Program naprawczy
Test kompetencji
Blok matematyczno-przyrodniczy 2003 rok
Lider: Bogdana Cyborowska-Moch
Fizyka
Tabela 1 – standardy i stopień trudności.
Nr pytania |
Standardy wymagań |
Stopień trudności |
7 |
II/2 |
Trudne |
8 |
III/3 |
Umiarkowanie trudne |
9 |
III/3 |
Umiarkowanie trudne |
10 |
III/1 |
Umiarkowanie trudne |
Standardy wymagań:
II – wyszukiwanie i stosowanie zadań
2 – interpretacja informacji
III – wskazywanie i opisywanie faktów, związków i zależności, w szczególności przyczynowo-skutkowych, funkcjonalnych, przestrzennych i czasowych
1 – wykorzystanie praw fizyki do objaśnienia zależności
3 – analiza wykresu funkcji
Tabela 2
Ilość prawidłowych odpowiedzi na pytania z fizyki ( w % ) w poszczególnych klasach trzecich w roku szkolnym 2002/2003.
nr pyt. |
7 |
8 |
9 |
10 |
Średnia w % |
43 |
62 |
57 |
53 |
Zalecenia:
Wszystkie zadania z fizyki umieszczone w teście w części matematyczno- przyrodniczej dotyczyły umiejętności czytania i interpretowania informacji za pomocą wykresu.
W związku z powyższym należy zwrócić szczególną uwagę na:
- dokładność odczytywania osi współrzędnych
- zrozumienia pojęcia przyspieszenia jako zmiany szybkości do czasu,
w którym ta zmiana nastąpiła
- różnice między ruchem jednostajnym a jednostajnie przyspieszonym
- podstawowe prawa prądu elektrycznego
- utrwalenie podstawowych wielkości fizycznych i ich jednostek
Chemia
Tabela 3
Nr pytania |
Standardy wymagań |
Stopień trudności |
3 |
I/2 |
Umiarkowanie trudne |
4 |
II/1 |
Trudne |
5 |
III/2 |
Umiarkowanie trudne |
6 |
I/2 |
Umiarkowanie trudne |
17 |
IV/4 |
Trudne |
Standardy wymagań
I/2 – wykonywanie obliczeń,
II/1 – posługiwanie się i odczytywanie informacji,
III/2 – posługiwanie się językiem symboli,
IV/4 – przewidywanie wyniku doświadczenia.
Tabela 4
Nr pytania |
3 |
4 |
5 |
6 |
17 |
Średnia w % |
67 |
39 |
59 |
61 |
48 |
Wnioski do dalszej pracy:
- Doskonalenie umiejętności korzystania ze źródeł, tabel, wykresów itd.
- Doskonalenie umiejętności rachunkowych pod kątem analizy chemicznej zadania.
- doskonalenie pisemnych form sprawdzania wiadomości ze szczególnym uwzględnieniem formy testowej.
- Ćwiczenie (w większym stopniu) umiejętności posługiwania się symboliką chemiczną – wzory i równania chemiczne.
- Doskonalenie metod naukowej syntezy i analizy chemicznej pod kątem umiejętności rozwiązywania zadań problemowych powiązanych z eksperymentem chemicznym.
- Rozwijanie samodzielności w rozwiązywaniu zadań i problemów chemicznych poprzez umiejętne sterowanie procesem myślowym uczniów na lekcjach oraz odpowiednią organizację prac domowych.
Matematyka
Zadania sprawdzały umiejętności z następujących obszarów standardów:
I – umiejętne stosowanie terminów, pojęć i procedur z zakresu matematyki niezbędnych w praktyce życiowej i dalszym kształceniu,
II – wyszukiwanie i stosowanie informacji,
III - wskazywanie i opisywanie faktów, związków i zależności, w szczególności przyczynowo – skutkowych, funkcjonalnych, przestrzennych i czasowych,
IV – stosowanie zintegrowanej wiedzy i umiejętności do rozwiązywania problemów.
