Firletka poszarpana
Systematyka [1]
Domena :	eukarionty
Królestwo :	rośliny
Klad :	rośliny naczyniowe
Klad :	rośliny nasienne
Klasa :	okrytonasienne
Rząd :	goździkowce
Rodzina :	goździkowate
Rodzaj :	firletka
Gatunek :	firletka poszarpana
Nazwa systematyczna
Lychnis flos-cuculi L. Sp. Pl. 1: 436. 1753

Kwiat

Kwiat

Łąka z firletką poszarpaną

Firletka poszarpana (Lychnis flos-cuculi L. ) – gatunek byliny należący do rodziny goździkowatych . Występuje w Europie i Azji ( Zakaukazie , wschodnia i zachodnia Syberia ^[2]. W Polsce jest rośliną pospolitą^[3].

Systematyka

• Według nowszych ujęć taksonomicznych gatunek ten włączony został do rodzaju Silene i ma nazwę Silene flos-cuculi (L.) Greuter & BurdetWilldenowia 12:189. 1982^[2].
• W obrębie rodziny goździkowatych należy do podrodziny Caryophylloideae, plemienia Sileneae^[2].

Morfologia

Pokrój

Roślina zielna wysokości 30-90 cm.

Łodyga

Prosto wzniesiona, pojedyncza lub widlasto rozgałęziona, o rzadkim szorstkim owłosieniu, nieco lepka pod węzłami. Kłącze wielogłowe, z licznymi korzeniami przybyszowymi , z których wyrastają pędy boczne.

Liście

Ulistnienie naprzeciwległe. Liście szorstkie, dolne krótkoogonkowe, łopatkowate, górne siedzące i lancetowate.

Kwiaty

Zebrane w kwiatostan – luźną wielokwiatową wierzchotkę . Kielich kwiatu zielonkaworóżowy do czerwonego, rurkowato-dzwonkowaty, o 10 nerwach. Korona złożona z 5 głęboko rozciętych, różowych płatków, z niewielkim przykoronkiem . Wewnątrz kwiatu 10 pręcików w dwóch okółkach i jeden górny słupek o długiej szyjce z 5 znamionami.

Owoce

Torebka , jajowata, zwężająca się ku końcowi. Otwiera się pięcioma ząbkami, wygiętymi na zewnątrz. Nasiona brunatne, o brodawkowatej powierzchni.

Biologia i ekologia

Bylina , hemikryptofit . Typowa roślina łąkowa , porasta łąki wilgotne lub mokre wiosną, obsychające latem, często spotykana jest na torfowiskach niskich i moczarach^[4]. Często tworzy duże łany. Jest rośliną wskaźnikową zasięgu wylewów nad dużymi rzekami^[4] . Preferuje gleby o dużej zawartości próchnicy i składników mineralnych^[4]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla rzędu (O.) Molinietalia^[5]. Kwitnie od maja do czerwca, ma przedprątne kwiaty zapylane przez błonkówki i motyle o trąbce na tyle długiej, że mogą dotrzeć do nektaru znajdującego się na dnie rurki kwiatowej^[6]. Ciekawostką jest, że oprócz kwiatów obupłciowych zdarzają się kwiaty męskie lub kwiaty żeńskie ^[6]. Często można zobaczyć na firletce pienistą ciecz bardzo przypominającą ślinę. Jest to wydzielina larwy owada z grupy pieników , który wysysa soki. Liczba chromosomów 2n = 24^[3].

Morfologia

Zastosowanie

• Roślina ozdobna – uprawiana w kilku odmianach, m.in: 'Hort's Variety', 'Nana', 'Peggy'.
• Zawiera saponiny i pinit^[7]. Używana była w medycynie ludowej^[7]. Z łodyg i liści sporządzano preparat Floskulin stosowany w lecznictwie^[4].
• Z gospodarczego punktu widzenia na łąkach jest szkodliwa, gdyż obniża wartość użytkową siana, a w większych ilościach jest dla bydła trująca^[7].

Przypisy