Wygnanie Sefardyjczyków Emilio Sala

Sefardyjczycy (także Spaniolowie, Żydzi sefardyjscy; od hebr. ספרד Sefarad ' Hiszpania i Portugalia ') – określenie ludności żydowskiej zamieszkującej obszar Półwyspu Iberyjskiego , posługującej się dialektami judeo-romańskimi .

W roku 1492 Żydzi zostali wygnani z Hiszpanii dekretem alhambryjskim, a w 1497 również z Portugalii przez króla Manuela I . Osiedli głównie we Włoszech , Holandii , w Maghrebie , na Bałkanach , Bliskim Wschodzie i w Ameryce Południowej . Niewielka grupa w XVI w. dotarła także do Polski , gdzie znalazła schronienie w okolicach Zamościa . Niektórzy Żydzi ( marranowie ) przeszli na katolicyzm. Sefardyjczykami określa się też Żydów, którzy uszli z Półwyspu Iberyjskiego w późniejszych wiekach oraz ich potomków. Obecnie za Sefardyjczyków uznaje się też czasem wszystkich praktykujących sefardyjski obrządek judaistyczny.

Od Aszkenazyjczyków różnią się, obok języka (Sefardyjczycy – ladino , Aszkenazyjczycy – jidisz ), rytuałem . Tworzyli niegdyś wpływową wspólnotę na terenie Turcji .

Posiadają obecnie odrębnego Naczelnego Rabina w Izraelu . Współczesna wymowa hebrajska oparta jest na sefardyjskiej. Sefardyjczycy w sensie ścisłym stanowią ok. 10 proc. mieszkańców Izraela , ale często do Sefardyjczyków zalicza się także Żydów wschodnich ( Mizrachim ), którzy wyznają judaizm w sefardyjskiej tradycji prawno-liturgicznej – wtedy ich liczba jest oceniana na około 40 proc.

II wojna światowa

W czasie II wojny światowej Francisco Franco przywrócił obywatelstwo wszystkim potomkom Sefardyjczyków wygnanych w 1492 r., w wyniku czego wielu z nich mogło przekroczyć Pireneje ratując się przed zagładą .

Zobacz też

• Arabscy Żydzi
• Sefarad