Wyłączna strefa ekonomiczna - w
prawie międzynarodowym
jest obszarem rozciągającym się poza
morzem terytorialnym
do 200
mil morskich
(370 km) mierzonych od
linii podstawowej
, na którym to obszarze państwo nadbrzeżne posiada wyłączne prawa suwerenne do:
- badania i eksploatacji, ochrony i gospodarowania zasobami naturalnymi, zarówno żywymi, jak i nieożywionymi dna morza, jego podziemia oraz pokrywających je wód;
- wznoszenia i użytkowania sztucznych wysp, instalacji i konstrukcji;
- badań naukowych morza;
- ochrony i zachowania środowiska morskiego.
Poza wymienionymi wyłącznymi prawami państwa nadbrzeżnego wszystkie państwa na jednakowych zasadach korzystają z wolności
morza pełnego
, w tym z wolności żeglugi, przelotu, układania kabli i rurociągów[1]. Instytucja wyłącznej strefy ekonomicznej została uregulowana w
Konwencji o prawie morza z 1982 r.
podpisanej w
Montego Bay
na
Jamajce
(część V, art. 55-75)[2].
Wszystkie państwa nadbrzeżne, z wyjątkiem kilku, które geograficznie nie mają możliwości lub utrzymują starszą instytucję -
strefę wyłącznego rybołówstwa
, ustanowiło strefy ekonomiczne (w tym
Stany Zjednoczone
w
1983
roku i
ZSRR
w
1984
roku). Pod względem powierzchni wyłącznej strefy ekonomicznej do pierwszej dziesiątki należą (w kolejności od największej): Stany Zjednoczone Ameryki,
Francja
(dzięki licznym terytoriom i departamentom zamorskim),
Indonezja
,
Nowa Zelandia
,
Australia
,
Federacja Rosyjska
,
Federacyjne Stany Mikronezji
,
Japonia
,
Brazylia
i
Kanada
.
Wyłączna strefa ekonomiczna RP
Polska
ustanowiła wyłączną strefę ekonomiczną na podstawie ustawy z
21 marca
1991
r. o obszarach morskich RP i administracji morskiej (tekst jedn.
Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1502
z późn. zm.). Wyłączna strefa ekonomiczna Polski obejmuje obszar ok. 22,5 tys km². Ze względu na rozmiary
Morza Bałtyckiego
i brak możliwości wyznaczenia pełnej 200-milowej wyłącznej strefy ekonomicznej wszystkie granice zewnętrzne polskiej strefy określono w drodze umów dwustronnych (z ZSRR,
Szwecją
,
Niemcami
) z wyjątkiem rozgraniczenia strefy z
Danią
na południe od
Bornholmu
. Od 30 lat trwają na ten temat rozmowy[3].
Zobacz też
Przypisy
