Komorów –
wieś
w
woj. mazowieckim
, w
pow. pruszkowskim
, w
gminie Michałowice
, 20
km
od centrum
Warszawy
.
Pierwsze pisemne wzmianki na temat osadnictwa na terenie dzisiejszej gminy Michałowice sięgają XIII w. Na przełomie XIII i XIV w. powstała osada Komorów.
Majątek folwarczny
Do XIV wieku tereny Komorowa należały do
Księstwa Mazowieckiego
i pokryte były dużymi lasami. W
1526
r. Księstwo Mazowieckie zostało włączone do
Korony Królestwa Polskiego
. Majątek Komorów był gospodarstwem
folwarcznym
, które miało powiązania ze wsią czynszową
Sokołów
, natomiast Wieś Komorów była wsią
pańszczyźnianą
aż do
1864
r.
Najbliższym miastem aż do końca XIX w. był
Nadarzyn
, do którego prowadziła droga przez las, niebezpieczna zimą ze względu na atakujące wilki. Odstraszano je podpalonymi wiązkami słomy.
Ostatnim właścicielem majątku Komorów był Józef Markowicz, który dość znaczną część ziemi podzielił w latach dwudziestych na działki budowlane, powstało na nich dzisiejsze osiedle Komorów. Józef Markowicz w latach 1922-1930 był posłem na Sejm I i II kadencji.
W
1924
r. rozpoczęto pomiary pod linię
Elektrycznej Kolei Dojazdowej
z
Grodziska
do
Warszawy
. Otwarcie tej linii nastąpiło w grudniu
1927
r. Z wydarzeniem tym wiązało się wielkie ożywienie budowlane w miejscowościach leżących wzdłuż kolejki EKD, zaczęto także budowanie osiedla Komorów – Wille. Na potrzeby budowy kolejki Józef Markowicz przekazał nieodpłatnie tereny o wartości ponad 250 tys. zł.
Miasto Ogród
Rozwój Komorowa jako osiedla rozpoczął się 14 stycznia
1930
, kiedy Warszawski Urząd Wojewódzki zatwierdził plan parcelacji prywatnego majątku Komorów, należącego do Józefa Markowicza, nadając mu nazwę "
Miasta Ogrodu
Komorów", położonego w
powiecie błońskim
w
gminie Helenów
.
Miasto Ogród
Komorów powstało z inicjatywy właściciela terenu, Józefa Markowicza, na obszarze ograniczonym ulicami dzisiaj istniejącymi: Marii Dąbrowskiej, Aleją Starych Lip, Norwida, Okrężną, Granicką, Nowowiejską, Harcerską i Matejki. Łącznie
Miasto Ogród
zajmowało powierzchnię 73 ha.
W akcie notarialnym kupna-sprzedaży umieszczono zastrzeżenie, że "Miasto Ogród Komorów jest przeznaczone na wzorowe osiedle" i dlatego "nabyta działka może być użyta wyłącznie na budowę domu mieszkalnego", a ponadto sformułowane były wymagania, mające na celu zabezpieczenie zdrowotności i estetyki osiedla.
Średnia wielkość działki kształtowała się na poziomie 1100 m², wyznaczona została siatka ulic o szerokości 10, 14 a nawet ponad 20 metrów, przewidziane zostało miejsce na park, kościół, szkołę, tereny sportowe o powierzchni 11000 m², dwa place osiedlowe, a nawet trasę kolejki do Nadarzyna. Wszystkie te tereny przekazane zostały dla Miasta Ogrodu Komorów bezpłatnie.
W czasie
II wojny światowej
w Komorowie ukrywała się warszawska inteligencja, a w okolicznych lasach odbywały się szkolenia partyzantów. Po wojnie majątek Komorów został znacjonalizowany. Pałac Markowicza przekształcono w sanatorium dla pacjentów Instytutu Psychiatrycznego w Warszawie.
W
1956
r. w Komorowie osiedliła się
Maria Dąbrowska
. Dziś w jej willi działa biblioteka.
Osiedle
W gminie
Michałowice
Komorów jest największą miejscowością, rozwijającą się pod względem liczby mieszkańców najbardziej dynamicznie. Tendencja zabudowy coraz większej powierzchni działek i wycinania drzew bez nowych nasadzeń powoduje, że zanika charakter
Miasta Ogrodu
, co jak dotychczas było jedną z największych atrakcji tej miejscowości. Problemy we współpracy z władzami gminy
Michałowice
skłoniły mieszkańców Komorowa do złożenia wniosku do
MSWiA
utworzenia samodzielnej gminy w czerwcu 2009 r. [1] [2]
W skład osiedla Komorów wchodzą dziś miejscowości: Komorów i
Granica
. W
2004
r. łącznie zamieszkiwało je blisko 6 tys. osób (sam Komorów – 3599).
Przez teren miejscowości przepływa rzeka
Utrata
, znajduje się tu także utworzony w
1992
r. zalew otoczony zaniedbanymi terenami rekreacyjnymi.
Przypisy
Źródła
- Wspomnienia Zbigniewa Kowalewicza opublikowane w piśmie "Twój Komorów" – 1996 r. oraz w gazecie "K jak Komorów" – 2007 r. wydawanym przez stowarzyszenie K40 działające w Komorowie (w 2007 druk tej Historii podjęła gazeta "Głos Pruszkowa")
- Oficjalna strona Komorowa pod adresem
http://komorow.net/historia
.
Linki zewnętrzne
