Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Stanisław Konarski

Stanisław Konarski

Stanisław Konarski
Stanisław Konarski
Herb Stanisław Konarski
Kraj działania Rzeczpospolita Obojga Narodów
Data i miejsce urodzenia 30 września 1700
Żarczyce Duże
Data i miejsce śmierci 3 sierpnia 1773
Warszawa
rektor Collegium Nobilium
Okres sprawowania1740–1765
Wyznanie katolickie
Kościół łaciński
Inkardynacja Zakon Regularnych Ubogich Matki Bożej Szkół Pobożnych
Śluby zakonne 1717
Prezbiterat  ?
grób Stanisława Konarskiego na Cmentarzu Powązkowskim – alejka, pod którą znajduję się zbiorowa mogiła[1]
tablica oznaczająca grób Stanisława Konarskiego w zbiorowej mogile, kościół św. Karola Boromeusza, Cmentarz Powązkowski

Hieronim Franciszek Konarski herbu Gryf , imię zakonne Stanisław od świętego Wawrzyńca (ur. 30 września 1700 w Żarczycach Dużych , zm. 3 sierpnia 1773 w Warszawie ) – pisarz, pedagog, publicysta, reformator szkolnictwa i założyciel Collegium Nobilium w roku 1740 , pijar , nazywany patriarchą polskich pijarów[2].

Spis treści

Życiorys

Pochodził ze szlacheckiej rodziny, jego matka – Helena z Czermińskich, blisko spokrewniona z możnym rodem Tarłów . Ojciec Jerzy piastował godność kasztelana zawichojskiego. Stanisław Konarski wcześnie stracił rodziców, po ich śmierci znalazł się pod opieką wuja Antoniego Czermińskiego. W 1709 oddany został do kolegium pijarskiego w Piotrkowie , mieście trybunalskim. W 1715 wstąpił do zakonu pijarów i rozpoczął nowicjat w Podolińcu , tak jak jego bracia: Stanisław (Antoni) i Władysław (Ignacy). W Podolińcu przez 7 lat związany jest ze sławnym w całej Polsce, bardzo zasłużonym Kolegium Pijarów , specjalizuje się w naukach humanistycznych, zostaje nauczycielem składni i poezji, a także zajmuje się pracą katechetyczną i filozofią. W 1722 – wysłany został przez władze zakonne do Warszawy jako nauczyciel retoryki w tamtejszym kolegium pijarskim. Było to dla młodego Konarskiego wspaniałą okazją do kształcenia wymowy, wygłaszania mów, oracji i okolicznościowych kazań. W tych latach powstają jego pierwsze dzieła – cykl wierszy do Matki Boskiej – silnie stylizowanych i wzorowanych na Sarbiewskim , twór naśladownictwa szkolnego, jak sam kiedyś o nich powie. Stanisław Konarski odkrywa wtedy czczość i bezwartościowość nauk, które pobierał.

Dzięki pomocy wuja Jana Tarły wyjeżdża do Italii. Ukończył rzymskie Collegium Nasarenum, którego rektorem w owym czasie był Paolino Chellucci. Konarski studiował m.in. we Francji i w Niemczech. W 1730 z inspiracji Józefa Andrzeja Załuskiego rozpoczął pracę edytorską nad zbiorem konstytucji i praw sejmowych – Volumina Legum .

Po śmierci Augusta II popiera Leszczyńskiego i wydaje kilka dzieł politycznych, posłuje do Paryża zabiegając o poparcie dla Leszczyńskiego. Podróże do Francji dają możliwość zapoznania się z nowoczesnymi myślami o wychowaniu i nauczaniu. Poznaje dorobek francuskiego oświecenia, zajmuje się ideami Locke’a i Rollina.

W roku 1740 zakłada w Warszawie Collegium Nobilium

W swoim 4-tomowym traktacie politycznym O skutecznym rad sposobie ( 1760 - 1763 ) przedstawił błędy ustrojowe i dał zarys reformy państwowej.

Głównie zajmował się rozważaniami etycznymi. Napisał Mowę o kształtowaniu człowieka uczciwego i prawego obywatela. Człowiek porządny to taki, który nie występuje przeciwko honorowi, nie oszukuje, dotrzymuje słowa i szanuje prawo. Jedyną gwarancją tego zachowania jest religia, która nakłania do dobrego i odstrasza od złego, przekształca grzeszną naturę człowieka skalaną grzechem pierworodnym.

Innym ważnym wyznacznikiem ludzkiego postępowania ma być zasada sprawiedliwości – reguła kantowskiego imperatywu. Duże znaczenie obowiązku wobec przodków, władców, przyjaciół, sług (skrupulatne opłacanie usług). Zdaniem Konarskiego należy dążyć do zdobycia jak największej liczby przyjaciół, bo kontakty towarzyskie oparte na cnocie, nie na wygodzie, w pewnym stopniu wychowują.

