Opuncja
OpuncjaOpuncja (Opuntia Mill.) –
rodzaj
roślin (
sukulentów
) z rodziny
kaktusowatych
(Cactaceae). Około 250
gatunków
występuje w
Ameryce Północnej
i
Południowej
: od
Kanady
po południową
Argentynę
. Morfologia- Pokrój
- Wykształca zróżnicowane formy: od bardzo drobnych do
krzewiastych
i
drzewiastych
.
-
Łodyga
i
liście
-
Pędy
są wzniesione lub płożące, częściowo
zdrewniałe
, podzielone na płaskie człony. Posiadają
ciernie
w
areolach
, obok nich występują bardzo drobne i łamliwe tzw.
glochidy
. Ponadto na młodych pędach znajdują się nietrwałe, wałeczkowate liście właściwe.
-
Kwiaty
- Duże, żółte, pomarańczowe lub czerwone.
Systematyka- Synonimy
Airampoa Fric, Austrocylindropuntia Backeb., Brasiliopuntia (K.Schum.) A.Berger, Cactodendron Bigelow, Cactus Lem., Chaffeyopuntia Fric & Schelle, Clavarioidia Kreuz., Consolea Lem., Corynopuntia F.M.Knuth , Cumulopuntia F.Ritter, Cylindropuntia (Engelm.) F.M.Knuth, Ficindica St.-Lag., Grusonia F.Rchb. ex Britton & Rose, Maihueniopsis Speg., Marenopuntia Backeb, Micropuntia Daston, Miqueliopuntia Fric ex F.Ritter, Nopalea Salm-Dyck, Parviopuntia Soulaire & Marn.-Lap., Phyllarthus Neck. ex M.Gomez, Pseudotephrocactus Fric, Puna Kiesling, Salmiopuntia Fric, Subulatopuntia Fric & Schelle, Tephrocactus Lem., Tunas Lunell, Weberiopuntia Fric.[1] Przynależność wielu rodzajów do zbiorczego rodzaju Opuntia jest ciągle dyskutowana i status poszczególnych taksonów ulega zmianie. Po utworzeniu jednego dużego rodzaju, ponownie zaczęto wyłączać z niego poszczególne grupy gatunków. Tak stało się z zaliczonym do opuncji rodzajem Cylindropuntia, który nadal bywa uznawany za podrodzaj opuncji[1], ale został ponownie wydzielony jako odrębny rodzaj, podobnie jak Consolea, Grusonia i Nopalea[2]. Z opuncji wydzielane są także rodzaje: Austrocylindropuntia, Brasiliopuntia, Corynopuntia, Micropuntia, Miqueliopuntiai[3] oraz
Tacinga
[4], wykazująca najmniejsze pokrewieństwo z resztą opuncji. - Pozycja w
systemie Reveala
Gromada
okrytonasienne
(Magnoliophyta Cronquist), podgromada
Magnoliophytina
Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa
Rosopsida
Batsch, podklasa
goździkowe
(Caryophyllidae Takht.), nadrząd Caryophyllanae Takht., rząd
goździkowce
(Caryophyllales Perleb), podrząd Cactineae Bessey in C.K. Adams, rodzina
kaktusowate
(Cactaceae Juss.), podrodzina Opuntioideae Burnett, plemię Opuntieae DC., rodzaj opuncja (Opuntia Mill.)[5]. - Wybrane gatunki
- opuncja białowłosa (Opuntia leucotricha DC.)
-
opuncja drobnokolczasta
(Opuntia microdasys Pfeiff.)
- opuncja figa indyjska, opuncja figowa (Opuntia ficus-indica)
- opuncja pospolita (Opuntia vulgaris Mill.)
- Wykaz gatunków wg Andersona[6]
ZagrożeniaCzęść gatunków opuncji została uznana przez
IUCN
za zagrożone wyginięciem i umieszczona w
Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych
. Dwa gatunki są krytycznie zagrożone (kategoria zagrożenia CR): Opuntia chaffeyi (Meksyk) i Opuntia saxicola (Galapagos). Zagrożeniem dla meksykańskich gatunków jest utrata siedlisk, nadmierny wypas bydła lub zbyt intensywne pozyskiwanie w celach leczniczych (np. Opuntia megarrhiza, kategoria zagrożenia EN). ZastosowanieOwoce opuncji Opuntia ficus-indica na targowisku w Meksyku. - Niektóre gatunki opuncji (m.in. opuncja figowa) są uprawiane dla mięsistych jadalnych
owoców
. Pędy opuncji są używane na przetwory i na
paszę
.
- Wiele gatunków opuncji uprawia się w mieszkaniach i szklarniach jako ozdobne
rośliny doniczkowe
. Uprawiane są w krajach o ciepłym klimacie m.in. jako rośliny
żywopłotowe
. W warunkach środkowoeuropejskich uprawa okazów zimujących jest rzadko spotykana, ale możliwa. Do hodowli na zewnątrz nadają się w naszych warunkach gatunki: O. humifusa, O. comanchica, O. rhodantha, O. fragilis[7].
Przypisy- ↑ 1,0 1,1
List of genera in family CACTACEAE
. W: Vascular Plant Families and Genera [on-line].
Royal Botanic Gardens, Kew
. [dostęp 21 sierpnia 2008].
- ↑ Jon P. Rebman:
What has happened to Opuntia?
. San Diego Natural History Museum.
- ↑ Philippe Faucon:
Opuntia
.
Desert-Tropicals.com
, 2004. [dostęp 21 sierpnia 2008].
- ↑
Genus: Opuntia Mill..
(
ang.
). W: Germplasm Resources Information Network – (GRIN) [on-line]. USDA, ARS, National Genetic Resources Program. National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 21 sierpnia 2008].
- ↑ Reveal James L. System of Classification. PBIO 250 Lecture Notes: Plant Taxonomy. Department of Plant Biology, University of Maryland, 1999
Systematyka rodzaju Opuntia wg Reveala
- ↑ Edward F. Anderson: The Cactus Family. Portland (Oregon): Timber Press, 2001. .
- ↑ Zdenek Fleischer, Bohumil Schutz: Kaktusy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1986. .
Inne hasła zawierające informacje o "Opuncja":
Atakama
...
Kaktusowate
...
Liść
...
Sukulenty
...
Introdukcja
...
Opuncja
OpuncjaOpuntia spp.
Systematyka
wg
Reveala
Domena
eukarionty
Królestwo
rośliny
Podkrólestwo
naczyniowe
Nadgromada
nasienne
Gromada
okrytonasienne
Klasa
Rosopsida
Rząd
goździkowce
Rodzina
kaktusowate
Rodzaj
OpuncjaNazwa systematycznaOpuntia Mill. Opuncja (Opuntia Mill.) –
rodzaj
...
Palmiarnia Łódzka
...
Łodyga
...
Geografia Iraku
...
Corniche Beirut
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Opuncja":
032. Najważniejsze formacje roślinne i ich związek z czynnikami strefowymi i astrefowymi (plansza 13)
Opuncja
...
|