Prawdopodobny wygląd Kolumny Konstantyna przed zastąpieniem figury cesarza przez krzyż

Kolumna Konstantyna albo "Palona" Kolumna^[1] ( tr Çemberlitaş- Kolumna z Pierścieniem) – kolumna znajdująca się przy ulicy Divan Yolu w Stambule w Turcji . Była ona niegdyś centralnym punktem znajdującego się w tym miejscu Forum Konstantyna , najważniejszego placu Konstantynopola .

Historia

Zbudowana przez rzymskiego cesarza Konstantyna Wielkiego w 330 . Kolumna upamiętnia zmianę nazwy miasta Bizancjum przez cesarza na Nova Roma i ustanowienie go stolicą imperium rzymskiego .

Porfirowa kolumna miała wysokość 50 metrów i początkowo składała się z dziewięciu bębnów. Cesarz sprowadził ją z Rzymu , a na szczycie umieścił swój posąg jako boga Apolla ^[2]. Statua ta była również dawniejszym dziełem, przywiezionym z Heliopolis we Frygii ^[1]. Według H. Everet-Kappesowej postać boskiego cesarza trzymała w jednym ręku glob ziemski, a w drugim lancę^[3].

W roku 1106 potężna wichura strąciła posąg, a z nim trzy górne bębny kolumny. Wiele lat później cesarz bizantyjski Manuel I Komnen (pan. 1143-1180) umieścił na szczycie kolumny krzyż w miejsce oryginalnej statuy. Cesarz nakazał także wyryć na niej następującą inskrypcję: "Wierny Manuel ożywił to święte dzieło sztuki, które uszkodził czas.".

Kolumna miała brązowe obręcze, które pokrywały spojenia między bębnami. Zostały one zrabowane w 1204 roku przez krzyżowców , uczestników niesławnej IV wyprawy krzyżowej . Zwieńczający kolumnę krzyż został natomiast usunięty przez Turków po zdobyciu miasta w 1453 . Trzęsienia ziemi – zwłaszcza to w 1779 – oraz pożary uszkodziły znacznie kolumnę. Pożar z 1779 roku pozostawił na kolumnie wyraźne, czarne ślady, stąd właśnie pochodzi jej druga nazwa – Palona kolumna. Po tych katastrofach opasano ją metalowymi pierścieniami, aby zapobiec jej ewentualnemu zawaleniu się. Kolumnę odrestaurował sułtan Abdulhamid I , który dodał jej również istniejącą do dnia dzisiejszego podstawę (oryginalna znajduje się około 2,5 metra pod ziemią). Jej obecna wysokość to 37 metrów.

Legendy

Zgodnie z legendą, w podstawę kolumny wmurowano fragmenty Świętego Krzyża i laski Mojżesza , które do Konstantynopola przywiózł cesarz Konstantyn Wielki^[4].

Wśród mieszkańców Konstantynopola krążyła ponadto przepowiednia, iż w chwili śmiertelnego niebezpieczeństwa, gdy wróg już będzie miał wkraczać do miasta, ze szczytu kolumny zstąpi anioł z mieczem w dłoni i wręczy go nieznanemu przechodniowi, który wtedy właśnie będzie znajdował się u podnóża kolumny. Nieznajomy weźmie miecz, stanie na czele ludu Konstantynopola i rozproszy najeźdźców. Z tego właśnie powodu 29 maja 1453 roku w okolicy kolumny zgromadził się prawdziwy tłum. Pomoc jednak nie nadeszła, a większość zgromadzonych tam mieszkańców poniosła śmierć^[5].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Współczesne zdjęcie kolumny Konstantyna w Stambule
• Rekonstrukcja Forum Konstantyna