|
Ciałko nerkowe
Ciałko nerkowe| Ciałko nerkowe |
|---|
| | Ciałko nerkowe (kłębuszek nerkowy - czerwony, otoczony torebka nerkową - różowa) | | | Kora nerki (preparat histologiczny, MŚ), ciałko nerkowe położone centralnie. Barwienie PAS | |
Łacina
| Corpusculum renis |
|---|
|
Angielski
| Renal corpuscle |
|---|
|
Narządy
|
Nerka
|
|---|
|
Tętnice
| naczynia doprowadzające (gałązie tt. miedzyzrazikowych) |
|---|
|
Embriologia
| nerka właściwa (metanephros) -
mezoderma
nerkotwórcza |
|---|
Ciałko nerkowe (ciałko Malpighiego, corpusculum renis) - część
nefronu
zbudowana z kłębuszka nerkowego (
sieć dziwna
) oraz otaczającej go
torebki (Bowmana)
o średnicy ok. 170[1] -200μm[2] (najczęściej ciałka nerkowe nefronów przyrdzennych są większe niż korowych). W ciałku nerkowym wyróżnić możemy: - biegun naczyniowy (polus vasicularis) - miejsce, w którym blaszka zewnętrzna przechodzi w blaszkę wewnętrzną (wnika t. doprowadzająca i odchodzi t. odprowadzająca),
- biegun kanalikowy (polus tubularis) - miejsce, w którym światło torebki przechodzi w kanalik bliższy.
W ciałku nerkowym na zasadzie
filtracji
fizycznej (tzw. filtracji kłębuszkowej) powstaje
mocz pierwotny
(jest to przesączona krew pozbawiona białek i elementów morfotycznych). W ciągu doby obie nerki wytwarzają 110-220 litrów moczu pierwotnego na dobę (dla porównania
mocz ostateczny
to tylko ok. 1,5 litra[1]).
Liczba komórek (kk. śródbłonka naczyń, kk. mezangialne, kk. podocytarne) tworzących jeden kłębuszek w pierwszych latach życia wynosi ok. 2800 komórek[3]. Ich liczba zmienia się z wiekiem - wzrasta półtorakrotnie liczba kk. śródbłonka i mezangium, natomiast liczba kk. podocytarnych jest zazwyczaj stała lub wykazuje tendencję do zmniejszania[4]. Kłębuszek nerkowy
Sieć dziwna
(cudowna) składa się z dwóch
tętnic
– t. doprowadzającej i t.odprowadzającej. Tętniczka doprowadzająca ma większą średnicę (przynajmniej tak jest w ciałkach przyrdzennych[2]) i po wejściu do ciałka nerkowego tworzy 2-5 mniejszych rozgałęzień, które potem rozpadają się na naczynia włosowate, tworzące ok. 30 pętli - sieć tętniczo-tętniczą. Naczynia te łączą się z powrotem w jedną tętniczkę odprowadzającą. Niektórzy autorzy uznają, że naczynia włosowate nie tworzą sieci[1]. Przestrzeń pomiędzy pętlami kłębuszka nerkowego wypełnia
mezangium
. Zdjęcia wykonane
Elektronowym mikroskopem skaningowym
Kłębuszek nerkowy myszy, powiększenie 1,000x | Kłębuszek nerkowy myszy, powiększenie 5,000x | Kłębuszek nerkowy myszy, powiększenie 10,000x | Widok od wewnątrz uszkodzonej kapilarny z widocznymi okienkami, powiększenie 100 000x | Torebka kłębuszka nerkowego
Torebka kłębuszka nerkowego (Bowmana) (capsula glomeruli – Bowmani) składa się z 2 blaszek. - Blaszka wewnętrzna (trzewna) przylega do kłębuszka nerkowego, zbudowana z
nabłonka jednowarstwowego płaskiego
i komórek zwanych
podocytami
, która mają beleczkowate wypustki cytoplazmatyczne (podia) zwiększające ich powierzchnię. Wyróżnia się wypustki I i II rzędowe.
