Królestwo Leónu – królestwo chrześcijańskie, które w latach
913
-
1033
panowało samodzielnie w centralnej i północno-zachodniej części
Półwyspu Iberyjskiego
, a w
1034
-
1520
było związane unią personalną z
Kastylią
.
540
-
913
Czasy sprzed królestwa
Miasto
León
zostało założone przez Siódmy
Legion Rzymski
i początkowo pełniło funkcje siedziby dowództwa legionu oraz centrum handlu złotem wydobywanym w pobliskich kopalniach
Las Médulas
. W
540
miasto zostało podbite przez króla
ariańskich
Wizygotów
,
Leowigilda
, który nie uciskał mieszkającej tam społeczności katolickiej, chociaż najwcześniejsze imiona z listy biskupów Leónu zdają się być raczej legendarne niż prawdziwe. W
717
miasto zostało stracone na rzecz
Maurów
, jednak nie dane mu było być świadkiem przekształcenia się państwa muzułmańskiego w
Emirat
Kordoby
, ponieważ zostało odbite w
742
przez
Królestwo Asturii
w ramach
Rekonkwisty
. Było wówczas małym miastem, jednak dobrze obwarowanym za sprawą nowoczesnych murów obronnych stworzonych z ulepszenia poprzednich, rzymskich.
913
-
1065
Założenie królestwa i krótkotrwała unia
Królestwo Leónu w 1030 roku (pomarańczowe granice)
Królestwo Leónu zostało założone oficjalnie w
913
, kiedy chrześcijańscy władcy Asturii przenieśli swoją główną twierdzę znad północnego wybrzeża półwyspu z
Oviedo
do Leónu.
León szybko rozpoczął intensywną ekspansję w kierunku południowym i wschodnim, zabezpieczając świeżo zdobyte tereny licznymi zamkami. Hrabstwo Burgos, jedno z hrabstw ustanowionych na nowych ziemiach, rozpoczęło za rządów hrabiego Fernánda Gonzáleza, kampanię ekspansji, ogłaszając w końcu niezależność . Hrabia obwołał się władcą
Kastylii
i kontynuował swoje podboje kosztem Leónu zawierając sojusz z
Kalifatem Kordoby
. Ten stan rzeczy trwał do
966
, kiedy królowi Leónu
Sancho I Grubemu
udało się powstrzymać muzułmanów.
Bezustanna rywalizacja między Leonem i Kastylią spowodowała ich osłabienie, które mogło zostać łatwo wykorzystane przez innych.
Sancho Wielki
, król Nawarry (ok.
1000
-
1035
) podbił Kastylię w latach dwudziestych
XI wieku
, a następnie León podczas krótkiej kampanii roku
1034
, zostawiając chwilowo
Galicję
niepodległą. To potężne królestwo rozpadło się jednak po jego śmierci, a jego syn
Ferdynand
przejął jedynie hrabstwo Kastylii. Jednak już dwa lata później, w
1037
, podbił León i Galicję. Przez prawie trzydzieści lat, do roku
1065
, rządził połączonymi królestwami Leónu-Kastylii.
Bezpośrednio na południe od Leónu leżał bogaty Kalifat Kordoby. Wewnętrzne nieporozumienia i spory podzieliły go w XI wieku na słabe, niepodległe królestwa, tzw.
taifas
, tworząc sytuację, w której zubożali chrześcijanie wcześniej płacący haracz kalifowi, teraz mogli domagać się zapłaty (parias) za przysługi oddawane osobnym frakcjom lub po prostu sami wymuszając opłaty za ochronę. Pomimo że wpływała na niego mauryjska kultura terenów wcześniejszego Kalifatu, Ferdynand I zdecydował się brać przykład z
Hrabstwa Barcelony
i
Królestwa Aragonii
i wzbogacił się biciem złotych monet. Kiedy zmarł w 1065, jego ziemie i parias zostały podzielone między trójkę jego synów. Po bratobójczej walce, po początkowych sukcesach
Sancha II
, wygrał Alfons VI.
1066
-
1230
Czasy Rekonkwisty i ponowny rozpad
Królestwo Leónu w 1210 roku (pomarańczowe granice)
Zdobycie
Toledo
(
6 maja
1085
) przez
Alfonsa VI
był punktem zwrotnym w rozwijaniu się Leónu-Kastylii oraz pierwszym kamieniem milowym w procesie Rekonkwisty. Chrześcijanie żyjący pod rządami muzułmanów na
Al-Andalusie
przenieśli się w kierunku północnym, aby zaludnić opustoszałe ziemie przygraniczne, przynosząc ze sobą pozostałości kultury wizygockiej i klasycznej oraz propagując nową ideologię Rekonkwisty jako krucjaty przeciwko
Maurom
. Współcześni historycy uważają upadek Toledo jako powód ogromnej zmiany stosunków chrześcijan z maurskim południem, zmieniając je z wymuszania corocznego trybutu w ekspansję terytorialną. Alfonso został wciągnięty w lokalne konflikty polityczne Toledo oraz zmuszony do zmierzenia się z nieznanymi mu problemami, jak obstawianie garnizonów pomniejszych twierdz muzułmańskich, które przeszły w jego ręce wraz z miastem, czy mianowaniem biskupa. Rola króla chrześcijańskiego, teraz zarządzającego subtelnymi, miejskimi, muzułmańskimi poddanymi, została więc gruntownie zrewidowana.
Królestwo Leónu-Kastylii zostało ponownie rozdzielone w
1195
, kiedy miażdżąca porażka Alfonso VIII osłabiła autorytet Kastylii, jednak ziemie zostały ponownie zjednoczone w
1230
pod
Ferdynandem III
. Nabrzeżna prowincja Atlantycka oddzieliła się jako niepodległe
Królestwo Portugalii
. Pomimo że królowie Kastylii dalej uznawali tytuł króla Leónu jako swój tytuł nadrzędny i używali lwa w swoich sztandarach, historia Leónu po 1230 jest historią królestwa
Kastylii
. Po zjednoczeniu Hiszpanii w
XVI wieku
, tytuł króla Leónu zniknął bezpowrotnie.
Dzisiejsza
prowincja Leónu
została ustanowiona w
1833
. Ziemie niegdyś należące do tego królestwa teraz wchodzą w skład autonomicznych społeczności Kastylii-Leónu,
Extremadury
oraz
kraju portugalskiego
.
Zobacz też