Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Nauczanie języków obcych w zakresie czterech sprawności językowych - aktywizacja uczniów poprzez wykorzystanie różnych pomocy dydaktycznych i internetu

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 20188 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

 

Nauczanie języków obcych to nauczanie w zakresie czterech sprawności językowych:
- słuchanie ze zrozumieniem,
- mówienie,
- czytanie ze zrozumieniem,
- pisanie.

Rozwijanie tych czterech sprawności językowych jest podstawą nauczania języków obcych. Każda ze sprawności jest ważna, lecz coraz częściej pojawia się pogląd, że słuchanie ze zrozumieniem i mówienie odgrywają największą rolę w procesie komunikacji i właśnie te sprawności należy rozwijać w pierwszej kolejności. Odejście od nauczania metodą gramatyczno-tłumaczeniową sprawiło, że większy nacisk zaczęto przywiązywać do porozumiewania się. Metoda komunikacyjna zyskała bardzo wielu zwolenników, pojawiły się jednak głosy krytyczne. Nastawienie na komunikację, czyli zrozumienie rozmówcy i właściwa reakcja w danej sytuacji, stały się nadrzędnym celem nauczania. Najważniejsza stała się nie tyle poprawność wypowiedzi, ile jej efekt - odpowiednie zachowanie w danej sytuacji językowej. Przeciwnicy metody komunikacyjnej krytykowali szerzenie się wypowiedzi niepoprawnych, często składających się z pojedynczych wyrazów. W ostatnich latach zaczęto łączyć metody nauczania, bez popadania w skrajności. W związku z takim podejściem, zaczęto również łączyć nauczanie i rozwijanie wszystkich sprawności językowych. Powrócono do czytania tekstów i ich rozumienia; na lekcjach coraz częściej zaczęły pojawiać się autentyczne teksty literackie, artykuły prasowe, ogłoszenia, itp. Zagadnienia gramatyczne pojawiają się niejako "przy okazji", ale odgrywają ważną rolę w procesie poprawnego porozumiewania się. Sprawności językowe należy umiejętnie łączyć, aby uczniowie opanowując pewien materiał językowy, potrafili go praktycznie, ale i poprawnie wykorzystać, zarówno w mowie, jak i w piśmie. Różnego typu ćwiczenia, dobrane w umiejętny sposób, będą tu ważnym atutem, dzięki któremu przyswojenie materiału językowego nie będzie dla uczniów żadnym kłopotem.

Nauczanie języków obcych daje najlepsze efekty, gdy odbywa się w małych grupach, gdzie nauczyciel może systematycznie i niemal indywidualnie pracować z każdym uczniem. Kontrola postępów w nauce i korekta ewentualnych błędów odbywa się wówczas niemal na każdej lekcji. Duża indywidualizacja pracy jest tutaj czynnikiem bez wątpienia bardzo korzystnie wpływającym na efekty nauczania.

Nauczanie języków obcych odbywa się jednak często w grupach dużych, powyżej 25 uczniów. Sytuacja taka niekorzystnie wpływa na jakość nauczania i jego efekty. Największe kłopoty sprawia tutaj systematyczna kontrola stopnia opanowania języka, głównie w formie wypowiedzi ustnych. Formą kontroli w takich sytuacjach staje się najczęściej sprawdzian pisemny, co w nauczaniu języków obcych nie jest korzystne. Uczeń opanowuje wprawdzie sprawność pisania i czytania za zrozumieniem, ale w komunikacji ważniejsze jest mówienie i słuchanie ze zrozumieniem. Nacisk na formy pisemne, spowodowane liczebnością klas i ograniczeniami czasowymi, spowodować może zahamowanie przed mówieniem w języku obcym, z obawy przed błędem. Liczne ćwiczenia komunikacyjne są koniecznością w nauczaniu danego języka. Nauczanie w klasach licznych wymaga dostosowania metod pracy w celu uzyskania maksymalnie dużej efektywności.

