Ochrona praw człowieka w Radzie Europy – instrumenty i organy
W wypadku naruszenia postanowień Konwencji przez państwo członkowskie skargę do ETPC może wnieść obywatel danego państwa (także osoba przebywająca na jego terytorium lub grupa obywateli), organizacja pozarządowa po wyczerpaniu możliwości odwoławczych w kraju, a także inne państwo.
Jest to element kontroli ukierunkowanej na przywrócenie naruszonego standardu. Sprawy rozstrzygają sędziowie po jednym z każdego państwa, które podpisało konwencję. Mimo że sędziowie są zgłaszani przez państwa, są w pełni niezależni i nie reprezentują interesów państw, z których pochodzą. Są oni nieusuwalni i nie mogą piastować innych stanowisk.
Wpływające do trybunału sprawy są rozstrzygane przeważnie na jawnych rozprawach. Po zarejestrowaniu skargi, zbadaniu jej dopuszczalności oraz próbie polubownego załatwienia dochodzi do rozstrzygnięcia skargi przez jeden ze składów – Izbę lub wyjątkowo w trybie odwoławczym – przez Wielką Izbę. Orzeczenia Trybunału są publikowane, a po uprawomocnieniu podlegają wykonaniu – nad czym czuwa Komitet Ministrów RE.