Noe Żordania, pseud. Kostrow, Georg (ur.
2 stycznia
1868
w Lanczuczi w zachodniej
Gruzji
, zm.
11 stycznia
1953
w
Paryżu
), gruziński polityk socjalistyczny (
mienszewik
), od
1918
do
1921
roku premier niepodległej
Gruzji
Biografia
Dzieciństwo i młodość
Urodził się w rodzinie właściciela ziemskiego z zachodniej
Gruzji
. Studiował teologię w Seminarium Tyfliskim, później rozpoczął naukę w warszawskim Instytucie Weterynaryjnym.
W
1893
roku wraz z
Nikolą Czcheidze
i
Iraklim Ceretelim
założył pierwszą w Gruzji socjalistyczną organizację, tzw. Messame-Dassi (trzecia grupa). Zagrożony aresztowaniem wyjechał z kraju i objął posadę korespondenta liberalnej gazety Kwali. Po powrocie założył w
Tyflisie
czasopismo Sotsial Demokratia.
Działalność w ruchu mienszewickim
W
1903
roku Żordania został delegatem na drugi kongres Socjaldemokratycznej Robotniczej Partii Rosji w
Londynie
, gdzie znalazł wspólny język z odłamem mienszewickim. Wkrótce wybrano go przewodniczącym Socjaldemokratycznej Robotniczej Partii Gruzji.
W
1906
roku kandydował w wyborach do II Dumy w okręgu
Tyflis
, w której został szefem ogólnorosyjskiej frakcji socjaldemokratycznej.
Od
1907
do
1912
roku pozostawał członkiem CK rosyjskiej socjaldemokracji. W lecie
1912
roku objął funkcję wydawcy mienszewickiego dziennika Nasze Słowo w
Baku
. W
1914
roku współpracował z
Trockim
przy redagowaniu czasopisma Bor'ba.
W lutym
1917
roku wybrano go przewodniczącym Rady Robotników i Żołnierzy w
Tyflisie
, po rewolucji październikowej coraz bardziej sceptycznie odnosił się do idei pozostawania Gruzji w ramach socjalistycznej Rosji. W
1918
roku ostatecznie opowiedział się za niepodległością państwa.
Gruziński mąż stanu
26 listopada
1917
roku parlament gruziński wybrał go swoim przewodniczącym.
24 czerwca
1918
roku, już po rozpadzie federacji kaukaskiej, objął po
Noem Ramiszwilim
tekę premiera.
Jego rząd stał na straży niezależności
Gruzji
od
Moskwy
, przeprowadził wiele antyfeudalnych reform wyrażających lewicowe ideały (parcelacja wielkich majątków ziemskich, ośmiogodzinny dzień pracy, powszechne głosowanie).
Jako szef rządu zabiegał o uznanie niezawisłości kraju przez społeczność międzynarodową, co zostało uwieńczone na krótko przez likwidacją państwa uznaniem
Gruzji
de iure.
7 maja
1920
roku
Gruzję
uznała również sowiecka
Rosja
.
Po zainscenizowaniu powstania we wschodniej
Gruzji
w lutym
1921
roku i wyjeździe rządu z
Tyflisu
, rezydował w
Kutaisi
, później w
Batumi
. W dzień po kapitulacji armii gruzińskiej (
17 marca
) wyjechał przez
Turcję
do
Paryża
.
Emigracja
Początkowo osiadł w
Paryżu
, by w
1922
roku przenieść się do
Leuville-sur-Orge
, gdzie pracował nad przygotowaniem tzw. powstania sierpniowego w
1924
roku.
Został pochowany na cmentarzu miejskim w
Leuville-sur-Orge
.
Dziedzictwo
W
1968
roku została wydana autobiografia Żordanii pod nazwą Czemi carsuli (Mogonebani) (Moje życie).
W
Paryżu
ma swą siedzibę Institut Noé Jordania, który zajmuje się krzewieniem dorobku intelektualnego premiera I Republiki Gruzińskiej oraz popularyzacją historii niepodległej
Gruzji
z lat
1918
-
21
.
Linki zewnętrzne