|
|
Place Henri-Bergson,
Paris
|
Psychologia przyjmowała też, że różnica między wyobrażeniem a wrażeniem jest tylko różnicą stopnia, wyobrażenia są pozostałością wrażeń, ich osądem w świadomości, i dlatego są do nich podobne, a tylko słabsze.
Bergson i ten pogląd odwrócił: granica między wrażeniem a wyobrażeniem jest właśnie najgłębszą, jaka występuje w świadomości, jest to granica między światem cielesnym a psychicznym.
Wyobrażenie nie jest osłabionym wrażeniem, gdyby nim było, to wrażenie cichego dźwięku byłoby nie do odróżnienia od wyobrażenia dźwięku głośnego. Wrażenia i wyobrażenia należą do dwu różnych światów, wrażenie należy do cielesnego, a świat psychiczny zaczyna się tam, gdzie się zaczynają wyobrażenia, czyli gdzie pojawia się pamięć. Ona jest istotną właściwością świadomości, nie ma świadomości bez niej.