W licznych zespołach trudno jest utrzymać porządek na zajęciach i przez cały czas skutecznie koncentrować uwagę na wszystkich członkach zespołu klasowego.

Najtrudniejszym zadaniem nauczyciela podczas pracy z liczną grupą staje się więc skupienie i utrzymywanie uwagi uczniów. Najlepszym sposobem jest tutaj zapewnienie atrakcyjności lekcji poprzez elementy zmiany, nieprzewidywalności i niepewności. Można to osiągnąć poprzez:
- różnorodne sposoby rozpoczynania i kończenia zająć;
- uzupełnianie podręcznika materiałami dodatkowymi;
- zwiększenie liczby krótkich ćwiczeń;
- różne formy oddziaływania na uczniów (np. dźwiękowa, wizualna, nauczyciel, kolega, itp.);
- zmienne formy pracy uczniów (np. słuchanie, pisanie, mówienie; ruch-statyka; ćwiczenia produktywne - receptywne; grupy - pary - indywidualnie);
- zróżnicowanie tempa pracy;
- nieprzewidywalną kolejność wypowiedzi uczniów (nigdy według kolejności ławek, rzędów, czy listy w dzienniku);
- wystawianie ocen w różnych fazach lekcji.

Lekcja, która zawiera takie elementy, ma charakter dynamiczny. Należy jednak wyraźnie zaznaczyć jej strukturę. Na początku zajęć należy podać ich temat, ogólny plan oraz cele; na końcu podsumować ich przebieg, w szczególności realizację postawionych celów. W trakcie lekcji należy wyraźnie zaznaczać jej etapy, przejścia do nowych aktywności. Liczna klasa oznacza często grupę o zróżnicowanej wiedzy i umiejętnościach. Należy to uwzględnić planując nie tylko ćwiczenia, ale także czas przeznaczony na ich wykonanie.

Przy zastosowaniu tego typu wskazówek lekcja powinna udać się i przynieść zamierzone efekty.

Lekcja języka obcego, jak każdego przedmiotu, ma swoją specyfikę i wymaga zastosowania odpowiednich środków dydaktycznych, aby realizować wszystkie zamierzone cele. Nauczanie języków obcych odbywa się w różnych grupach wiekowych, co wymaga zastosowania zróżnicowanych środków i metod.

Bez względu na wiek ucznia elementem wspomagającym naukę języka obcego są bez wątpienia różnego rodzaju pomoce dydaktyczne. Oprócz plansz, plakatów, czy schematów, pomocą dydaktyczną może być niemalże wszystko. Uwzględniając wiek uczniów stosować można proste lub bardziej wymyślne pomoce. W nauczaniu wczesnoszkolnym wykorzystać można zarówno kolorowe plansze ilustrujące, np. słowa piosenki (czynności, postacie), jak również maskotki (opis wyglądu), czy też przybory szkolne (w "czarodziejskim worku" - rozpoznawanie przedmiotów dotykiem). W starszych grupach pomoce dydaktyczne, oprócz tych proponowanych przez nauczyciela, mogą przygotowywać sami uczniowie. Dobrze sprawdzają się tutaj plakaty tematyczne (np. ze słownictwem tematycznym lub z "rozsypanką zdaniową", itp.). Uczniowie chętnie przygotowują tego typu prace, dbając również o stronę plastyczną.

W przygotowaniu pomocy dydaktycznych dużą rolę odgrywa pomysłowość. Wprawdzie wydawnictwa oferują różnego typu plansze tematyczne (ich oferta jest jednak niezbyt bogata), to jednak największą rolę odgrywają pomoce przygotowywane przez nauczycieli. Każdy nauczyciel ma dość dużą ilość takich pomocy.

Pomocą dydaktyczną mogą być również inne elementy, nie tylko wizualne. Również nagrania (audio, video), czy też materiały uzupełniające podręcznik (teksty literackie, artykuły prasowe) są pomocami dydaktycznymi, które skutecznie uzupełniają i ułatwiają naukę.

