Plemiona słowiańskie na Bałkanach
Smolanie - także Smolianie albo Smoleńcy, plemię
słowiańskie
zamieszkujące od VII wieku tereny na południowy wschód od
Tesaloniki
nad rzeką
Mstą
oraz południowo-wschodnie
Rodopy
.
Smolanie pojawili się we wschodniej
Macedonii
zapewne na początku VII wieku w ramach wielkiego exodusu
sklawińskiego
na ziemie
Cesarstwa bizantyjskiego
[1]. Nazwa Smolan po raz pierwszy została wymieniona w
inskrypcji
Isbuła z czasów
bułgarskiego
chana
Presjana
, pochodzącej z ok. 837 roku[2].
Po okresie ekspansji Słowian w Macedonii i Tracji, na przełomie VIII i IX wieku cesarze bizantyńscy narzucili plemionom słowiańskim swoje zwierzchnictwo, zmuszając je do płacenia trybutu i dostarczania posiłków zbrojnych[3]. W
837
wybuchło powstanie Słowian w okolicach
Tesaloniki
: w
Rodopach
,
Tracji
Białomorskiej i południowej
Macedonii
[4]. Źródła bizantyńskie nie informują, które dokładnie sklawinie zbuntowały się przeciw Bizancjum, niewątpliwie działaniami powstańczymi objęte zostały ziemie Smolan. Ostatecznie wojska greckie pod dowództwem Aleksego Mosuele stłumiły bunt. Krew lała się gęsto, a okolicę opanował ogień, jak relacjonuje grecki historyk[5]. Zanim jednak Bizantyńczykom udało się ostatecznie opanować sytuację, wmieszali się w nią, na prośbę przegrywających swą walkę Smolan, Bułgarzy. Wojska bułgarskie pod wodzą
kauchana
Isbuła rozbiły pod
Filippi
wojska greckie, opanowując miasto. Tereny Smolan od Rodopów po wybrzeże morskie na wysokości obecnej
Kawali
zostały włączone do państwa bułgarskiego[4].
Po ostatecznym rozbiciu pierwszego państwa bułgarskiego przez Bizancjum na początku XI wieku na terenach Smolan utworzony został odrębny
tem
Smolenon, o którym źródła bizantyńskie informują do końca XII wieku. Utworzone też zostało odrębne biskupstwo podlegające metropolii w Filippi[2].
Nazwę pochodzącą od plemienia Smolan posiada miasto w południowej Bułgarii -
Smolan
.
Przypisy
Bibliografia
-
W. Felczak
,
T. Wasilewski
: Historia Jugosławii. Wrocław: Ossolineum, 1985. .
-
W. Gjuzelew
: Bułgarskie średniowiecze. W: Bułgaria. Zarys dziejów. I. Dymitrow (red.). Warszawa: Książka i Wiedza, 1986. .
- Mały słownik kultury dawnych Słowian.
L.Leciejewicz (red.)
. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1990. .
-
I. Stawowy-Kawka
: Historia Macedonii. Wrocław: Ossolineum, 2000. .