Schemat budowy ciałka nerkowego.

Schemat bariery filtracyjnej. A. Okienkowy śródbłonek naczyń włosowatych kłębuszka nerkowego; 1. por (okienko).B. Błona podstawna: 1. blaszka jasna zewnętrzna. 2. blaszka gęsta 3. blaszka jasna wewnętrzna C. Podocyty (wypustki): 1. białka enzymatyczne i strukturalne 2. szczelina filtracyjna, 3. przepona szczeliny

Wpływ wieku na liczbę komórek w ciałku nerkowym

Podocyt (inaczej: komórka podocytarna lub komórka blaszki trzewnej torebki kłębuszka nerkowego ) – wysoko wyspecjalizowana komórka nabłonka trzewnego kłębuszka nerkowego , kluczowa z punktu widzenia selektywnej filtracji osocza i powstawania moczu pierwotnego.

Budowa

W podocytach wyróżnia się trzy zasadnicze części: ciałko komórki, wypustki główne i wypustki stopowate. Dwie pierwsze zawieszone w przestrzeni torebki Bowmana, a tylko wypustki stopowate są zanurzone w szczególnie szerokiej błonie podstawnej (350^[1]-400^[2]nm), która powstała z połączenia błony podocytu i naczyń krwionośnych włosowatych wewnątrz kłębuszka. Pomiędzy nimi, znajdują się zaś szczeliny filtracyjne mierzące 25 nm^[1][3] (niektórzy autorzy przypisują jej większą grubość 30-40 nm^[2]). Rozpinają się w nich liczące 6 nm^[1] grubości przepony posiadające pory liczące 4 na 14 nm^[1].

W wykazujących biegunowość podocytach wyróżniamy: błonę luminalną i bazolateralną. Powierzchnia luminalna pokryta jest ujemnie naładowanym glikokaliksem (w jego skład wchodzą sjaloglikoproteiny m.in. podokaliksyna ^[2]), dzięki któremu możliwe jest zachowanie specyficznej cytoarchitektury. W skład części bazolateralnej wchodzi błona cytoplazmatyczna wypustek stopowatych stykająca się bezpośrednio z błoną podstawną. W błonie tej znajduje się wiele białek adhezyjnych ( integryna α3β1 , dystoglikany)^[2].

Funkcje

Funkcją tych komórek jest tworzenie bariery pomiędzy światłem włosowatego naczynia krwionośnego, a światłem torebki, do której filtrowany jest mocz. Wraz z śródbłonkiem tworzą błonę podstawna kłębuszka nerkowego, syntezując kolagen (typ IV), proteoglikany , fibronektynę^[2], enzymy (heparanaza, endopeptydazy obojętne, dipeptydazy), endotelinę oraz czynniki wzrostu jak: PDGF , bFGF, VEGF , HB-EGF, TGF-β ^[4].
Dzięki polianionom (podokaliksyna, siarczan heparanu) cząsteczki białek osocza o ładunku ujemnym nie przedostają się na drugą stronę (ogranicza to filtrację albumin ).

Liczba

Z uwagi na brak możliwości regeneracji^[4] liczba komórek podocytarnych najczęściej jest stała (ok. 550^[5] na jeden kłębuszek), lub miewa tendencję do zmniejszania się — zupełnie inaczej niż innych komórek kłębuszka nerkowego ( śródbłonka i mezangium ), które zachowując zdolność do proliferacji i liczba z wiekiem zwiększa się średnio półtorej raza^[2][5].

Przypisy