Zapraszam do skorzystania ze scenariusza zajęć, pozwalającego sprawnie i ciekawie przeprowadzić lekcję na temat II zasady dynamiki zarówno w szkole ponadgimnazjalnej jak i gimnazjalnej, z wykorzystaniem zestawów do doświadczeń z mechaniki.
Opracowanie: mgr Beata Kućmińska-Trepka Scenariusz lekcji fizyki do I klasy szkoły ponadgimnazjalnej. Temat lekcji: "II zasada dynamiki Newtona" CEL OGÓLNY: Sformułowanie przez uczniów II zasady dynamiki na podstawie przeprowadzonego przez siebie doświadczenia. CELE SZCZEGÓŁOWE: Poziom wiadomości:
- Zapamiętanie wiadomości:
- uczeń zna treść II zasady dynamiki;
- uczeń umie zapisać wzór na przyspieszenie, wynikający z drugiej zasady dynamiki;
- uczeń zna jednostkę siły;
- uczeń zna definicję 1 niutona.
- Rozumienie wiadomości:
- uczeń rozumie, że ciało porusza się ruchem jednostajnie zmiennym tylko wtedy, gdy działa na nie stała niezrównoważona siła wypadkowa;
- uczeń rozumie, że przyspieszenie ciała zależy wprost proporcjonalnie od wartości siły wypadkowej;
- uczeń rozumie, że przyspieszenie ciała zależy odwrotnie proporcjonalnie od masy ciała.
Poziom umiejętności:
- Stosowanie wiadomości w typowych sytuacjach:
- uczeń potrafi podać przykłady sytuacji w których ciało porusza się ruchem jednostajnie zmiennym i określić, jakie siły działają na to ciało;
- uczeń potrafi obliczać siłę wypadkowa działająca na ciało i określać jej kierunek oraz zwrot;
- uczeń potrafi zastosować wzór na przyspieszenie z II zasady dynamiki do obliczeń wielkości w nim występujących;
- uczeń potrafi zastosować swoje wiadomości do rozwiązywania prostych, typowych zadań;
- uczeń potrafi wyprowadzać w zadaniach jednostki.
- Stosowanie wiadomości w sytuacjach nietypowych:
- uczeń potrafi zaproponować doświadczenie mające sprawdzić słuszność II zasady dynamiki;
- uczeń potrafi przygotować zestaw doświadczalny;
- uczeń potrafi wykonać poprawnie doświadczenie i dokonać odpowiednich pomiarów i zapisać je w tabeli;
- uczeń potrafi zinterpretować wyniki doświadczenia;
- uczeń potrafi przy pomocy właściwej terminologii sformułować ostateczne wnioski wynikające z doświadczenia.
CEL WYCHOWAWCZY:
- kształtowanie umiejętności współdziałania w grupie przy wykonywaniu doświadczeń i jego interpretacji;
- kształtowanie kultury zachowania w stosunku do kolegów i nauczyciela.
METODY PRACY: doświadczenie wykonywane przez uczniów, obserwacja, dyskusja. FORMA PRACY: praca grupowa i indywidualna. ŚRODKI DYDAKTYCZNE: idealnie gładka powierzchnia, wózek o nie wielkiej masie z otworkami na obciążniki, obciążniki, szalka, mocna nić, bloczek nieruchomy, linijka, stoper. PRZEBIEG LEKCJI:
- Nauczyciel sprawdza listę obecności;
- Uczniowie przypominają wiadomości na temat ruchu jednostajnie przyspieszonego oraz wiadomości z gimnazjum na temat obliczania siły wypadkowej, działającej na ciało. Najbardziej aktywny uczeń zostaje nagrodzony oceną bardzo dobrą;
- Nauczyciel przedstawia cele lekcji;
- Nauczyciel zapisuje na tablicy, a uczniowie w zeszycie temat lekcji;
- Nauczyciel wyjaśnia uczniom przebieg lekcji;
- Uczniowie dzielą się na cztery grupy i wybierają z pośród siebie lidera zespołu;
- Dwie grupy mają za zadanie sprawdzić zależność przyspieszenia ciała od działającej siły wypadkowej, a dwie pozostałe, zależność przyspieszenia od masy ciała;
- Każda grupa otrzymuje zestaw doświadczalny do mechaniki i samodzielnie projektuje, które elementy zostaną wykorzystane, jak będą zestawione i jakie wielkości oraz w jaki sposób będą mierzone. Następnie nauczyciel sprawdza słuszność ich założeń, a w razie potrzeby odpowiednio ukierunkowuje uczniów;
- Po zatwierdzeniu zestawu, uczniowie w grupach wykonują doświadczenie i dane zestawiają w tabeli. Na ich podstawie oraz na podstawie obserwacji, dokonują interpretacji wyników i formułują wniosek. Zapisane na kartce dane i ostateczny wniosek z doświadczenia, oddają nauczycielowi. Następnie liderzy zespołów przedstawiają rozważania swojej grupy całej klasie;
- Opis doświadczenia, rysunek oraz dwie wybrane tabele z wynikami, dotyczące zależności przyspieszenia ciała od jego masy i przyłożonej siły, uczniowie zapisują w zeszycie;
- Uczniowie formułują ostateczną wersję II zasady dynamiki i zapisują ją w zeszycie. Nauczyciel kontroluje jej poprawność;
- Nauczyciel, biorąc pod uwagę własne obserwacje, dotyczące zaangażowania uczniów w doświadczenie i ocenę proponowaną przez członków grupy, wystawia każdemu uczniowi ocenę ostateczną;
- Nauczyciel rozdaje uczniom kartki z prostymi zadaniami, które rozwiązywane są przez osoby chętne na tablicy;
- Jako pracę domową nauczyciel zadaje zadania rachunkowe, dotyczące II zasady dynamiki, ze zbioru zadań.
|