feliks Kon, Paweł Łapiński, Stefan Rajewski, Zaks (Stanisław Nerski-Nerwowy), Marian Ciszewski, Sława Grosserowa i Wacław Wróblewski ps. "Krzysztof". Po wybuchu I wojny światowej PPS-Lewica prezentowała stanowisko antywojenne, PPS – stanowisko popierające działania Józefa Piłsudskiego dla odzyskania niepodległości Polski.

Komunistyczna Partia Robotnicza Polski (KPRP) 1918-1925

Lata 1918-1920

W sześć tygodni po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, 16-18 grudnia 1918 r. w Domu Handlowca w Warszawie przy ul. Zielnej, odbył się zjazd zarówno SDKPiL i PPS-Lewicy. Obie partie na tym zjeździe postanowiły się połączyć i utworzyć nową organizację: Komunistyczną Partię Robotniczą Polski. Ów zjazd zjednoczeniowy odbywał się pod hasłem: "Cała władza musi przejść w ręce proletariatu miast i wsi, zorganizowanego w Radach Delegatów Robotniczych."

W wyniku połączenia się obu partii automatycznie ich członkowie znaleźli się w KPRP i to niezależnie od tego, czy byli oni w kraju, czy nie. Wielu pepesowców i esdeków przebywało w Rosji (więźniowie, zesłańcy, ewakuowani, itd.). Po wybuchu rewolucji pozostali tam aktywnie uczestnicząc w utrwalaniu nowej władzy, działając w ramach partii bolszewickiej. Ponieważ SDKPiL była autonomiczną organizacją rosyjskiej socjal-demokracji to nie zachodziła potrzeba formalnego wstępowania do tej partii. Posiadali oni podwójną przynależność partyjną i w zależności od potrzeb działali jako członkowie WKP(b) lub KPRP. Dla przykładu Julian Marchlewski reprezentował KPRP na I Zjeździe Kominternu, a Karol Radek na II Zjeździe, chociaż obydwaj politycy nigdy nie działali w II Rzeczypospolitej. Podobnie działacze krajowi KPRP po wyjeździe do Rosji obejmowali stanowiska w partii czy w administracji cywilnej lub wojskowej

Zjazd odrzucił uznanie ogłoszonej 11 listopada 1918 r. niepodległości Polski i był w tej kwestii bardziej radykalny niż Lenin i bolszewicy w Rosji, którzy deklarowali w roku 1918 – przynajmniej werbalnie – narodom wchodzącym w 1914 roku, (przed wybuchem I wojny światowej) w skład Imperium Rosyjskiego, prawo do samookreślenia, aż do oderwania się od Rosji włącznie. Negatywne stanowisko wobec niepodległości miało swe korzenie w poglądach Róży Luksemburg dominujących w dawnej SDKPiL, które później zostały określone w kręgach partyjnych jako "błędy luksemburgizmu".

Polityka KPRP była zdeterminowana dwoma czynnikami, a mianowicie poparciem dla rewolucji i rządów bolszewickich w Rosji oraz oczekiwaniami na szybką i zwycięską rewolucję w Niemczech. Poparcie dla przyszłej rewolucji w Niemczech sprowadzało się do umacniania roli komunistów niemieckich na arenie politycznej Niemiec. Z tego powodu KPRP, na początku lat 1920-ych, potępiła postanowienia Traktatu Wersalskiego, który przyznał Polsce niepodległość, dostęp do morza przez przyznanie Pomorza, zaakceptował przyłączenie Wielkopolski i części Górnego Śląska, oderwał od Niemiec i utworzył Wolne Miasto Gdańsk. Komunistom na zjeździe wydawało się, że rewolucja światowa jest bardzo blisko, gdyż zwyciężyła już w Rosji i lada moment wybuchnie w Niemczech, co spowoduje wybuch rewolucji w pozostałych krajach Europy, a następnie na całym świecie. Po zwycięstwie rewolucji światowej takie drobiazgi jak niepodległość Polski, granice, rząd, siły zbrojne, itd., będą zupełnie nieistotne.

