Limfocyty T, inaczej limfocyty grasicozależne (T od łac. thymus - grasica ) - rodzaj limfocytów , odpowiedzialnych za odpowiedź odpornościową komórkową , tzn. niszczą komórki obce dla organizmu . Powstają w czerwonym szpiku kostnym , po czym wędrują do grasicy, gdzie ulegają namnożeniu. Z grasicy przemieszczają się one do narządów limfatycznych oraz do krwi obwodowej. Odgrywają trzy zasadnicze funkcje:

• wspomagają odpowiedź odpornościową - subpopulacja limfocytów Th (limfocyty T pomocnicze)
• regulują odpowiedź odpornościową , zwykle hamując - subpopulacja limfocytów Treg , zwanych dawniej limfocytami T supresorowymi (Ts)
• pełnią funkcję cytotoksyczną - subpopulacja limfocytów Tc (limfocyty T cytotoksyczne)

Powyższe subpopulacje wyodrębnia się na podstawie funkcji, a nie na podstawie ekspresji cząsteczek różnicujących (ang. cluster of differentiation) CD4 i CD8 na powierzchni ich błony komórkowej, co jest częstym błędem. Rzeczywiście, ponad 90% limfocytów Th posiada CD4 na swojej powierzchni i wiąże się z MHC klasy II, zaś ponad 90% limfocytów Tc posiada CD8 i rozpoznaje MHC klasy I, niemniej jednak istnieją także limfocyty Tc CD4+ i limfocyty Th CD8+.

Niezależnie od różnych właściwości każdej z tych subpopulacji (opisanych w osobnych artykułach), wspólną ich cechą jest posiadanie receptora TCR , cząsteczek powierzchniowych CD2, CD3 oraz CD4 lub CD8. Cząsteczka CD2 umożliwia identyfikację limfocytów T w tzw. teście rozetkowym , natomiast TCR i CD3 tworzą kompleks, przekazujący sygnał aktywujący komórkę.

Ze względu na budowę TCR można uzupełnić przedstawiony powyżej podział limfocytów T na komórki T αβ i komórki T γδ. Pierwsze mogą być komórkami posiadającymi cząsteczki CD4 lub CD8, te drugie natomiast nie posiadają zwykle ani CD4, ani CD8, a jeśli już, to zwykle jest to CD8.

Większość limfocytów T rozwija się w grasicy (łac. thymus - grasica), stąd też pochodzi ich nazwa. Grasica jest narządem, w którym dojrzewające limfocyty T ( tymocyty ) przechodzą selekcję grasiczą, mającą wyeliminować autoreaktywne limfocyty, mogące uszkodzić własne tkanki. Prawdą jest to dla większości limfocytów, ale występujące w organizmie niewielkie ilości limfocytów T γδ przechodzą słabo zbadane procesy selekcji pozagrasiczej, umiejscowione w skórze oraz błonach śluzowych jelit i jamy otrzewnej .

Pod mikroskopem są nie do odróżnienia od limfocytów B. Mają one tylko i wyłącznie inne receptory na powierzchni komórki. Na limfocytach T są receptory które łączą się z erytrocytami krwi owcy lub barana tworząc charakterystyczne rozetki, po tym odróżnimy limfocyty T od B.