Południowoafrykańska wojna graniczna Zimna wojna
Data	1965–1989
Miejsce	Terytorium RPA i Angoli
Przyczyna	zimna wojna , apartheid w RPA, okupacja Namibii.
Wynik	Wycofanie obcych wojsk (kubańskich, południowoafrykańskich) z Angoli , wojna domowa w Angoli, niepodległość Namibii
Strony konfliktu Angola Kuba SWAPO ZSRR NRD Zambia RPA UNITA   Stany Zjednoczone - wsparcie dla UNITA

Południowoafrykańska wojna graniczna ( ang. South African Bushwar lub South African Border War) – konflikt trwający od 1966 do 1989 w Południowo-Zachodniej prowincji RPA (obecnie Namibia ) i Angoli , zakończony wyparciem Kubańczyków z Angoli , oraz niepodległością Namibii . Zarzewia konfliktu można się doszukiwać od zakończenia I wojny światowej , kiedy to Południowa Afryka zaatakowała i podbiła niemiecką Afrykę Południowo-Zachodnią jako sprzymierzeniec aliantów . Liga Narodów dała wtedy Związkowi Południowej Afryki mandat nad tym terytorium.

Po II wojnie światowej , RPA nie oddało mandatu nad tym terytorium ONZ , zacieśniając związki z tym regionem. Rząd RPA chciał wcielić Afrykę Południowo-Zachodnią do swojego terytorium, ale nigdy tego oficjalnie nie zrobił. Jednakże teren ten de facto był jednym z krajów związkowych.

Początek wojny

Z powodu prowadzonej przez rząd Południowej Afryki polityki apartheidu , SWAPO w roku 1962 utworzyło zbrojne skrzydło swej organizacji ( PLAN ), w celu zbrojnego przeciwstawienia się rządowi. W połowie lat 60. SWAPO zbudowało swoje bazy w pobliskiej Zambii , skąd na teren Afryki Południowo-Zachodniej zaczęli przenikać jej żołnierze; dużymi grupami przedostawali się we wrześniu 1965 i ponownie w marcu 1966 roku. Pierwsza bitwa odbyła się 26 sierpnia 1966 roku, kiedy to doszło do wymiany ognia pomiędzy jednostkami SAP i helikopterami SAAF , a jednostkami SWAPO. Ten dzień stał się początkiem południowoafrykańskiej wojny granicznej.

Wojna kolonialna w Angoli i odkrycie kubańskich składów amunicji w pobliżu granicy SWA, przyczyniło się do walk pomiędzy RPA, a Angolą o przepompownie wody w Calueque, ważnego projektu, będącego owocem współpracy RPA z Portugalią . RPA przy wsparciu USA , UNITA i FNLA , dołączyła do tego konfliktu.

Pod koniec roku 1966 UNITA dołączyła do walki przeciwko portugalskim wojskom kolonialnym stacjonującym w Angoli, które były już uwikłane w konflikcie z MPLA FNLA. UNITA była głównie aktywna w południowo-wschodniej Angoli, podczas gdy MPLA i FNLA działały głównie w północnej części kraju.

Helikoptery z SAAF były z początku wysyłane do wspierania portugalskich wojsk kolonialnych w roku 1966. Wszystkie te czynniki przyczyniły się do uwikłania RPA w ten konflikt na długie lata.

W tym okresie lokalny oddział policji południowoafrykańskiej – SWAPOL ( ang. South West African Police), wspierany przez helikoptery z SAAF, stał się największą formacją militarną na tym terenie. W późnych latach 60. zaczęto go nazywać Koevoet ( af. Łom).

MPLA zadeklarowało niepodległość Angoli 11 listopada 1975 roku, a 26 lutego 1976 roku ostanie wojska portugalskie opuściły kraj. Kubański kontyngnet wojskowy przybył na zaproszenie MPLA w listopadzie 1975 roku po inwazji wojsk RPA w październiku 1975 na Angolę. W rezultacie RPA, przy wsparciu amerykańskiego CIA , zaczęła wspierać UNITĘ i FNLA przeciwko MPLA i jej sojusznikom.

W późnych latach 70., Południowa Afryka przeprowadzała na terenie Angoli, Rodezji (obecna Zambia i Zimbabwe ), Botswany i Mozambiku liczne operacje wojskowe. Wmieszała się też ostatecznie w konflikt pomiędzy wspieraną przez nią UNITĘ a jej przeciwnikiem, organizacją MPLA, wspieraną głównie przez Kubańczyków.