Świeże owoce na straganie

Owoc ( łac. fructus) - w znaczeniu botanicznym występujący u okrytozalążkowych organ powstający z zalążni słupka i ewentualnie dna kwiatowego zawierający w swym wnętrzu nasiona , osłaniający je i ułatwiający rozsiewanie.

Kluczowym składnikiem owoców ze względu na ich funkcję są nasiona, będące właściwymi organami rozmnażania i rozprzestrzeniania roślin. Budowa owoców służy usprawnieniu różnych metod rozsiewania . Owoce mięsiste roznoszone są przez zwierzęta, dla których stanowią pokarm, owoce suche rozprzestrzeniane są przez wiatr, wodę lub zwierzęta.

Gdy w jednym kwiecie występuje większa liczba słupków wolnych, wtedy powstają z nich samodzielne owocki, które tworzą owoc zbiorowy na wspólnym dnie kwiatowym ( malina , truskawka ). Są one często mylone z owocostanami , które powstają z kilku kwiatów zebranych w skupiony kwiatostan ( morwa , kłębek buraka , figowiec , ananas ).

W znaczeniu kulinarnym owoc to jadalna część rośliny będąca owocem w znaczeniu botanicznym ale rosnąca tylko na drzewach lub krzewach. Owoce roślin zielnych uważane są za warzywa (np. pomidor , ogórek , groch , dynia ). Wyjątkowo wśród roślin zielnych owoce w znaczeniu kulinarnym dają truskawki , poziomki i ananas .

W terminologii rolniczo-sadowniczej jakość owoców określa się za pomocą kształtu owocu i urody owocu. Terminy te są wyznacznikiem wartości owocu na podstawie oceny wizualnej.

Anatomia

• Owocnia (perykarp) - powstaje z zalążni słupka , jest zbudowana z trzech warstw:
  • egzokarp - warstwa zewnętrzna, tkanka okrywająca owocu,
  • mezokarp - środkowa warstwa, może być soczysta (zbudowana z miękiszu ), jak u pestkowca albo sucha i twarda jak w strąkach ,
  • endokarp - wewnętrzna warstwa owocni, tworząca ściany komory nasiennej. Może być błoniasta i cienka jak w strąkach grochu , grubsza i skórzasta jak w jabłku lub zdrewniała w pestce śliwy .
• Nasiona - powstają w wyniku rozwoju zapłodnionych zalążków .

Podział

Przykłady owoców suchych. Górny rząd od lewej: torebka maku (Papaver), orzechy leszczyny (Corylus), żołędzie dębu (Quercus), dolny rząd od lewej: łuszczyna , orzechy platana , orzechy kasztanowca (Aesculus).

Owoce mogą być pojedyncze (wówczas powstają z jednej zalążni) i złożone ( owocostan ) lub też zbiorowe (wtedy powstają z kilku słupków wolnych ( apokarpicznie ).

Ze względu na ekologię i morfologię, owoce dzieli się na suche i soczyste:

• Owoce suche:
  • pękające - są one wielonasienne i mają suche owocnie, które otwierają się po dojrzeniu i rozsiewają nasiona:
    • mieszek - (zebrane jako owoce zbiorowe tworzą wielomieszki),
    • strąk ,
    • łuszczyna ,
    • łuszczynka ,
    • torebka ,
  • niepękające - są zazwyczaj jednonasienne, nasiona tych owoców pozostają zamknięte w całej owocni lub jej części,
    • niełupka ,
    • ziarniak ,
    • orzech (np. żołędzie ) i orzeszek (np. kłębki buraka )
    • skrzydlak
    • rozłupnia rozpadająca się na rozłupki
    • rozpadające się na jednonasienne niełupki - np. strąk przewęzisty seradeli lub łuszczyna przewęzista łopuchy
• Owoce soczyste (mięsiste):
  • pestkowiec
  • jagoda
  • jagoda pozorna
  • owoce jabłkowate lub owoce szupinkowe
• owoc zbiorowy
• owocostan (owoc złożony)

Zobacz też

• owoce jadalne
• owoce trujące
• owoce cytrusowe
• owoce morza
• owocolistek
• owocnik
• owoc pozorny

Linki zewnętrzne

• Owoce w 3D i maleńkie kanaliki powietrzne, które pozwalają im oddychać ( pol. ). [dostęp 2008-11-09].