Jan Chrzciciel (znany też pod nazwą Jan Baptysta) to obraz namalowany w latach
1513
-
16
przez włoskiego artystę
renesansowego
,
Leonarda da Vinci
. Jest to jedyny zachowany obraz Leonarda z czasu, gdy przebywał w
Rzymie
. Przypuszczalnie jest także ostatnim samodzielnie wykonanym ręką mistrza.
Przygotowania
Jan Chrzciciel w wieku młodzieńczym
Artysta, czyniąc przygotowania do stworzenia dzieła wykonywał wiele szkiców. Jednym z zachowanych jest Jan Chrzciciel w wieku młodzieńczym.
Technika
Wiele spośród artystycznych osiągnięć Leonarda zostało wyrażone przy tworzeniu tego dzieła:
-
sfumato
, które otacza welonem dziewczęco miękkie rysy twarzy Jana
- łagodne modelowanie tonów jasnych i ciemnych, dzięki któremu obraz uzyskuje plastyczność wyrazu bez pomocy jakichkolwiek linii. W żadnych innym z malowideł artysta nie wyraził w sposób tak wzorcowy swojej koncepcji światła i cienia.
- dobrze wyważona postawa ciała, połączona z wdzięcznym pochyleniem głowy.
Wymowa dzieła
Pod względem treści trudno jest, mając całkowitą tego pewność, przekazać sens obrazu. Laska ze znakiem krzyża i szata ze skóry odpowiadają wprawdzie tradycyjnej ikonografii.
Biblijny Jan Chrzciciel
jest przedstawiony jako
prorok
, który głosił słowa Boga na
pustyni
, żywił się
szarańczą
, a jego odzienie stanowiła skóra wielbłąda. Także gest wskazujący można interpretować na podstawie
Biblii
jako zapowiedź przyjścia
Jezusa Chrystusa
na świat. Jan Chrzciciel pędzla Leonardo zupełnie jednak nie pasuje do wizerunku chrześcijańskiego
ascety
. Jego uśmiech ma charakter lekko ironiczny, a nawet drwiący. Młodzieńczo piękne ciało Jana, częściowo tylko odziane, posiada w sobie bez wątpienia pierwiastek erotyczny, co nasunęło badaczom myśl, że obraz ten należy uważać za wizerunek
Bachusa
. Być może postać ta, której męskie rysy twarzy mieszają się z żeńskimi, personifikuje ideał piękna w ujęcia Leonarda. Jest także możliwe, że Jan odzwierciedla coś z zagadkowej osobowości artysty.
Historia
Kiedy Leonardo opuścił w 1516 roku
Rzym
, zabrał ze sobą obraz do
Francji
i zachował go przy sobie aż do śmierci. Obecnie obraz znajduje się w muzeum
Luwr
(
Paryż
)
Dzięki zdjęciom rentgenowskim udało się ustalić, że jest to własnoręczne dzieło Leonarda. Charakterystyczna technika malowania nie wykazuje ani pojedynczych pociągnięć pędzla, ani rysunku wstępnego.
Zobacz też
Bibliografia
- Buchholz E. L., Leonardo da Vinci, Życie i twórczość, Pracownia Wydawnicza "ElSet", 2005,
Linki zewnętrzne
