Ilustracia z "Peter and Wendy" Jamesa Matthew Barrie, opublikowana w 1911 przez C. Scribner's Sons, New York
Okładka angielskiego wydania Piotrusia Pana z 1915 roku
Piotruś Pan (
ang.
Peter Pan, Peter Pan and Wendy) – powieść autorstwa
szkockiego
powieściopisarza i
dramaturga
Jamesa Matthew Barriego
, w Polsce znana także pod tytułami Przygody Piotrusia Pana oraz Piotruś Pan i Wendy.
Pierwotnie Barrie napisał
sztukę teatralną
pod tytułem Peter Pan, pierwszy raz wystawioną w
1904
. W
1911
Barrie zaadaptował ją na
powieść
, której nadał tytuł Peter Pan and Wendy.
Geneza
Barrie stworzył Piotrusia Pana na potrzeby historii, które opowiadał synom Sylvii Llewelyn Davies, należącej do grona jego najbliższych przyjaciół, a imię postaci jest połączeniem imienia najmłodszego z chłopców, Petera oraz greckiego boga lasów i pasterzy
Pana
. Kiedy Sylvia zmarła na raka parę lat po śmierci swego męża, Barrie został jednym z oficjalnych opiekunów ich synów.
Sugeruje się również[], że inspiracją postaci Piotrusia był starszy brat Barriego David, którego śmierć w wypadku podczas jazdy na łyżwach w wieku trzynastu lat mocno wstrząsnęła matką przyszłego pisarza. Według Andrew Birkina, autora J.M. Barrie and the Lost Boys, śmierć ta była "niewyobrażalną katastrofą, z której nigdy w pełni się nie wydźwignęła... Jeśli Margaret Ogilvy [matka Barrie'ego] znalazła pociechę w idei, że David, umierając jako chłopiec, pozostał chłopcem na zawsze, to Barrie znalazł [w tej idei] inspirację".
Maude Adams
w roli Piotrusia Pana w jednym z wcześniejszych przedstawień
Statuetka Piotrusia Pana w Londynie
Postać Piotrusia Pana pierwszy raz pojawiła się w druku w 1902 roku, w książce zatytułowanej The Little White Bird, fabularyzowanej historii przyjaźni Barrie’ego i dzieci Llewelyn Daviesów, której wątki wykorzystano potem w popularnej
sztuce teatralnej
zatytułowanej Peter Pan, or The Boy Who Wouldn't Grow Up (Piotruś Pan, czyli o chłopcu, który nie chciał dorosnąć), która miała swą premierę sceniczną w Duke of York’s Theatre w
Londynie
27 grudnia
1904
.
W 1906 roku fragment The Little White Bird z Piotrusiem jako głównym bohaterem opublikowano pod tytułem Peter Pan in Kensington Gardens (Piotruś Pan w Ogrodach Kensingtońskich) z ilustracjami
Artura Rackhama
. Później Barrie zaadaptował sztukę na powieść wydaną w
1911
roku pt. Peter Pan and Wendy.
Na
język polski
powieść po raz pierwszy przełożyła już w roku
1913
Zofia Rogoszówna
(pod tytułem Przygody Piotrusia Pana), tłumaczyli ją również
Maciej Słomczyński
(również Przygody Piotrusia Pana,
1974
) oraz
Michał Rusinek
(Piotruś Pan i Wendy,
2007
).
Fabuła
Głównym bohaterem jest tytułowy Piotruś Pan, psotny chłopiec, który nie chce
dorosnąć
. Piotruś, znakomity szermierz, spędza swe niekończące się, pełne przygód
dzieciństwo
na wyspie Nibylandii, przewodząc grupie Zaginionych Chłopców. Powieść zawiera elementy
fantastyczne
: Piotruś posiada pewne magiczne zdolności (np. potrafi latać), a do jego przyjaciół zalicza się
wróżka
Dzwoneczek
. Głównym antagonistą Piotrusia jest
Kapitan Hak
.
Adaptacje i nawiązania filmowe
Zobacz też