Mleko wapienne - zawiesina koloidalna wodorotlenku wapnia (Ca(OH)₂) w wodzie. Z wyglądu przypomina mleko krowie, stąd nazwa substancji. Zawiera w sobie słabo zdysocjowany, jednak silnie alkaliczny roztwór wodorotlenku wapnia, oraz jego bezpośredni i łatwo dostępny nadmiar, co jest przydatne przy przeprowadzaniu szeregu reakcji chemicznych w środowisku wodnym, szczególnie wymagających dużej wydajności.

Mleko wapienne otrzymuje się poprzez gaszenie wapna palonego w nadmiarze wody lub mieszanie z wodą wapna gaszonego .

Zastosowanie:

• składnik farb elewacyjnych
• środek wzmacniający odkryte, pękające lub osypujące się stare tynki
• prosty środek odkażający (ze względu na własności żrące) stosowany do dezynfekcji i odkażania dużych powierzchni (np. piwnice, magazyny)
• silny środek neutralizujący kwasy i wiążący sole metali ciężkich stosowany np. w ratownictwie chemicznym
• zmiękczanie wody metodą dekarbonizacji
• przemysłowe oczyszczanie gazów spalinowych z tlenków siarki metodą zraszania lub przepłukiwania
• jako środek tani i stosunkowo łatwo usuwalny, stosowany do pobielania na wiosnę szyb w szklarniach i inspektach w celu ograniczenia dostępu do nich ostrego wiosennego słońca, nadmiernie nagrzewającego wnętrze szklarni przy niskich jeszcze temperaturach powietrza w nocy, oraz niskiej temperaturze podłoża glebowego
• pobielanie na wiosnę pni drzewek w sadach w celu spowolnienia procesów wegetacyjnych w górnej części rośliny przy bardzo jeszcze niskiej temperaturze w okolicach korzeni (badania statystyczne nie potwierdzają tego i innych celów uzasadniających stosowanie tego zabiegu)
• podkład pod grunt w malarstwie freskowym
• w cukrownictwie do oczyszczania soku buraczanego, powoduje reakcje wymiany w wyniku których rozpuszczalne sole (głównie fosforany) przestają być rozpuszczalne i mogą być odfiltrowane od soku

Zobacz też: ciasto wapienne , woda wapienna .