Przewód pokarmowy, z zaznaczonym wyrostkiem robaczkowym
Wyrostek robaczkowy (
łac.
appendix vermiformis) - cienkie uwypuklenie
jelita ślepego
u niektórych
ssaków
. U człowieka jest to
narząd szczątkowy
.
Wyrostek robaczkowy człowieka
U człowieka wyrostek ma postać ślepo zakończonej cewki o zmiennej długości, najczęściej 8-10 cm, rzadko przekraczającej 20 cm.
Leży w prawym dole biodrowym, lecz jego dokładne położenie jest wysoce zmienne osobniczo. Bardzo często (41,5% [1]) swobodnie zwisa do miednicy mniejszej (tzw. wyrostek miedniczny). Niekiedy leży w dole biodrowym, często w bezpośrednim sąsiedztwie talerza kości biodrowej (13%[1]). Najczęściej wyrostek układa się między pętlami jelitowymi (43% przypadków[1]). Rzadziej położony jest za
kątnicą
lub przebiega obok niej (tzw. wyrostek zakątniczy lub typu wstępującego, 2,5%[1]). Wyjątkowo, w przypadku
odwrotnego ułożenia trzewi
albo
malrotacji jelit
, wyrostek znajduje się w okolicy lewego dołu biodrowego. W wieku dziecięcym zwykle jest jeszcze drożny, niekiedy (2-4%) tworzy lejkowate rozszerzenie u podstawy, zachowując embrionalny kształt.
Błona śluzowa wyrostka pokryta jest nabłonkiem walcowatym jednowarstwowym i posiada gruczoły jelitowe oraz liczne skupiska tkanki limfatycznej w postaci
grudek chłonnych
(folliculi lymphatici aggregati), przez co wyrostek jest czasem zwany migdałkiem jelitowym. Wyrostek posiada silnie rozwiniętą warstwę mięśniową. Pokrywa go
otrzewna
tworząca krezkę (krezeczkę) wyrostka robaczkowego (mesoappendix). Wyrostek unaczyniony jest przez tętnicę wyrostka robaczkowego (arteria appendicularis) odchodzącą od tętnicy krętniczo-okrężniczej (arteria ileocolica). Obok tętnicy między blaszkami krezki biegnie żyła wyrostka robaczkowego (vena appendicularis), prowadząca krew do żyły krezkowej górnej. Unerwienie pochodzi z
pnia współczulnego
i z
nerwu błędnego
.
Wyrostek robaczkowy zwierząt
U zwierząt wyrostek robaczkowy występuje u nielicznych gatunków, np. u
królika
.
Schorzenia
Zobacz też
Bibliografia
- Janina Sokołowska-Pituchowa (red.) Anatomia człowieka. Podręcznik dla studentów medycyny. Wyd. VII. PZWL 2005 .
Przypisy
