|
Skoczogonki
SkoczogonkiSkoczogonki (Collembola) –
rząd
stawonogów
z grupy
skrytoszczękich
,
siostrzanej
dla
owadów
. Obejmuje ok. 5 tysięcy gatunków, z których w Polsce występuje około 300. MorfologiaSkoczogonki występują w środowisku wodnym i lądowym. Nie mają skrzydeł (pierwotnie bezskrzydłe). Wydłużone ciało o różnorodnym ubarwieniu, długości kilku milimetrów, zwykle bez oczu,
czułki
4-6 członowe i 6-segmentowy
odwłok
.
Aparat gębowy
gryzący lub kłująco-ssący. Gatunki skaczące posiadają na odwłoku tzw. widełki skokowe i hamowidło. Pierwszy segment odwłokowy zaopatrzony na stronie brzusznej w rurkowatą przysadkę zwaną cewką brzuszną.Może ona nabrzmiewać na wierzchołku i służyć jako przylga dla przytwierdzenia się do podłoża.Brak wieloczłonowych przysadek odwłokowych, zamiast nich czasami są krótkie, pazurkowate wyrostki na wierzchołku odwłoka. Gatunki nieskaczące są pozbawione widełek i zaszczepki, czyli hamowidła. Stopy są 1-członowe. Rozwój przebiega bez przeobrażenia[2]. Występują licznie w różnych wilgotnych środowiskach, we wszystkich typach gleb, ściółce leśnej, mchu, a nawet na śniegu. Odżywiają się martwą materią organiczną lub roślinami, przyczyniając się do rozwoju mikroflory glebowej. Wiele gatunków jest szkodnikami upraw szklarniowych. Skamieniałości najstarszego znanego skoczogonka (Rhyniella precursor) znalezione zostały w
dolnodewońskim
stanowisku paleontologicznym
Rhynie Chert
w
Szkocji
. SystematykaTradycyjnie do skoczogonków zaliczano dwa podrzędy: Arthropleona i Symphypleona, później wyróżniono również Neelipleona, jednak nie wszyscy taksonomowie zgadzali się z taką interpretacją[3]. W niektórych klasyfikacjach wyróżniano Entomobryomorpha, Neelipleona, Poduromorpha i Symphypleona[1], w innych Entomobryomorpha i Poduromorpha uznawano za podgrupy wewnątrz Arthropleona[4]. W analizach
filogenetycznych
przeprowadzonych przez Haesego (2002) oraz Luana i współpracowników (2005) grupa Symphypleona była
parafiletyczna
. U Haesego parafiletyczne były również Entobryomorpha, zaś
monofiletyczne
– Poduromorpha, podczas gdy w analizach Luanga i in. monofiletyczne były zarówno Entobryomorpha, jak i Poduromorpha (a tym samym również Arthropleona jako całość)[5][4]. Niektórzy naukowcy sugerowali, że skoczogonki w ogóle nie należą do
sześcionogów
, jednak analizy
filogenomiczne
[6] oraz genetyczne wskazują, że Collembola wraz z pozostałymi skrytoszczękimi należą do Hexapoda jako
grupa siostrzana
owadów
. Analiza przeprowadzona przez Luana i współpracowników sugeruje, że skoczogonki są grupą siostrzaną
kladu
obejmującego
pierwogonki
i
widłogonki
[4]. InneJednym z entomologów zajmujących się badaniem skoczogonków był
Jan Stach
. Przypisy- ↑ 1,0 1,1
Collembola
w: Integrated Taxonomic Information System (
ang.
)
- ↑ N. Pławilszczikow: Klucz do oznaczania owadów. Warszawa: PWRiL, 1972.
- ↑ Francesco Frati, Chris Simon, Jack Sullivan, David L. Swofford. Evolution of the mitochondrial cytochrome oxidase II gene in Collembola. „Journal of Molecular Evolution”. 44 (2), ss. 145–158 (1997).
doi:10.1007/PL00006131
(
ang.
).
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Luan Yuanxia, John M. Mallatt, Xie Rongdong, Yang Yiming, Yin Wenying. The phylogenetic positions of three basal-Hexapod groups (Protura, Diplura, and Collembola) based on ribosomal RNA gene sequences. „Molecular Biology and Evolution”. 22 (7), ss. 1579–1592 (2005).
doi:10.1093/molbev/msi148
(
ang.
).
- ↑ Cyrille A. D'Haese. Were the first springtails semi-aquatic? A phylogenetic approach by means of 28S rDNA and optimization alignment. „Proceedings of the Royal Society B”. 269 (1496), ss. 1143–1151 (2002).
doi:10.1098/rspb.2002.1981
(
ang.
).
- ↑ Jerome C. Regier, Jeffrey W. Shultz, Andreas Zwick, April Hussey, Bernard Ball, Regina Wetzer, Joel W. Martin, Clifford W. Cunningham. Arthropod relationships revealed by phylogenomic analysis of nuclear protein-coding sequences. „Nature”. 463, ss. 1079–1083 (2010).
doi:10.1038/nature08742
(
ang.
).
Linki zewnętrzne
Inne hasła zawierające informacje o "Skoczogonki":
Pokładełko
...
Owady
...
Owady bezskrzydłe
...
Strefa przybrzeżna
typowych dla tego rozdzaju środowisk (obfitują tu larwy kilku rodzin muchówek, pareczniki, Skoczogonki, pijawki, ślimaki, pająki, skorupiaki.
infralitoral
– podwodna strefa w zasięgu występowania roślinności,
sublitoral
...
Dewon
...
Sześcionogi
...
Odnóża
...
Skoczogonki
Skoczogonki
Systematyka
Domena
eukarionty
Królestwo
zwierzęta
Typ
stawonogi
Podtyp
sześcionogi
Gromada
skrytoszczękie
Rząd
Skoczogonki
Nazwa systematyczna
Collembola
Lubbock
, 1870 Skoczogonki (Collembola) –
rząd
stawonogów
z grupy
skrytoszczękich
, ...
Przyoczko
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Skoczogonki":
Antarktyda (plansza 12)
okolicznych wysp są nieliczne pierwotniaki oraz bezkręgowce: nicienie, wrotki, niesporczaki, skorupiaki, roztocza, Skoczogonki, muchówki, pchły. Występują one w glebie, mchach oraz w zbiornikach słodkowodnych. ...
|
