Etiologie biblijne to mityczne, przyczynowe wyjaśnienia faktów i zdarzeń, których używali autorzy biblijni. Etiologie pojawiają się najczęściej w pierwszych pięciu księgach Starego Testamentu , można je rozpoznać po typowych zwrotach Dlatego to miejsce nazwano... lub ...aż po dzień dzisiejszy.

Etiologie stosowano m.in. w stosunku do sytuacji, których izraelska myśl religijna nie mogła wyjaśnić i zrozumieć (np. problem zła i cierpienia).

Wyróżnia się następujące rodzaje etiologii:

• etnologiczna - wyjaśnia przyjazne lub wrogie stosunki Izraela z innymi narodami, np. z Edomitami , Ismaelitami, Moabitami . Służą jej drzewa genealogiczne oraz przedstawienie osób, które były protoplastami danych rodów;
• etymologiczna - przy pomocy podobnie brzmiących słów hebrajskich wyjaśnia znaczenie słów wywodzących się z obcych języków, np. historia wieży Babel ;
• geograficzna/geologiczna - wyjaśnianie nazw miejscowości i zjawisk geologicznych przykładami z historii Izraela, np. Mara, miejscowość na półwyspie Synaj , wyjaśniona jako gorzkie źródło, gdyż tam Mojżesz zamienić miał gorzką wodę na zdatną do picia.^[1]
• religijno-kultyczna - wyjaśnienie pochodzenia zwyczajów religijnych i kultowych, np. obowiązek obrzezania , lub podział zwierząt na czyste i nieczyste;
• antropologiczna - wyjaśnienie doświadczeń ludzkiego życia jako konsekwencje wydarzeń biblijnych, np. rodzenie w bólu jako konsekwencja grzechu pierworodnego.^[2]

Opowiadanie etiologiczne nie wyklucza jego historycznego charakteru, który mógł zostać zachowany. Wśród biblistów istnieją spory co do klasyfikacji niektórych fragmentów - np. opowiadanie o zagładzie Sodomy i Gomory może być tylko etiologią - wyjaśnieniem powstania Morza Martwego , ale też wspomnieniem jakiegoś prehistorycznego kataklizmu.

Zobacz też

• etiologia

Przypisy

Bibliografia

• Alfred Läpple, Od egzegezy do katechezy: Stary Testament, Wyd. Pax, Warszawa 1985, s. 24-27.