Porybliny, poryblinowce (Isoetales Prantl,
1874
) -
monotypowy
rząd
roślin
z klasy
widłaków różnozarodnikowych
, zawierający jedną rodzinę poryblinowatych (Isoetaceae Rchb.,
1828
). Żyją w wodzie. Występuje około 140 gatunków. Są to rośliny
dwupienne
.
Systematyka
- Pozycja w
systemie Reveala
Królestwo
rośliny
, gromada
widłaki
, podgromada Lycopodiophytina, klasa
widłaki różnozarodnikowe
, podklasa Isoetidae, rząd
poryblinowce
, podrząd: Isoetineae.[1]
Filogeneza
Już pod koniec
dewonu
pojawiła się grupa widłaków różnozarodnikowych (o zarodnikach zróżnicowanych na
mikrospory
i
makrospory
) Rośliny te były szczytowym osiągnięciem tej linii rozwojowej. W następnej epoce geologicznej,
karbonie
, wykształciły się formy drzewiaste, takie jak dochodzące do 30-40 metrów wysokości lepidodendrony i sygilarie, które zdominowały zbiorowiska roślinne. Stały się one głównym składnikiem karbońskich lasów, a z nich powstały najbogatsze złoża węgla kamiennego. Większość z tych ogromnych widłaków wymarła pod koniec ery paleozoicznej, a do dziś przetrwały spośród tej grupy jedynie wodne porybliny.
Cykl rozwojowy
Porybliny produkują dwa rodzaje zarodników. Starsze, zewnętrzne liście mają u nasady zarodnie zwane
makrosporangiami
wytwarzające duże zarodniki - makrospory. U nasady wewnętrznych młodszych liści znajdują się
mikrosporangia
- zarodnie produkujące małe zarodniki, czyli mikrospory. Po rozpadzie zarodni małe zarodniki wytwarzają przedrośla męskie. Z makrospory wyrasta przedrośle żeńskie, tworzące kilka rodni z pojedynczymi komórkami jajowymi, z mikrospory zaś niewielki kilku komórkowe przedrośle męskie, tworzące jedną plemnie a w niej plemniki -
gametofit
jest więc tu dwupienny. Przedrośla poryblinów są tak małe, że właściwie nie opuszczają osłonek zarodnika. Plemniki przepływają do rodni( mają ułatwione zadanie, jako że porybliny żyją w wodzie). Po zapłodnieniu komórki jajowej rozwijająca się zygota tworzy zarodek, który następnie wyrasta w nowy
sporofit
.
Przypisy
Bibliografia
- Operon Biologia część 1 wydanie 2004