Waga punktowa i procentowa zadań sprawdzających umiejętności matematyczne w obszarach standardów:
I - 15 p. –3 0% - nr zad. –3, 11,16, 26, 31, 33
II – 12 p. – 24% nr zad. – 1, 2,7, 12, 19, 20, 21
III - 15 p. – 30% nr zad. – 8, 9,27, 28, 29,30, 34
IV – 8 p. – 16% nr zad. – 13, 17, 22, 32
Analiza zadań matematycznych:
Tabela nr 5
Nr
zad |
Treści |
Standard |
Rodzaj zad. |
Punkty |
Wykonalność w % - woj. pomorskim |
Wykonalność w % w Gim 3 |
1 |
Przetwarza informacje (% diagram kołowy) |
II/2 |
ww |
1 |
93 |
92,4 |
2 |
J. w. |
II/2 |
ww |
1 |
73 |
43,8 |
3 |
Wykonuje obliczenia |
I/2 |
ww |
1 |
68 |
66,2 |
7 |
Interpretuje informacje |
II/2 |
ww |
1 |
48 |
43,4 |
8 |
Analizuje wykres funkcji |
III/3 |
ww |
1 |
64 |
63,4 |
9 |
J. w. |
III?3 |
ww |
1 |
53 |
57,2 |
11 |
Wykonuje obliczenia % |
I/2 |
ww |
1 |
47 |
51,0 |
12 |
Interpretuje informacje (tabela) |
II/2 |
ww |
1 |
74 |
69,7 |
13 |
Tworzy modele sytuacji problemowej |
IV/3 |
ww |
1 |
27 |
22,1 |
19 |
Interpretuje informacje (diagram słupkowy) |
II/2 |
ww |
1 |
81 |
86,9 |
20 |
Odczytuje informacje i j. w. |
II/1 |
ww |
1 |
91 |
89,7 |
21 |
Przetwarza informacje i j. w. |
II/2 |
ww |
1 |
55 |
60,7 |
26 |
Wykonuje obliczenia % |
I/2 |
ko |
3 |
45 |
48,0 |
27 |
Oblicza wartość funkcji |
III/3 |
ko |
2 |
54 |
58,3 |
28 |
Interpretuje własności funkcji |
III/3 |
ko |
1 |
40 |
36,6 |
29 |
J. w. |
III/3 |
ko |
2 |
22 |
22,8 |
30 |
Przekształca wzór funkcji |
III/3 |
ko |
2 |
29 |
29,7 |
32 |
Stosuje techniki twórczego rozwiązywania problemów |
IV/1 |
ro |
5 |
22 |
20,7 |
33 |
Posługuje się własnościami figur |
I/3 |
ro |
5 |
44 |
42,3 |
34 |
Posługuje się językiem symboli i wyrażeń algebraicznych |
III/2 |
ko |
2 |
36 |
34,5 |
Objaśnienia: ww – wielokrotnego wyboru (zamknięte), ko – krótkiej odpowiedzi (otwarte), ro – rozszerzonej odpowiedzi (otwarte)
Wskaźniki ogólne:
- zadania zamknięte w woj. 62%, nasza szkoła 63,6%,
- zadania otwarte w woj. 39%, nasza szkoła – 35,7%,
- test razem dla miast od 20 do 100 tys., woj. – 25,7 p., nasza szkoła – 23,95 p.
- w skali staninowej na 2003 rok- poziom średni od 22,9 do 25,2 p.
Skala staninowa w Kwidzynie:
- niżej średniej: 21,1 – 22,8
- średnia: 22,9 – 25,2
- wyżej średniej: 25,3 – 28,3
- średnia w szkole 23,95 p.
Najczęściej popełniane błędy i trudności w teście:
A – Stosowanie terminów i pojęć.
Znajomość terminów i praw:
- Zapisywanie wzorów nieadekwatnych do sytuacji przedstawionej w zadaniu,
- Nieznajomość wzorów potrzebnych do rozwiązania zadań,
- Niedokładna znajomość zasad przekształcania wzorów lub równań
Rozumienie pojęć:
- Brak umiejętności zastosowania wzorów prawdopodobnie spowodowany jedynie znajomością zapisów wzorów, a nie ich rozumieniem,
- Brak umiejętności przechodzenia z jednej formy zapisu w inną (np. ze słownego opisu wzoru na symboliczny)
B – Analiza wymagań zawartych w poleceniu.
