Osłabienie władzy królewskiej
Śmierć
Kazimierza Wielkiego była końcem dziedziczenia
tronu, a o tym kto został nowym
królem decydowała
wolna elekcja, czyli wybór władcy przez przedstawicieli
możnowładztwa i
rycerstwa. Jednak król mógł nadal zapewnić swoim dzieciom następstwo tronu (np.
Ludwik Andegaweński lub władcy z dynastii
Jagiellonów), jeżeli tylko zdobył poparcie stanów.
Podstawą skarbu władcy były dochody uzyskane z królewszczyzn (posiadłości ziemskie), ponieważ
przywileje koszyckie uszczupliły wpływy do skarbca króla o
podatki szlachty, która płaciła jedynie 2 grosze z
łanu kmiecego.
Władcy zaciągali pożyczki pod zastaw swoich posiadłości, żeby tylko opłacić bieżące wydatki, jednak ciągłe braki pieniędzy spowodowały, że posiadłości te stawały się własnościami wierzycieli.