Wizja rychłej realizacji utopii wszechświatowego komunizmu spowodowała w latach 1920-ych przyjęcie następujących założeń programowych KPRP:

  • walka z ustrojem kapitalistycznym i jego obalenie, nacjonalizacja przemysłu i ziemi uprawnej;
  • wprowadzenie dyktatury partii komunistycznej na wzór Rosji Sowieckiej i budowa komunizmu;
  • internacjonalizm;
  • zrzeczenie się Górnego Śląska i Pomorza Nadwiślańskiego na rzecz Niemiec, które miały w wyniku rewolucji listopadowej (1918) przekształcić się w republikę sowiecką;
  • zrzeczenie się terenów etnicznie mieszanych byłej Rzeczypospolitej Obojga Narodów na wschód od tak zwanej linii Curzona na rzecz Rosji Sowieckiej i podporządkowanych jej satelickich BSRR i USRR (ewentualnie efemerycznych tworów powołanych przez bolszewików (Litewsko-Białoruska Socjalistyczna Republika Rad (Lit-Bieł));
  • utworzenie Polskiej Republiki Rad w granicach Kongresówki i Galicji Zachodniej w ramach europejskiego związku republik sowieckich.

W latach 1919-1920 nastąpiła konsolidacja skrajnej lewicy. Do KPRP przyłączyły się większe lub mniejsze grupki działaczy lewicowych z Bundu, lewicy Poalej-Syjonu (Saul Amsterdamski, Alfred Lampe), z "Ferajnigte"-(Jedność), Ukraińskiej Partii Socjal-Demokratycznej oraz z Białoruskiej Partii Socjalistycznej. Z PPS do KPRP przeszli: poseł-kolejarz Stanisław Łańcucki i Jerzy Czeszejko-Sochacki były sekretarz CKW PPS. Poza tym poszczególni członkowie z Polskiego Stronnictwa Ludowego "Wyzwolenie", z Niezależnej Partii Chłopskiej i z Radykalnego Stronnictwa Chłopskiego.

Z inicjatywy Lenina odbył się w Moskwie między 2 a 6 marca 1919 roku Zjazd Założycielski III Międzynarodówki Komunistycznej zwanej (akronim) Kominternem. Uchwalono specjalny "Manifest" z udziałem 51 delegatów z 29 krajów. KPRP i jej Biuro Zagraniczne reprezentował Józef Unszlicht z prawem głosowania oraz Julian Marchlewski. W lipcu 1920 roku odbył się w Piotrogrodzie II Zjazd Kominternu, (KPRP reprezentował Karol Radek), na którym 25 lipca Lenin ogłosił 19 warunków (w trakcie dyskusji dodano jeszcze dwa), które muszą spełnić poszczególne partie, aby stać się pełnoprawnym członkiem Kominternu. W lutym 1921 r. KPRP do niego przystąpiła i od tej pory była finansowana przez Komintern oraz zobowiązana do wypełniania jego dyrektyw.

KPRP w konsekwencji przyjętych założeń programowych wezwała do bojkotu pierwszych wyborów do Sejmu Ustawodawczego wyznaczonych przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego na 26 stycznia 1919. Celem było, poprzez obniżenie frekwencji wyborczej podważenie legitymizacji niepodległego państwa polskiego na forum międzynarodowym. Bojkot zakończył się fiaskiem i wykazał marginalne wpływy KPRP w społeczeństwie polskim. Zostało to zlekceważone przez przywódców i działaczy KPRP, którzy pod parasolem ochronnym Armii Czerwonej tworzyli na przełomie 1918/1919 w Mińsku i Wilnie tzw. Zachodnią Dywizję Strzelców jako zalążek Polskiej Armii Czerwonej. W rezultacie takiej postawy politycznej już w połowie 1919 r. KPRP została zmuszona do działalności nielegalnej a władze państwowe do jej zdelegalizowania. Od tej pory KPRP a następnie KPP przez cały okres swego istnienia była partią nielegalną.


Inne hasła zawierające informacje o "komunistyczna partia polski":

Dziady (zwyczaj) ...

Pęcice ...

Rodzimy Kościół Polski ...

Biskup ...

Mieszko II Lambert ...

Wincenty Okołowicz ...

Grenoble ...

Linköping ...

Tampere ...

Brno ...


Inne lekcje zawierające informacje o "komunistyczna partia polski":

204 Kryzys europejskiej myśli demokratycznej (plansza 7) ...

203 Okres międzywojenny na świecie. Postęp techniczny i kryzys gospodarczy (plansza 8) ...

202 System wersalski. Europa po I Wojnie Światowej (plansza 10) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie