Brsjacy
BrsjacyPlemiona słowiańskie na Bałkanach Brsjacy[1], Berzitowie[2], Berzetowie[3], Berzite[4], Werzyci[5], Werzitowie[6] –
plemię słowiańskie
zamieszkujące tereny rozciągające się od dwóch wielkich jezior
macedońskich
:
Prespańskiego
i
Ochrydzkiego
aż do miasta
Veles
nad
Wardarem
, przez Greków zwane Berzitią. NazwaŹródła bizantyńskie używają na określenie Brsjaków nazwy Βερζηται (Werzetai), a kraj przez nich zamieszkany nazywają Βερζιτία (Werzitia) lub Βερζητία (Werzetia). Nazwę część uczonych wywodzi od słowiańskiego bŕz-, wedle innych (Vasamer) stanowi przekształcenie greckiego Βελζητία (Welzetia)[7]. Jest prawdopodobne, że nazwa Brsjaków utrzymała się do dziś w etnicznej nazwie Brosjaci, określającej lud zamieszkujący obszar od Ochrydy i Bitoli przez Prilep, Kiczewo i Kruszewo do Welesu nad dolnym
Wardarem
[8]. Pojawienie się BrsjakówBrsjacy pojawili się w Macedonii na początku VII wieku w ramach wielkiego exodusu
sklawińskiego
na ziemie
Cesarstwa Bizantyjskiego
, wypierając miejscową ludność iliryjską w
Góry Albańskie
. W latach 609-615 Słowianie zasiedlili prawie cały Półwysep Bałkański i znaczną część Grecji[9]. Około 615 roku Brsjacy wspólnie z
Sagudatami
,
Rynchynami
,
Draguwitami
,
Wajunitami
i
Welegezytami
spustoszyli rozległe obszary Iliricum i bezskutecznie oblegli
Tesalonikę
[10]. Brsjacy zajęli tereny Macedonii
Wardarskiej
, łącznie z wybrzeżami
Jeziora Prespańskiego
i
Ochrydzkiego
. Na zajętych terenach nie stworzyli własnego organizmu politycznego, żyjąc w ramach luźnych struktur plemiennych[11]. Kontrofensywa bizantyńskaNa przeszkodzie dalszej konsolidacji Słowian macedońskich i utworzeniu własnego państwa słowiańskiego stanęła kontrofensywa cesarzy bizantyńskich. Po przezwyciężeniu kryzysu, w 658 roku
Konstans II
najechał Sklawinie macedońskie, zmuszając również Brsjaków do uznania swego zwierzchnictwa. W 758 roku cesarz
Konstantyn V
ujarzmił Słowian w Macedonii, a pozostałych podporządkował swej władzy. W 774 roku wyprawę na Berzitię podjął chan
bułgarski
Telerig
z zamiarem przesiedlenia plemienia Brsjaków na tereny Bułgarii dotkniętej poważnym kryzysem demograficznym. Powiadomiony o planach bułgarskich Konstantyn V rozbił zmierzającą do Macedonii armię Bułgarów[12]. Z początkiem IX wieku Bizancjum na tyle umocniło swoje panowanie nad terenami zamieszkanymi przez Brsjaków, że włączyło je do nowo utworzonego
temu
Dyrrachium, narzucając Brsjakom w miejsce wodza plemiennego namiestnika cesarskiego zwanego archontem. Ostatecznie długoletnie współzawodnictwo o panowanie nad Macedonią zostało w latach czterdziestych IX wieku zakończone podziałem stref wpływów. Zachodnia Macedonia znalazła się pod panowaniem bułgarskim. Z ziem zamieszkanych przez Brsjaków chan
Presjan
lub jego następca utworzyli prowincję Kutmiczewicę. Postępująca chrystianizacja, prowadzona z wielkim rozmachem przez uczniów świętego
Metodego
:
Klemensa
i
Nauma
oraz napływ elementu słowiańskiego z Bułgarii, doprowadziły w następnych dziesięcioleciach do zniknięcia odrębnego plemienia Berzitów[13]. Wg Witczaka, Geograf Bawarski pod nazwą Fresiti (= Berziti) wymienia jakiś północny, wschodnioruski odłam Brsjaków, który pozostał w pierwotnych siedzibach i nie uczestniczył w wędrówce na południe[14]. Zobacz teżPrzypisy- ↑ Nazwy "Brsjacy" używają:
T. Wasilewski
: Historia Jugosławii. Ss. 31, 76. ,I. Stawowy-Kawka: Historia Macedonii. S. 43.
- ↑ Nazwy "Berzitowie" jako uzupełniającej używa
T. Wasilewski
: Historia Jugosławii. Ss. 31, 76.
- ↑ Nazwy "Berzetowie" używa
Tadeusz Lehr-Spławiński
: Słownik starożytności słowiańskich. T. 1. S. 108.
- ↑ Nazwy "Berzite" jako uzupełniającej używa
I. Stawowy-Kawka
: Historia Macedonii. S. 43.
- ↑ Nazwy "Werzyci" używa
S. Turlej
: Historia Grecji. S. 288.
- ↑ Nazwy "Werzitowie" używa Tadeusz Lewicki: Słownik starożytności słowiańskich. T. 1. S. 109.
- ↑
Tadeusz Lehr-Spławiński
: Słownik starożytności słowiańskich. T. 1. S. 108.
- ↑ Tadeusz Lewicki: Słownik starożytności słowiańskich. T. 1. S. 109.
- ↑
T. Wasilewski
: Historia Jugosławii. Ss. 26-27.
- ↑
S. Turlej
: Ziemie greckie w okresie średniobiznatyńskim VII - XII wiek. W: Historia Grecji. Ss. 279-280.
- ↑
T. Wasilewski
: Historia Jugosławii. Ss. 31 i 75.
- ↑
T. Wasilewski
: Historia Jugosławii. Ss. 75-76.
- ↑
T. Wasilewski
: Historia Jugosławii. Ss. 76-77.
- ↑ Krzysztof Tomasz Witczak, Z problematyki Słowiańszczyzny plemiennej, cz. 1, s. 103-113
Bibliografia-
I. Stawowy-Kawka
: Historia Macedonii. Wrocław: Ossolineum, 2000, ss. 43, 46-48 i 55. .
-
S. Turlej
: Ziemie greckie w okresie średniobizantyńskim VII - XII wiek. W: Historia Grecji. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2005, ss. okładka. .
-
T. Wasilewski
: Historia Jugosławii do XVIII wieku. W:
W. Felczak
: Historia Jugosławii. Wrocław: Ossolineum, 1985, s. 75. .
- Krzysztof Tomasz Witczak, Z problematyki Słowiańszczyzny plemiennej, cz. 1: Geografa Bawarskiego Fresiti, nazwa i lokalizacja, Slavia Orientalis R. 41, 1992, nr 1, s. 103-113; wersja rosyjska: K. T. Witczak, Iz problematiki drevnich slavjanskich plemen. I. Etnonim Fresiti u Bavarskogo geografa i ego lokalizacija, w: Étimologija 1988-1990. Sbornik naučnych trudov, Moskva 1992, s. 28-36
Inne hasła zawierające informacje o "Brsjacy":
Kiczewo
...
Kategoria:Plemiona słowiańskie
...
Brsjacy
Plemiona słowiańskie na BałkanachBrsjacy, Berzitowie, Berzetowie, Berzite, Werzyci[5], Werzitowie[6] –
plemię słowiańskie
zamieszkujące tereny rozciągające ...
Draguwici
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Brsjacy":
Hasło nie występuje w innych lekcjach!
|