Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Kreta

Kreta - (gr. Κρήτη od słowa krateia – silna, łac. Creta, tur. Kirid, wen. Candia) – grecka wyspa położona na Morzu Śródziemnym. Jest ona największą grecką wyspą, i piątą co do wielkości wyspą śródziemnomorską. Linia brzegowa ma długość ok. 1040 km. Największym miastem jest Heraklion (Iraklion).

Krajobraz wyspy tworzą skaliste wybrzeża przeplatające się z szerokimi, jasnymi plażami. Klimat ma cechy umiarkowane jak i subtropikalne. Średnia roczna opadów wynosi 640 mm. Lato jest gorące i suche, w zimie jest chłodniej. W rejonach górskich opady są dużo wyższe niż w reszcie wyspy, szczyty często pokrywa śnieg (od listopada do maja). Roślinność jest skąpa, bujniej rozwija się w wilgotniejszych rejonach.

Kreta stanowi region administracyjny i dzieli się na nomosy Chania, Retimno, Heraklion i Lasiti. Transport samolotowy zapewniają dwa duże lotniska, Nikos Kazantzakis w Heraklionie i Daskalogannis w Chania. Największe miasta to Heraklion (Iraklion), Chania, Retimno, Ajos Nikolaos.

Największe atrakcje turystyczne to ruiny pałaców minojskich w Knossos, Fajstos, Malii i Káto Zákros, pozostałości archeologiczne w Gortynie, fortyfikacje wzniesione przez Wenecjan w Retimno i Spinalonga, wąwóz Samaria i inne mniejsze wąwozy (Agia Irini, Aradena). Historia Krety

Pierwsze świadectwa osadnictwa na Krecie sięgają 6000-3100 p.n.e. - neolit. Domostwa były budowane w tym okresie z wysuszonej gliny lub kamienia. Gospodarka opierała się na uprawie ziemi i hodowli zwierząt.

W okresie 3100-2100 p.n.e. nazywanym okresem przedpałacowym lub wczesnominojskim pojawiają się ślady wytwarzania narzędzi z brązu i użycia koła garncarskiego. Niektóre budowle z tego okresu posiadają już dwie kondygnacje. W grobach znajdowana jest złota biżuteria. W latach 3000-1500 p.n.e. na wyspie rozwija się kultura minojska. W 395 Kreta stała się częścią Cesarstwa Bizantyjskiego.

W latach 824 - 961 znajdowała się pod panowaniem arabskim. W 1204 zdobyli ją Wenecjanie, którzy rządzili wyspą do podboju osmańskiego w 1669 roku. W 1770 doszło do powstania Greków i ogłoszenia niepodległości. W 1771 Turcy odzyskali kontrolę nad wyspą. W latach 1820-1844 wyspa należała do Egiptu. Po kolejnym powstaniu z lat 1895-1897, Kreta stała się w 1898 autonomiczną republiką pod protektoratem Imperium osmańskiego. 6 października 1908 Republika Krety ogłosiła niepodległość, nie uznaną międzynarodowo. 30 maja 1913 została włączona do Grecji. W roku 1941 w czasie II wojny światowej wyspa była sceną zażartej bitwy pomiędzy niemieckimi spadochroniarzami a broniącymi jej oddziałami alianckimi.

Warunki geologiczne

Kreta powstała z wypiętrzających się podwodnych łańcuchów górskich. 15 milionów lat temu Kreta była częścią Europy kontynentalnej. Zachodnie fragmenty wyspy są przedłużeniem Gór Dynarskich. Kreta jest w ciągłym ruchu, obecnie przesuwa się na południe z prędkością ok. centymetra na ćwierć wieku. Wyspa jest umiejscowiona na tzw. Płycie Egejskiej, która od początku swojego powstania napiera na Płytę Afrykańską. Tarcia powodują częste trzęsienia ziemi. Ruch lądu odbywa się również w pionie, zachodnia część wyspy unosi się , podczas gdy wschodnia zanurza się w głąb. Różnice te są liczone już w metrach i starożytne porty na zachodzie, dziś leżą na skałach (np. port w Falasarnie), a porty na wschodzie na dnie morskim (np. Olaus).

Na Krecie wyróżnia się trzy najważniejsze pasma górskie:

    1. Góry Białe - położone na zachodniej części wyspy - najwyższy szczyt to Pachnes (2452 m n.p.m.) Nazwa pochodzi od często ośnieżonych szczytów.
    2. Góry Idi - położone w środkowej części wyspy - najwyższy szczyt to Psiloritis (2456 m n.p.m.)
    3. Góry Thriptis - położone we wschodniej części wyspy - najwyższy szczyt ma wysokość 1476 m n.p.m.


Inne hasła zawierające informacje o "Kreta":

1322 ...

Bitwa pod Wiedniem (1683) ...

1938 ...

2010 ...

Zeus ...

Cukier trzcinowy ...

Wizz Air ...

Wenecja ...

Tytanomachia ...

Cywilizacja doliny Indusu ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Kreta":

008a. Grecja (plansza 3) ...

Historia Ikara - inspiracją do rozważań o naturze ludzkiej (plansza 2) ...

008a. Grecja (plansza 5) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie