Szybenik (
chorw.
Šibenik,
wł.
Sebenico) – historyczne miasto w
Chorwacji
, w środkowej
Dalmacji
, położone nad ujściem rzeki
Krka
do
Morza Adriatyckiego
.
Szybenik jest politycznym, kulturalnym, komunikacyjnym i turystycznym centrum
okręgu szybenicko-knińskiego
. Liczy 51,553 mieszkańców (
2001
), 94,02% z nich deklaruje się jako
Chorwaci
.
Historia
Katedra św. Jakuba w Szybeniku
Po raz pierwszy nazwa Szybenik pojawia się w
1066
w statucie
króla chorwackiego
Petara Krešimira IV. W przeciwieństwie do innych miast w
Dalmacji
założonych przez
Ilirów
,
Greków
czy
Rzymian
jest najstarszym miastem rodowym Chorwatów na wschodnim wybrzeżu
Adriatyku
. Szybenik otrzymał
prawa miejskie
w
1298
, wtedy też w mieście erygowano
diecezję
. Prace archeologiczne w Zamku św. Anny dowodzą, że miejsce to było zamieszkane na długo przed przybyciem doń Chorwatów.
Miasto, podobnie jak pozostała część Dalmacji, opierało się
Wenecji
do
1412
.
Imperium osmańskie
zaczęło zagrażać miastu pod koniec XV wieku, jednak nigdy go nie zajęło. W XVI w. zbudowano Fortecę Św. Mikołaja, a w wieku XVII wzmocniono obronność miasta budując Fortecę św. Jana i Šubićevaca.
Po upadku
Republiki Weneckiej
w
1797
miasto znalazło się pod kontrolą
Monarchii Habsburgów
. W
1877
pierwsze połączenie kolejowe w ówczesnej Dalmacji - kraju koronnym Austrii. Po
I wojnie światowej
było częścią
Królestwa Jugosławii
, a podczas
II wojny światowej
znalazło się pod okupacją
faszystowskich
Włoch
oraz
Niemiec
. Po wojnie stało się częścią
Socjalistycznej Federalnej Republiki Jugosławii
; od odłączenia się Chorwacji od SFRJ w
1991
znajduje się na jej terytorium.
Szybenik dziś
Dzisiejszy Szybenik tętni życiem artystycznym i kulturalnym. Co roku odbywa się tu
Międzynarodowy Festiwal Dzieci
(Međunarodni Dječji Festival).
Najważniejszym kościołem Szybenika jest
Katedra św. Jakuba
znajdująca się na
liście światowego dziedzictwa UNESCO
. Budowana przez kilku architektów w
XV
i
XVI
w. łączy w sobie elementy stylów
gotyckiego
i
renesansowego
. Jest nadzwyczajna dzięki architekturze (w całości jest zbudowana z kamienia, bez używania jakichkolwiek innych materiałów) i 71 realistycznym płaskorzeźbom na apsydach.
Twierdza św. Mikołaja znajduje się na wejściu do kanału św. Antego, a zbudowana została w połowie XVI wieku w celu obrony przed tureckimi napadami z morskiej strony. Wybudowana jest na podstawie projektów weneckiego militarnego budowniczego Michielea Sammichella. Twierdza św. Mikołaja należy do najmocniejszej fortyfikacji na chorwackim wybrzeżu.
Miejska sala konferencyjna znajduje się na środkowym miejskim placu – Placu Republiki Chorwackiej. To bardzo harmonijna i przejrzysta renesansowa budowla wzniesiona w latach
1533
–
1536
. Na piętrze jest reprezentacyjna komnata, w której się odbywały miejskie posiedzenia.
Pałac rektorów znajduje się na wybrzeżu w starym centrum miasta. Zachowane są dwa skrzydła tego niegdyś dużo większego budynku, w którym urzędował i rezydował najwyższy przedstawiciel weneckiej władzy w społeczeństwie – miejski rektor. W
1975
ukończona została adaptacja Pałacu Rektorów na Miejskie Muzeum miasta Szybenik. (na podstawie sibenik-tourism.hr i sibenik.hr)
Sport
W mieście siedzibę ma klub piłki nożnej
HNK Šibenik
występujący w
Prva HNL
- pierwszej lidze chorwackiej oraz Jolly Šibenik - wielokrotny mistrz
Chorwacji
w koszykówce kobiet.
Miasta partnerskie
Linki zewnętrzne