- Blaszka zewnętrzna (ścienna) zbudowana również z
nabłonka jednowarstwowego płaskiego
, które wyścielają otoczenie kłębuszka. W biegunie kanalikowym przechodzi on w nabłonek kanalika proksymalnego.
Między dwiema blaszkami torebki znajduje się światło torebki kłębuszka - czyli przestrzeń moczowa, gdzie spływa
mocz pierwotny
. Mezangium
Elementami strukturalnymi ciałka nerkowego jest także mezangium (komórki krezki naczyniowej[1]). Wnikają wraz z naczyniami i leżą pomiędzy pętlami naczyń włosowatych. Są tkanką łączną występującą w ciałku nerkowym. Ze względy na położenie możemy wyróznić: -
Mezangium zewnętrzne
(zewnątrzkłębuszkowe) – występujące pomiędzy tętniczką doprowadzającą a odprowadzającą. Wchodzi w skład aparatu przykłebuszkowego
- Mezangium wewnętrzne (wewnątrzkłębuszkowe) – między naczyniami włosowatymi kłębuszka.
Pełnią one kilka ważnych funkcji:
fagocytozują
, współtworzą błony podstawną u ok. 20% kapilar kłębuszka, regulacja ciśnienia w n. włosowatych kłębuszka – mogą się kurczyć (są rodzajem miofibroblastów). Schemat budowy ciałka nerkowego
Eponim
morfologicznyNazwa ciałko Malpighiego (od nazwiska biologa
Marcello Malpighiego
), jest dziś używana bardzo rzadko. Najczęściej w kontekście anatomii zwierząt, a nie anatomii człowieka. GaleriaUnaczynienie kłębuszka nerkowego (opis w j. łacińskim) | Budowa ciałka nerkowego (opis w j. francuskim) – Kłębuszek: czerwony, Torebka: zielona | Budowa ciałka nerkowego (opis w j. francuskim). |
Zobacz teżPrzypisy- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Układ Moczowy. W: Andrzej Myśliwski: Podstawy cytofizjologii i histofizjologii. Wyd. 8. Gdańsk: Akademia Medyczna w Gdańsku, 2007. -5.
- ↑ 2,0 2,1 22. Układ moczowy. W: Wojciech Sawicki: Histologia. Wyd. V. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2008. .
- ↑ Struktura i funkcja kłębuszków. W: Bolesław Rutkowski, Marian Klinger: Kłębuszkowe choroby nerek. Wyd. I. Gdańsk: MAKmed, 2003. .
- ↑ Stefan Angielski, Maciej Jankowski, Jan Stępień: Anatomia i fizjologia nerek. W: Andrzej Książek, Bolesław Rutkowski: Nefrologia. Wyd. I. Lublin: Wyd. Czelaj, 2004. . .
Inne hasła zawierające informacje o "Ciałko nerkowe":
Nadciśnienie tętnicze
...
Ciałko nerkowe
Ciałko nerkoweCiałko nerkowe (kłębuszek nerkowy - czerwony, otoczony torebka nerkową - różowa)Kora ...
Dopamina
...
Pęcherzyk Graafa
...
Układ moczowo-płciowy
...
Płazy
...
Podocyt
...
Cewka Malpighiego
...
Nefron
NefronNefron - schemat budowy z nazwami łacińskimiKora nerki (preparat histologiczny,
MŚ
):1.
Ciałko nerkowe
2. Kanalik proksymalny3. Kanalik dystalny
Angielski
Nephron
Narządy
Nerka
Embriologia
nerka właściwa (metanephros) - mezoderma nerkotwórczaNefron ...
Lew
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Ciałko nerkowe":
Percepcja bodźców (plansza 7)
...
Układ krwionośny człowieka (plansza 14)
...
Skóra (plansza 13)
...
|