Interesujący jak na owe czasy był pogląd Konarskiego, iż wszyscy ludzie są równi. Prawdziwe szlachectwo rozumiał jako kultywowanie cnoty, krytykował moralne wykroczenia szlachty – dumę, pychę, pieniactwo i pijaństwo. Za pierwszą cnotę w wychowaniu moralnym uważał posłuszeństwo (O skutecznym rad sposobie).

Stanisław Konarski postulował w szkolnictwie:

  • nacisk na wiedzę praktyczną
  • nauczanie przedmiotów przyrodniczych
  • nauczanie języka narodowego
  • odsunięcie na dalszy plan łaciny i retoryki
  • odrzucenie pustej erudycji
  • wprowadzenie zajęć manualnych i fizycznych
  • postawę chrześcijańską
  • duchowy rozwój ucznia

Jest także autorem Ordynacji wizytacji apostolskich, gdzie w części I znajduje się pierwszy zarys etyki zawodowej nauczyciela, a zagadnieniu wychowania podporządkowana jest m.in. retoryka i nauki szczegółowe. W 1771 r. został wyróżniony przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego medalem Sapere auso, czyli Temu, który odważył się być mądrym.

Pochowany w kościele o.o. pijarów przy ul. Długiej . Prochy Stanisława Konarskiego i innych pijarów zostały po powstaniu listopadowym usunięte przez Rosjan z kościoła przy ul. Długiej w Warszawie, gdy rosyjskie władze zaborcze przekazały kościół Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej , skrycie pochowany w bliżej nieznanym miejscu, w zbiorowej, nieoznaczonej mogile pod alejką[3] między kwaterami 7 i 9 na Cmentarzu Powązkowskim (miejsce mogiły wskazuje tablica z napisem: "w pobliżu tej tablicy spoczywają pod drogą cmentarną w nieoznakowanej mogile zbiorowej usunięci przez zaborcę z kościoła przy ul. Długiej po Powstaniu Listopadowym i tu skrycie pogrzebani księża pijarzy:... ks. Stanisław Konarski +1773 reformator szkolnictwa, wychowawca narodu polskiego ... I wielu innych... Requiescant in pace" wmurowana z inicjatywy o. Innocentego Buby – zob. zdjęcie) w ścianę zakrystii kościoła pw. św. Karola Boromeusza na cmentarzu katolickim na Powązkach .

Ignacy Krasicki napisał nagrobek Konarskiemu[4] (pisownia oryginalna):

Ten co pierwsze zdziczałe ciął gałęzie wzniosłe,

I śmiał ścieszki odkrywać wiekami zarosłe:

Co nauki, co miłość kraiu wzniósł i krzepił,

W cieniu laurów spoczywa, które sam zaszczepił

Zobacz też

Przypisy

  1. znicze oznaczają orientacyjne położenie mogiły pod alejką
  2. Kazimierz Władysław Wójcicki : Cmentarz Powązkowski pod Warszawą tom II ( pol. ). Warszawa, 1856. [dostęp 26 marca 2009]. s. 94.
  3. "...Od lewego krańca ściany zamykającej zakrystię kościółka powązkowskiego, licząc osiem kroków w linii prostej w głąb cmentarza, spoczywają w ziemi kości Stanisława Konarskiego, Onufrego Kopczyńskiego i wielu jeszcze innych zasłużonych dobrze krajowi pijarów. Nie ma tu najmniejszego śladu dla uwiecznienia ich pamięci, przechodzi nawet tędy żwirowa droga, którą z kościoła przenoszą do grobowisk ciała zmarłych na cmentarz. ... Kiedy jednakże wkrótce z kościoła tego uprzątnąć kości zmarłych Pijarów musieli, i te szczątki wielkiego łacińskiego poety, wraz z tamtymi wynieśli, i równo ze świtem odprowadziwszy na cmentarz Powązkowski, w miejscu przez nas wskazanem złożyli. Tu więc leżą kości oprócz [Macieja Kazimierza] Sarbiewskiego : Stanisława Konarskiego... Ignacego Zaborowskiego ..." za: Kazimierz Władysław Wójcicki : Cmentarz Powązkowski pod Warszawą tom II ( pol. ). Warszawa, 1856. [dostęp 25 marca 2009]. ss. 94-95.
  4. Franciszek, Xawery Dmochowski: Pisma rozmaite cz. 2. Warszawa: N. Glücksberga, 1826, s. 193. 

Bibliografia

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Stanisław Konarski":

Oddychanie komórkowe ...

Wiktor Sukiennicki ...

1972 ...

Stanisław Narutowicz ...

1884 ...

Klemens Maria Hofbauer ...

Jura ...

Tomasz Zan (poeta) ...

Stanisław Hozjusz ...

Stanisław Poniatowski ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Stanisław Konarski":

219 Kultura, nauka i oświata w okresie II wojny światowej (plansza 3) ...

213 Polska kultura, sztuka i nauka dwudziestolecia międzywojennego (plansza 12) ...

Tworzenie wyrażeń algebraicznych (plansza 1) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie