Czosnaczek pospolity
Systematyka [1]
Domena :	eukarionty
Królestwo :	rośliny
Klad :	rośliny naczyniowe
Klad :	rośliny nasienne
Klasa :	okrytonasienne
Klad :	klad różowych
Rząd :	kapustowce
Rodzina :	kapustowate
Rodzaj :	czosnaczek
Gatunek :	czosnaczek pospolity
Nazwa systematyczna
Alliaria petiolata ( M. Bieb. ) Cavara & Grande Bull. Orto Bot. Regia Univ. Napoli 3:418. 1913
Synonimy
Alliaria officinalis Andrz., Erysimum alliaria L., Sisymbrium alliaria (L.) Scop.[2]

Gatunek leczniczy

Gatunek trujący

Kwiatostan

Nasiona

Czosnaczek pospolity (Alliaria petiolata (M. Bieb.) Cavara et Grande) – gatunek rośliny należącej do rodziny kapustowatych . Jedyny przedstawiciel monotypowego rodzaju czosnaczek Alliaria. Występuje na obszarze Europy i Azji Zachodniej, na Półwyspie Indyjskim i w Afryce Północnej (Algieria, Maroko, Tunezja)^[2]. W Polsce jest bardzo pospolity.

Czosnaczek występuje także w Ameryce Północnej ( USA ), gdzie został introdukowany w 1850 r. Z powodu braku naturalnych szkodników i szybkiego rozprzestrzeniania się roślinę uznano za gatunek inwazyjny .

Morfologia

Pokrój

W pierwszym roku wegetacji wyrasta rozeta liści blisko gruntu, która pozostaje zielona przez zimę. Wiosną drugiego roku wykształca dorosłą, kwitnącą postać. Po wydaniu nasion liście obumierają, sucha łodyga z częścią owoców pozostaje jeszcze przez lato.

Łodyga

Przeważnie pojedyncza, jeżeli roślina rośnie w pełnym świetle może być krzaczasto rozgałęziona, osiąga 30-60 cm wysokości. Prosto wzniesiona, gęsto ulistniona, kanciasta, w dolnej części odstająco owłosiona.

Liście

Nagie, cienkie, o silnym zapachu czosnku. Dolne długoogonkowe, okrągłojajowate lub nerkowate, karbowane lub piłkowane, górne liście z coraz krótszymi ogonkami, trójkątne do jajowatych, nieregularnie piłkowane.

Kwiaty

Małe, zebrane w grona wyrastające z kątów najwyższych liści. Kwiaty mają cztery jasnozielone działki kielicha , cztery białe płatki korony , 6 pręcików , 4 z nich dłuższe.

Owoce

Czterokanciasta łuszczyna ^[3]. Nasiona szorstkie, brunatne do czarnych. Pojedyncza roślina może wydać tysiące nasion, które rozsiewają się na kilka metrów wokół.

Biologia i ekologia

Roślina dwuletnia , hemikryptofit . Kwitnie od maja do czerwca. Siedlisko: gatunek leśny, występuje głównie w lasach liściastych i zbiorowiskach skrajów lasów, także w załomach skalnych. Preferuje gleby gliniasto-piaszczyste i żwirowe, o dużej zawartości próchnicy. Roślina azotolubna . W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla O. Glechometalia^[4].

Zastosowanie

• Roślina lecznicza – używany dawniej do okładania ropiejących i trudno gojących się ran i wrzodów.
• Sztuka kulinarna – liście wykorzystywane we Francji jako składnik sałatek ^[3].

Szkodniki

Na liściach żerują larwy wielu gatunków motyli , w tym zorzynek rzeżuchowiec .

Przypisy