Flądrokształtne
Gładzica Pleuronectes platessa
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Rząd	flądrokształtne
Nazwa systematyczna
Pleuronectiformes

Flądrokształtne, płastugokształtne, płastugi (Pleuronectiformes) – rząd morskich ryb promieniopłetwych występujących w większości mórz i oceanów, od tropikalnych po polarne, na różnych głębokościach. Niektóre gatunki wpływają do estuariów i rzek. Liczne gatunki są cenionymi rybami konsumpcyjnymi. Budową ciała i trybem życia przypominają chrzęstnoszkieletowe płaszczki , jednak nie są z nimi spokrewnione. Ich rozwój przebiegał odmiennie.

Cechy charakterystyczne

• ciało dorosłych osobników jest wysokie, silnie bocznie ścieśnione i niesymetryczne: jeden bok jasny, niezabarwiony, pozbawiony oczu, z nieczynną szczeliną skrzelową, drugi bok ciemny, ma dwoje oczu i czynną szczelinę skrzelową
• długa płetwa grzbietowa i odbytowa, otaczają prawie całe ciało
• płetwy brzuszne przesunięte do przodu
• promienie twarde zachowały się jedynie w płetwach gatunków z rodziny jęzorowatych
• u większości dorosłych osobników brak pęcherza pławnego

Głowa halibuta niebieskiego z widocznym lewym okiem na grzbiecie

Larwy ryb flądrokształtnych mają budowę zbliżoną do typowych ryb. W trakcie przeobrażania w postać dorosłą jedna strona ciała – prawa lub lewa, w zależności od gatunku – rozwija się szybciej, powodując deformację kości czaszki, a w efekcie – całego ciała – polegającą na przesunięciu jednego z boków na drugą stronę. Płetwy nieparzyste pozostają na swoim miejscu. Oko przemieszcza się, u niektórych gatunków zatrzymując się na szczycie głowy, u pozostałych przechodząc na drugą stronę. W tym stadium młoda ryba przechodzi z pelagicznego trybu życia larwy do życia przy dnie. Bok, na którym leży, staje się spodem ciała i traci ubarwienie. Drugi bok, na którym są oczy, staje się grzbietem ryby. Jego ubarwienie jest zależne od zajmowanego środowiska.

Płastugi poruszają się przy dnie łagodnymi ruchami płetw podobnie jak płaszczki, a przy gwałtownych zmianach pozycji przyjmują pionową postawę i przemieszczają się szybkimi ruchami całego ciała.

Rodziny

Złocica pacyficzna (Microstomus pacificus)

• Achiridae
• Achiropsettidae
• Bothidae – skarpiowate
• Citharidae
• Cynoglossidae – ciosankowate
• Paralichthodidae
• Paralichthyidae
• Pleuronectidae – flądrowate
• Poecilopsettidae
• Psettodidae – jęzorowate
• Rhombosoleidae
• Samaridae
• Scophthalmidae
• Soleidae – solowate

Bibliografia

• Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. . 

Zobacz też

• ryby - wykaz rodzin