Kalendarz muzułmański
Kalendarz muzułmańskiKalendarz muzułmański –
kalendarz księżycowy
zawierający 12
miesięcy
po 29 lub 30 dni, używany głównie do celów
religijnych
przez wyznawców
islamu
. Kalendarz przedmuzułmański
Arabski
kalendarz epoki przedmuzułmańskiej (
Dżahilijja
) oparty był na obrotach
Księżyca
wokół
Ziemi
, jeśli chodzi o miesiące, natomiast lata opierały się na obrotach Ziemi wokół Słońca. Rok zawierał 12 miesięcy księżycowych, liczących po 29 lub 30 dni, co odpowiadało pełnemu obrotowi Księżyca wokół Ziemi (29 dni 12 godz. 44 min. 3,8 s.). Różnica pomiędzy rokiem księżycowym a słonecznym wyrównywana była poprzez dodawanie kolejnego, 13 miesiąca, zawierającego 5 do 6 dni, zwanych ajjam an-nasi (dni uzupełniające). Pozostałe miesiące dzieliły się na tygodnie zawierające po 7 dni. Do czasów
islamu
nie liczono lat od jakiejś konkretnej daty, lecz brały one swoje nazwy od najważniejszych wydarzeń w nich występujących – np. rok w którym urodził się
Mahomet
(
570
n.e.) nazwano Rokiem Słonia, ponieważ nastąpił w nim najazd wojsk
etiopskich
na
Półwysep Arabski
, a używały one
słoni bojowych
. Reforma Mahometa i nazwy miesięcyMahomet zreformował kalendarz odrzucając trzynasty, dodatkowy miesiąc, a więc odchodząc od
kalendarza księżycowo-słonecznego
, jakim był dawny kalendarz arabski, na rzecz prostego kalendarza księżycowego. Miało to ten skutek że od tego momentu miesiące przestały odpowiadać tym samym porom roku. Miesiące zachowały jednak swoje stare nazwy, związane z czasami przedmuzułmańskimi. Kolejne miesiące[1]: -
Muharram al-haram
(albo po prostu Muharram) (
arab.
محرّم), czyli 'zakazany' – wywodzi swoją nazwę stąd, że przed islamem obowiązywał w tym okresie zakaz prowadzenia walk plemiennych.
-
Safar
(arab. صفر), czyli 'żółty' – wywodzi swą nazwę od żółtaczki, na którą najczęściej zapadano właśnie w tym miesiącu, który przed reformą Mahometa przypadał w lecie.
- Rabi al-awwal (Rabi I) (arab. ربيع الأول), czyli 'wiosna pierwsza' – dawniej przypadał na jesień, a słowo 'rabi' oznaczało w czasach przedmuzułmańskich zarówno wiosnę jak i jesień.
- Rabi al-achar (lub Rabi as-sani) (Rabi' II) (arab.ربيع الآخر أو ربيع الثاني), czyli 'wiosna druga' – pochodzenie nazwy analogiczne do miesiąca poprzedniego.
- Dżumada al-ula (Dżumada I) (arab.جمادى الأولى), czyli 'krzepnięcie pierwsze' – miesiąc zimowy, swą nazwę wywodzący od zamarzania wody.
- Dżumada al-achira (lub Dżumada as-sani) (Dżumada II) (arab.جمادى الآخرة أو جمادى الثانية), czyli 'krzepnięcie drugie' - pochodzenie nazwy analogiczne do miesiąca poprzedniego.
-
Radżab
(arab. رجب), czyli 'wstrzymać się' – podobnie jak muharram był miesiącem nakazanego pokoju, i stąd jego nazwa.
- Szaban (arab. شعبان) czyli 'rozchodzenie się' – nazwa wzięła się stąd, że miesiąc ten w czasach przedmuzułmańskich poświęcony był wojnom i napadom grabieżczym.
-
Ramadan
(arab. رمضان), czyli 'palący' – nazwany tak od dokuczliwych upałów
- Szawwal (arab. شوّال), czyli 'powodujący powstawanie, dosiadanie wielbłądów' – nazwany tak ponieważ w tym miesiącu koczownicy opuszczali swoje czasowe obozowiska.
- Zu al-kada (arab. ذو القعدة), czyli '[miesiąc] postoju' – nazwany tak ponieważ w tym miesiącu koczownicy zaprzestawali wędrówek.
-
Zu al-hidżdża
(arab. ذو الحجة), czyli '[miesiąc] pielgrzymki (
hadżdżu
) – nazwany tak ponieważ był poświęcony pielgrzymce do centrum pogańskiego kultu plemion arabskich,
Kaaby
.
Mahomet zachował znaczenie miesiąca pielgrzymki, ponieważ ostatecznie uznał świętość Kaaby. Miesiąc
ramadan
uznał zaś za miesiąc postu. Dni tygodniaArabski tydzień zaczyna się w niedzielę, która nosi nazwę al-ahad (dzień pierwszy). I tak mamy kolejno: - Al-ahad – dzień pierwszy (niedziela).
- Jaum al-isnajn – dzień drugi (poniedziałek)
- Jaum as salasa – dzień trzeci (wtorek).
- Jaum al-arbaa – dzień czwarty (środa).
- Jaum al-chamis – dzień piąty (czwartek).
- Jaum al-dżuma – dzień zgromadzenia (piątek), który jest świętym dniem muzułmanów, a swoją nazwę zawdzięcza temu że w ten dzień gromadzą się oni na wspólnej modlitwie.
- Jaum as-sabt – dzień sabatu (sobota), wywodzący swą nazwę od dawnej nazwy
semickiej
.
LataPierwsi
kalifowie
kontynuowali reformę kalendarza zapoczątkowaną przez Mahometa. Najważniejszą wprowadzoną przez nich zmianą było ustanowienie nowej ery, na wzór chrześcijan, przez kalifa
Umara
. Za radą
Alego ibn Abi Taliba
za jej początek uznano pierwszy dzień roku księżycowego w którym odbyła się
hidżra
, to jest emigracja Mahometa z
Mekki
do
Medyny
, czyli
15
lub
16 lipca
622
roku (właściwy dzień hidżry to
24 września
). Kolejne lata liczone są zatem od tego roku, a dla odróżnienia od ery chrześcijańskiej są one dzisiaj oznaczane jako A.H. (
łac.
Anno Hegirae). W roku
2008
kalendarza gregoriańskiego skończył się rok 1428 A.H. i rozpoczął się rok 1429 A.H. Ponieważ długość roku wynosi 354,36 dnia, zatem początek roku przesuwa się w stosunku do
kalendarza gregoriańskiego
, w cyklach po około 33 lata. W celu przeliczenia daty kalendarza muzułmańskiego na datę kalendarza gregoriańskiego używa się następującego wzoru: gdzie R jest datą kalendarza gregoriańskiego, H datą kalendarza muzułmańskiego, zaś liczba 33 wyraża liczbę lat księżycowych, podczas których kalendarz muzułmański wyprzedza chrześcijański o jeden rok. Chcąc przeliczyć daty kalendarza gregoriańskiego na datę kalendarza muzułmańskiego używa się następującego wzoru: . Wzory te pozwalają przeliczyć daty z tolerancją do jednego roku, w celu uzyskania dat zsynchronizowanych z dokładnością co do dnia tygodnia potrzebne są specjalne tablice. Początek miesiącaW przeciwieństwie do większości kalendarzy, długości miesięcy muzułmańskich nie są ustalone. Nowy miesiąc, zgodnie z zaleceniami Mahometa, rozpoczyna się, gdy zostanie zaobserwowany gołym okiem nowy sierp Księżyca po nowiu. Ze względu na różne warunki atmosferyczne, w różnych krajach miesiąc może zacząć się innego dnia. Arabia Saudyjska, używająca kalendarza muzułmańskiego również do celów oficjalnych, posługuje się wzorem matematycznym do ustalania początku miesiąca, co pozwala na generowanie kalendarzy z wyprzedzeniem. Do celów religijnych jest jednak używany kalendarz oparty na obserwacjach. Przypisy- ↑ Nazwy miesięcy podane są za: Jerzy Hauziński, Burzliwe dzieje kalifatu bagdadzkiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa - Kraków, 1993, s. 11, który stosował uproszczoną pisownię imion, nazw i terminów arabskich zaproponowaną przez Bogusława R. Zagórskiego w: "Przegląd kartograficzny", 172 nr 4, s. 157-164, chyba najczęściej stosowaną w polskojęzycznych publikacjach poświęconych tematyce arabskiej. Niemniej istnieją też inne
transkrypcje
, dla przykładu podaję tę zastosowaną w: Jerzy Bielawski (red. nauk.) Mały słownik kultury świata arabskiego, Wiedza Powszechna, Warszawa 1971. Oto ona: muharram, safar, rabi' al-awwal, rabi' ath-thani, dżumada al-ula, dżumada al-achira, radżab, sza'ban, ramadan, szawwal, dhu 'l-ka'da, dhu 'l-hidżdża.
Bibliografia-
Józef Bielawski
(red. nauk.) Mały słownik kultury świata arabskiego, Wiedza Powszechna, Warszawa 1971.
-
Jerzy Hauziński
, Burzliwe dzieje kalifatu bagdadzkiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa - Kraków, 1993,
-
Danuta Madeyska
Historia świata arabskiego. Okres klasyczny od starożytności do końca epoki Umajjadów (750), Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 1999,
Linki zewnętrzne
Inne hasła zawierające informacje o "Kalendarz muzułmański":
Meczet w Kownie
...
Data
...
Adam Naruszewicz
...
Stanisław Taczak
...
Bolesław V Wstydliwy
...
Grzegorz I
...
1938
...
Nadzwyczajna forma rytu rzymskiego
...
Mateusz Ewangelista
...
Stanisław ze Szczepanowa
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Kalendarz muzułmański":
033a.Kultura wczesnego i pełnego średniowiecza. Czas kościołów i wielkich katedr (plansza 16)
...
005 Religie i wierzenia w starożytności (plansza 4)
...
109 Zróżnicowanie religijne i kulturowe Rzeczpospolitej (plansza 9)
...
|