W nauczaniu wczesnoszkolnym ważną rolę odgrywają wierszyki i piosenki, których na tym etapie nauczania dzieci uczą się bardzo chętnie.

Wykorzystanie autentycznych piosenek (np. śpiewanych przez dzieci) to dobry pomysł na udaną lekcję.

Rozwój Internetu, globalnej sieci, która łączy miliony komputerów na całym świecie, powoduje, że coraz atrakcyjniejsze staje się wykorzystanie tego nowego medium w nauczaniu. Również nauczyciele języków obcych posługują się Internetem zarówno w pogłębianiu własnej wiedzy, jak i w pracy z uczniami.

Ważnym elementem, który powinien zainteresować nauczycieli języków obcych, są biblioteki internetowe. Zdobycie ciekawych, aktualnych i tanich pomocy dydaktycznych przestało być problemem.

Strony internetowe posiadają nie tylko wydawnictwa językowe, ale również różne instytucje, które w znacznej mierze mogą wspomóc warsztat nauczyciela języka obcego. Zarówno nauczyciele języka angielskiego, jak i niemieckiego posiadają bogatą listę adresów internetowych, z których często korzystają przygotowując materiały na lekcje.

Rola komputera w nauczaniu języków obcych może przyjmować kilka ról:
- komputer jako bodziec dyskusji, krytycznego myślenia, pisania, jak też porozumiewania się (przesyłanie informacji i ich uzyskiwanie);
- komputer jako partner (dialog z użytkownikiem, np. w formie gier);
- komputer jako narzędzie - baza danych (źródła informacji, takie jak: encyklopedie, słowniki, strony WWW).

Z Internetu korzystają nie tylko nauczyciele, ale również uczniowie.

Korzystając z Internetu na lekcji nauczyciel dokonali swoje strategie, np.:
- strategię organizacyjną (zorganizowanie pracy w grupach);
- strategię kognitywną (wybór informacji);
- strategię intelektualną (zastosowanie informacji).

Uczeń również rozwija takie strategie uczenia się, jak:
- strategie pamięci;
- strategie kognitywne;
- strategie metakognitywne (zastosowanie informacji);
- strategie kompensacyjne.

Pojęcie "strategia" w stosunku do ucznia można określić jako umiejętność planowania, monitorowania i regulowania własnego uczenia się. W stosunku do nauczyciela "strategia" może być określana jako maksymalne wykorzystanie przez niego swoich umiejętności oraz środków, aby pomoc uczniowi w osiągnięciu celu nauczania. W ramach wykorzystania komputera i Internetu w nauce języków obcych, w szczególności języka angielskiego, wprowadzono system CALL (Computer assisted language learning - nauka języków obcych wspomagana komputerowo). Komunikatywny CALL pojawił się w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych wraz z komunikatywnym podejściem do nauczania języków obcych. System ten zyskał wielu zwolenników i wykorzystywany jest głównie wśród nauczycieli pracujących z młodzieżą starszą, np. w liceach.

W ramach nauczania języka niemieckiego pojawił się ostatnio ogólnopolski projekt internetowy Internet -Vagabund. W projekcie tym wzięło udział 60 uczniów z liceów i studentów. Celem projektu było m. in. poznanie miast niemieckojęzycznych przez zbieranie informacji z Internetu, różnego typu przewodników, broszur i gazet; kształcenie wszystkich sprawności językowych; nabycie umiejętności posługiwania się komputerem i siecią Internet.

Nauka języka obcego wspomagana użyciem komputera i Internetu bez wątpienia jest bardzo efektywna i korzystna dla ucznia. Niestety, nie wszyscy uczniowie mają dostęp do komputera, a jeszcze mniej ma możliwość korzystania z Internetu. Metody tradycyjne pozostają nadal najczęściej wykorzystywanymi i rozpowszechnionymi.

Beata Kujawa-Rutkowska
Szkoła Podstawowa w Babiaku

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie