Ceteris paribus to zwrot pochodzący z łaciny , oznaczający dosłownie wszystko inne takie samo. Na polski tłumaczy się zwykle jako przy pozostałych warunkach równych lub przy tych samych okolicznościach. Użycie tego zwrotu oznacza świadome odrzucenie, w celu uproszczenia rozumowania, możliwości zajścia pewnych wydarzeń lub warunków, mogących zaburzyć związek między przesłanką a wnioskiem .

Ceteris paribus może też wyrażać przekonanie o pewnej bezwładności praw rządzących rzeczywistością: jeśli coś było prawdą przez jakiś długi czas, to jest mało prawdopodobne, że szybko przestanie obowiązywać.

W eksperymencie naukowym ceteris paribus oznacza zwykle, że naukowiec potrafi utrzymać w niezmienionym stanie wszystkie zmienne niezależne , poza jedną, wybraną do eksperymentu.

Przykład zastosowania definicji na gruncie ekonomii

W ekonomii przy użyciu zasad równowagi podaży i popytu oraz ceteris paribus, możemy powiedzieć, że po wzroście podaży wołowiny spadnie jej cena . W tym kontekście odrzucone możliwości to między innymi:

• spadek cen wieprzowiny i jagnięciny
• rozpowszechnienie się informacji o epidemii gąbczastego zapalenia mózgu u krów
• gwałtowny wzrost popularności wegetarianizmu

Zobacz też

• mutatis mutandis