Uwertura francuska - forma muzyczna, powstała w XVII wieku we Francji , upowszechniona w całej Europie i praktykowana przez wielu kompozytorów do połowy XVIII wieku . Zbudowana jest z dwóch zasadniczych części:

• pierwszej o marszowym, uroczystym charakterze, rytmie punktowanym i fakturze akordowej,
• drugiej najczęściej w żywszym tempie, w formie fugi.

W wielu utworach tego gatunku po części fugowanej następowała coda , nawiązująca charakterem i motywiką do pierwszego odcinka.

Pierwszym kompozytorem, który z rozmysłem stosował oba typy uwertury i uznany został za twórcę tej formy, był Jean-Baptiste Lully , który w 1658 roku tak właśnie rozpoczął balet Alcidiane. Formę tę uprawiało wielu kompozytorów barokowych, m.in. Jan Sebastian Bach , Georg Friedrich Händel , Georg Philipp Telemann , Jean-Philippe Rameau i inni.

Specyficzny charakter uwertury francuskiej, zwłaszcza jej pierwszej części, majestatycznej w wyrazie, a jednocześnie o rytmice marszowej , wynikał prawdopodobnie z tego, że w praktyce dworu w Wersalu służyła ona jako tło muzyczne dla wejścia króla na salę, w której odbywało się przedstawienie operowe.

Nie należy mylić uwertury francuskiej z uwerturą włoską , trzyczęściową formą muzyczną o układzie części szybka-wolna-szybka.