Kohtla-Järve – miasto w
Estonii
położone w prowincji
Ida Viru
na północnym wschodzie państwa, około 50 kilometrów na zachód od
Narwy
. Liczy ok. 45,8 tys. mieszkańców (
2006
), jest czwartym pod względem ludności miastem w Estonii. Zostało założone w
1924
roku. Miasto przemysłowe, ośrodek eksploatacji i chemicznej przeróbki łupków bitumicznych, przemysł materiałów budowlanych, mebli, przemysł lekki. Kohtla-Järve jest miastem bardzo zróżnicowanym pod względem etnicznym, zamieszkuje tu blisko 40 różnych narodowości i tylko 21% populacji miasta to
Estończycy
.
Historia
Historia Kohtla-Järve jest ściśle powiązana z historią otrzymywania oleju skalnego z
łupków bitumicznych
- głównego surowca Estonii.
Istnieją dowody na to że stałe ludzkie osiedla istnieją na terenie współczesnego Kohtla-Järve od późnego średniowiecza. W
duńskich
źródłach osady Järve i Kukruse były po raz pierwszy wspomniane w
1241
roku, odpowiednio pod nazwami Jeruius i Kukarus, oraz osada Sompa w
1420
występuje jako Soenpe.
Lokalni mieszkańcy byli świadomi faktu łatwopalności łupków bitumicznych już od czasów starożytnych, jakkolwiek wykorzystanie tego surowca na skalę przemysłową rozpoczęło się dopiero w
XX wieku
. W roku
1916
naukowcy pokazali że łupki bitumiczne mogą być używane zarówno jako paliwo po poddaniu ich chemicznej ekstrakcji, jak i surowy materiał wykorzystywany w przemyśle chemicznym. Wydobycie rozpoczęto w pobliżu wioski Järve. W
1919
roku założone zostało State Oil Shale Industrial Corporation i skala wydobycia łupków uległa istotnemu rozszerzeniu. Osady dla górników zaczęły pojawiać się w pobliżu kopalni. W
1924
roku fabryka przetwarzająca łupki bitumiczne została zbudowana w pobliżu stacji kolejowej Kohtla, liczba mieszkańców w pobliskiej osadzie Kohtla-Järve zaczęła gwałtownie wzrastać.
Podczas
II wojny światowej
wartość estońskich złóż bitumicznych nabrała istotnego znaczenia.
Niemcy
, okupujący Estonię podczas wojny, ocenili je jako ważne dla nich źródło paliwa, aczkolwiek wydobycie i rafinacja na szeroką skale nigdy nie doszła do skutku. Po wojnie, złoża łupków bitumicznych stały się niezbędne dla przemysłu północno-zachodniej części
ZSRR
, a skala wydobycia i rafinacji stale podlegała procesom wzrostu. Kohtla-Järve, jako główne osiedle na obszarze wydobycia, otrzymało prawa miejskie
15 czerwca
1946
roku. Od tego czasu, przez następne 20 lat, następował proces administracyjnego stapiania się sąsiednich osiedli na wydzielonym obszarze miasta. Kohtla i Kukruse zostały włączone do miasta w
1949
roku, Jõhvi, Ahtme oraz Sompa w
1960
, Kiviõli, Oru, Püssi i Viivikonna w roku
1964
. W ten sposób, Kohtla-Järve bardzo się rozrosło, stając się miastem o unikalnej strukturze, jego poszczególne części pozostają rozproszone pośród lasów, pól uprawnych i kopalni łupków. Całkowita populacja miasta wzrastała głównie dzięki robotnikom przysyłanym z różnych stron Związku Radzieckiego, osiągając w
1980
roku największą w swojej historii liczbę 90 000 mieszkańców.
W
1991
liczba dzielnic miasta zmalała,
Jõhvi
,
Kiviõli
i
Püssi
stały się oddzielnymi miastami. Skala wydobycia łupków bitumicznych i ich przemysłowej ekstrakcji drastycznie spadła w latach 90., gwałtowny wzrost bezrobocia w regionie spowodował że wielu mieszkańców Kohtla-Järve przeniosło się do
Tallinna
lub wyjechało do
Rosji
.
Geografia
Miasto Kohtla-Järve ma rzadko spotykaną strukturę. Poszczególne dzielnice miasta są rozrzucone wzdłuż północnej części prowincji
Ida Viru
, zajmując stosunkowo dużą jej powierzchnię. Odległość pomiędzy Järve i Sirgala wynosi ok. 30 km.
Podział administracyjny Kohtla-Järve
Miasto jest podzielone na 6 dzielnic (jednostek administracyjnych zwanych w
języku estońskim
linnaosad):
- Ahtme (ok. 20 000 mieszkańców)
- Järve (21 000)
- Kukruse (600)
- Oru (1500)
- Sompa (2000)
- Viivikonna (wraz z Sirgala) (700)
Linki zewnętrzne