Hipolit Rzymski,
scs.
Muczenik Ippolit (ur. przed
170
prawd. w
Palestynie
, zm.
235
na
Sardyni
)[1] - jeden z pisarzy wczesnego
Kościoła
,
prezbiter
,
męczennik
,
ojciec
i
święty
Kościoła katolickiego
oraz
prawosławnego
.
Życie
Hipolit urodził się prawdopodobnie w Rzymie w drugiej połowie II wieku.
Focjusz
opisuje go w swej księdze "
Bilioteka
" (kod. 121) jako ucznia
Ireneusza
, który miał być uczniem
Polikarpa
. Z tekstu można wywnioskować, że sam Hipolit dawał to do zrozumienia, choć nie można być tego do końca pewnym[2]. Wszedł w konflikt z
papieżami
swego czasu i przez jakiś czas był przywódcą osobnej grupy w Kościele. Z tego powodu jest czasem uznawany za
antypapieża
, ale zmarł
śmiercią męczeńską
pojednany wcześniej z Kościołem.
Jako prezbiter kościoła w Rzymie, za
pontyfikatu
papieża
Zefiryna
, wyróżniał się wiedzą i elokwencją. To właśnie w tym czasie
Orygenes
, wtedy młody człowiek, słuchał jego
homilii
[3].
Odmówił zaakceptowania nauczania papieża Zefiryna, a jego następcę,
Kaliksta I
(217–222), oskarżył o sprzyjanie
herezji
chrystologicznej
monarchian
, a także o osłabianie morale w Kościele przez zbytnią pobłażliwość w przyjmowaniu z powrotem na łono Kościoła ludzi
wyłączonych
za popełnienie ciężkich
grzechów
, jak zabójstwo, cudzołóstwo i in. W tym czasie wydaje się, że pozwolił się wybrać w charakterze alternatywnego biskupa Rzymu i kontynuował krytykę wobec kolejnych papieży
Urbana
(222–230) i
Poncjana
(230–235)[2]. W Chronicon Paschale znajduje się jedna mała wzmianka, iż siedziba Hipolita znajdowała się w Portus koło Rzymu. Był to rodzaj
schizmy
.
W czasie prześladowań za panowania cesarza
Maksymina Traka
został zesłany razem z ówczesnym papieżem
Poncjanem
w
235
r. na
Sardynię
, gdzie się pogodzili i obaj zginęli.
Najprawdopodobniej ciała obu zesłańców 13 sierpnia
236
r. przewiezione zostały do Rzymu i tam pogrzebane (Hipolita pochowano na cmentarzu przy Via Tiburtina).
Niewiele zostało po latach w pamięci o historycznym Hipolicie. Ani
Euzebiusz
ani
Hieronim
nie wiedzieli, że tak poczytny na Zachodzie autor i rzymski święty to ta sama osoba[].
W
1551
r. znaleziono na cmentarzu przy Via Tiburtina marmurowy posąg siedzącego mężczyzny. Z tyłu siedziska wygrawerowane były tytuły licznych pism - był to posąg św. Hipolita. Za czasów
Piusa IX
przeniesiono go do
Pałacu Laterańskiego
.
Dzieła
Dzieła Hipolita obejmują takie dziedziny jak:
egzegezę
,
homilie
,
apologetykę
i polemiki, kroniki i prawo kościelne. Do naszych czasów dotarły jednak w szczątkowej formie i nie można właściwie ocenić ich poziomu literackiego i intelektualnego.
Jego dorobek obejmuje:
- komentarz do księgi proroka Daniela;
- komentarz do
"Pieśni nad Pieśniami"
;
- traktat "Odparcie wszelkich herezji" skierowany do pogan, żydów i
gnostyków
;
- "Kroniki" obejmujące dzieje od stworzenia świata do
234
r. (były one podstawą wielu innych kronik pisanych na Wschodzie i Zachodzie);
- "Tradycja apostolska" - źródło wiedzy o dawnej
liturgii
rzymskiej. Anafora
eucharystyczna
Hipolita, została wydana, w: Wieczerza mistyczna : anafory eucharystyczne chrześcijańskiego Wschodu / wybór, wstęp, przekł. [z grec., fr., łac.] i przypisy Henryk Paprocki.
- Przeciw Noetosowi w: Trójca Święta. St. Kalinkowski (przekład), Henryk Pietras
SJ
(wprowadzenie i oprac.). Kraków: WAM, 1997, seria: Źródła Myśli Teologicznej 4. .
Papież
Damazy I
poświęcił mu
epigram
, a Prudencjusz w dziele "Peri stephanon" w jednym z hymnów barwnie opisał jego śmierć.
Jego
wspomnienie liturgiczne
w Kościele katolickim obchodzone jest
13 sierpnia
.
Cerkiew prawosławna wspomina męczennika 13/26 sierpnia[4], tj.
26 sierpnia
wg
kalendarza gregoriańskiego
.
Biskupi Rzymu, za pontyfikatu których Hipolit był antypapieżem
Zobacz też
Przypisy
Źródło
Linki zewnętrzne