Ein Gedi (wł. En-Gedi lub Engaddi;
hebr.
עין גדי;
pol.
Źródła Koźlęcia) –
kibuc
położony w
samorządzie regionu
Tamar
, w
Dystrykcie Południowym
, w
Izraelu
.
Leży na zachodnim brzegiem
Morza Martwego
, przy drodze nr 90 (
Ejlat
-
Kiryat Szmona
), w odległości 37
km
na południowy wschód od
Jerozolimy
, 13
km
na północ od twierdzy
Masada
, 31
km
na południe od
Qumran
i 35
km
na północ od
Ein Bokek
.
Położenie Ein Gedi w depresji wokół Morza Martwego sprzyja rozwojowi roślinności podzwrotnikowej, palm, drzew balsamowych i różnorakich owoców, co sprawia, że Ein Gedi wyróżnia się jako bujna oaza na tle wyjątkowo jałowej
Pustyni Judzkiej
. Wokół kibucu rozciąga się
Park Narodowy Ein Gedi
.
Historia
Czasy biblijne
Według
Biblii
Ein Gedi było miastem położonym na terytorium pokolenia
Judy
(
Joz
15:62;
1Sm
24:1). Precyzyjnie miasto to na ogół utożsamia się z Tall Dżurn (Tel Goren), leżące w pobliżu dzisiejszej osady Ein Gedi[1]. Sulamitka nawiązała do urodzajności tych okolic, mówiąc o Gronem
henny
(...) w winnicach Engaddi (
PnP
1:14, BT).
Ein Gedi było także idealną kryjówką dla
Dawida
w czasie, gdy ścigał go król
Saul
, prawdopodobnie była nią
Jaskinia Umm Katafa
w Wadi Chareitun[2][3]. Biblia wspomina o w miejscach niedostępnych Engaddi. W Ein-Gedi Saul wszedł do jaskini, w której najdalszej części ukrywał się Dawid. Dawid zbliżył się do Saula i odciął skraj jego szaty, jemu darował życie, gdyż nawet nie dopuszczał myśli, żeby skrzywdzić króla, bo jest pomazańcem
Jahwe
. Prawdopodobnie pod wpływem tych przeżyć Dawid ułożył
Psalmy 57 i 142
, na co wskazują ich nagłówki (
1Sm
24 rozdział).
W czasach króla
Jehoszafata
zjednoczone wojska
Ammonu
,
Moabu
i górzystego regionu
Seir
wyruszyły przeciwko Judzie i dotarły do "Chasason-Tamar, to jest w Engaddi (
2Kn
2:2). Również w wizji
proroka
Ezechiela
dotyczącej przepowiedziano, że rybacy będą stać od Engaddi aż do En-Eglaim" (
Eze
47:8-10).
Według
Flawiusza
w Ein Gedi rosły "najpiękniejsze palmy"[4]. Na obszarze pomiędzy Ein Gedi a Qumran przypuszczalnie od połowy II w. p.n.e. do
68
mieszkali
Esseńczycy
.
Czasy współczesne
W kwietniu
1849
amerykański podróżnik, kapitan William Lynch odkrył na nowo oazę En Gedi – nazwał ją Źródłem Jerzego Waszyngtona.
W
1949
mieścił się tutaj izraelski posterunek wojskowy. W latach 50.
XX wieku
założono kibuc, potem rezerwat przyrody, ogród botaniczny i park narodowy. W latach 80. i 90. XX wieku powstały kompleksy bungalowów i hotel (En Gedi Country Hotel) oraz schronisko młodzieżowe.
Gospodarka
W
1997
kibuc otworzył rozlewnię
wód mineralnych
, jednak głównym źródłem dochodów jest turystyka.
Współczesny kibuc jest komfortowym
uzdrowiskiem
, w którym wykorzystuje się
źródła
z wodami
siarczanymi
. Turyści są dowożeni nad brzeg Morza Martwego małym pociągiem.
Międzynarodowy Ogród Botaniczny
Międzynarodowy Ogród Botaniczny Ein Gedi.
W
1994
utworzono
ogród botaniczny
, który został uznany jako "międzynarodowy". Położony jest on na obszarze 10
ha
z unikatową roślinnością pochodzącą z różnych regionów całego świata – np.
bambusy
,
baobaby
oraz kolekcja 30 palm z różnych części świata[5]
Park Narodowy Starożytności
W odległości około 1
km
na północ od kibucu znajduje się Park Narodowy Starożytne Ein Gedi tzw. Nahal Arugot, z pozostałościami zabytkowej synagogi z okresu
Bizancjum
.
Na początku XX wieku w okolicach starożytnego portu Ein Gedi, odnaleziono dwie drewniane dobrze zakonserwowane
kotwice
. Jedna ma przypuszczalnie 2500 lat i jest zatem najstarszą kotwicą odkrytą w rejonie Morza Martwego[6], druga ma około 2000 lat. Obecnie można je oglądać w Jerozolimskim Muzeum Izraelskim. Pod koniec
2002
archeolodzy z
Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie
odkryli w rezerwacie Ein Gedi małą jaskinię, w której ukrywali się powstańcy żydowscy
Bar Kochby
z 132 roku n.e. wraz z dwoma
papirusami
, 11 monet oraz metalowe groty strzelnicze[7].
Założony w 1972 w północnej części oazy na powierzchni 25 km². Tutejszy mikroklimat sprzyja rozwojowi roślinności podzwrotnikowej, m.in: palm, drzew balsamowych i różnorakich drzew owocowych. W północnej części parku znajduje się malowniczy, pustynny kanion Nahal Dawid, w którym jest wodospad Dawida ze studnią Dawida, Jaskinia Kochanków, a także wodospad Sulamitki.
Przypisy
Linki zewnętrzne