Jan Stanisław Kubary (ur.
13 listopada
1846
w
Warszawie
, zm.
9 października
1896
na wyspie Ponape) - podróżnik i
etnograf
, badacz
Oceanii
.
Nauka i powstanie styczniowe
Urodził się 13 listopada 1846 w Warszawie. Wcześnie stracił ojca. Jako uczeń I Gimnazjum Warszawskiego wstąpił do tajnej organizacji spiskowej. W wieku 17 lat brał czynny udział w
powstaniu styczniowym
.
Współpraca z carską policją
Po upadku powstania wyemigrował do
Drezna
. W zamian za prawo powrótu do ojczyzny zdecydował się na współpracę z Carską Komisją Śledczą, brał udział w organizowaniu głośnej prowokacji z fikcyjnym Rządem Narodowym. Próbując przerwać współpracę ostrzegł rewolucjonistów, został aresztowany i skazazny na zesłanie. Za cenę ponownej współpracy z carską policją pozostał jednak w Warszawie. Studiował
medycynę
w
Szkole Głównej
.
Ucieczka z Warszawy
Nie mogąc poradzić sobie z przeszłością, w
marcu
1868
uciekł z Warszawy i pieszo dotarł do
Berlina
. Podpisał umowę z Domem Handlowym Godeffroya w
Hamburgu
i
1 maja
1869
wyruszył do
Oceanii
. Jego celem było zbieranie eksponatów dla założonego przez Godeffroya Muzeum Historii Naturalnej.
Wśród Papuasów spędził prawie 28 lat. Był pierwszym białym człowiekiem na wielu spośród wysp Oceanii. W
1882
odbył wyprawę badawczą do
Japonii
. Zebrał tam wiele okazów, przekazanych później do
muzeów
europejskich. Szczegółowo opracował wszystkie najważniejsze
archipelagi
Oceanu Spokojnego
. Dokonał wielu odkryć przyrodniczych i
archeologicznych
oraz sporządził mapy tych terenów.
Zmarł
9 października
1896
w wieku 50 lat na wyspie Ponape.
Dorobek naukowy
Opublikował między innymi: Uwagi etnograficzne o Wyspach Karolińskich z przyległościami (
1885
), Uwagi etnograficzne o Archipelagu Karolińskim (
1895
), Wyspy Nukuoro.
Jego imieniem nazwano szczyt w pasmie Finisterre na
Nowej Gwinei
(Mount Kubari), a także kilka gatunków ptaków, m. in. wronę mariańską (Corvus kubaryi), wyspiarka karolińskiego (Gallicolumba kubaryi) i wachlarzówkę łuskowaną (Rhipidura kubaryi). Ponadto przypuszczalnie
wymarła
kokoszka pacyficzna (Gallinula pacifica) została po raz pierwszy odnotowana przez Kubarego na
Samoa
w 1869. Dwa lata później opisali ją naukowo Hartlaub i Finsch.
Linki zewnętrzne