- Brak dokładnej analizy poleceń i informacji przedstawionych w zadaniach.
C – Operowanie liczbami.
Zakłócenie poprawności wykonywania działań na liczbach przez:
- Niewłaściwą kolejność działań
- Błędy rachunkowe
- Błędne przeliczanie jednostek
D – zastosowanie wiedzy w praktyce.
- Brak umiejętności odniesienia wiadomości teoretycznych do sytuacji praktycznych lub brak umiejętności analizy sytuacji praktycznej z uwzględnieniem występujących zależności i praw teoretycznych.
E – niepodejmowanie rozwiązania.
Wnioski
Z analizy wyników wynika, że średnia punktów uzyskanych przez uczniów szkoły, wynosi blisko 24 punkty, czyli prawie 48 % wykonalności zadań. W skali staninowej wynik szkoły określamy jako średni (od 23,95 do 25,2). Wydaje się, że jest to wynik niezły. Zastanawiające jednak jest, że ponad 60% uczniów uzyskała mniej niż połowę punktów, a prawie 50% uczniów mniej niż 22 punkty. Zatem średnia około 24% to zasługa uczniów dobrych i bardzo dobrych. Wyniki słabe (od 11-19 pkt) i bardzo słabe (od 0 do 10 pkt) to aż 42 % uczniów szkoły.
Analizując wykonalność zadań zamkniętych i otwartych można zauważyć, że znacznie łatwiej radzili sobie uczniowie z tymi pierwszymi, zresztą jest to ogólna prawidłowość dla całego województwa jak i kraju. Wykonalność zadań zamkniętych to 63,6% a otwartych 35.7% i jest zbliżona do średniej w województwie pomorskim.
Jeżeli przyjrzymy się analizie wykonalności zadań ze względu na poszczególne kompetencje to zauważymy, że uczniowie potrafią dobrze czytać informacje przedstawione w postaci tabel, wykresów, diagramów oraz wykorzystać je do rozwiązywania problemów- 64.3% wykonalności. W przypadku pozostałych kompetencji różnice w wykonalności są niewielkie, ale na stosunkowo niskim poziomie:
- Umiejętność wykonywania obliczeń arytmetycznych i operacji matematycznych 38,5%.
- Umiejętność czytania i analizowania tekstu oraz wyciągania wniosków 38,4%
- Umiejętność przedstawiania i analizowania wielkości funkcyjnych 38,4%
- Wykorzystywanie umiejętności i wiedzy nabytej w procesie dydaktycznym 35,9%>
Analiza wykonalności testu w całości, jak i w części zadań zamkniętych i otwartych, czy wreszcie ze względu na poszczególne kompetencje, sytuuje szkołę w wielkościach średnich województwa pomorskiego. Myślę, że aby poprawić osiągnięcia uczniów naszej szkoły, należałoby wprowadzić następujące działania:
- Należy zastanowić się, jakie metody i formy dydaktyczne zastosować w procesie nauczania, aby zaktywizować uczniów słabych,
- Zwiększyć ilość zadań otwartych, rozwiązywanych na lekcjach,
- W klasach pierwszych należy skupić się na utrwaleniu umiejętności wykonywania obliczeń arytmetycznych i operacji matematycznych,
- Biorąc pod uwagę bardzo zróżnicowany poziom umiejętności w kolasach I konieczne jest znalezienie takich form pracy, aby te poziomy wyrównywać (diagnoza wstępna),
- Zwracać uwagę na analizę tekstu matematycznego.
- Wprowadzać lekcje poświęcone rozwiązywaniu zadań tekstowych wiążących działy programowe,
- Zwiększyć ilość zadań dotyczących tzw. "matematyki realistycznej"
- Nauczyciele uczący przedmiotów matematyczno- przyrodniczych powinni ze sobą ściśle współpracować w ramach zespołu nauk ścisłych i przyrodniczych.
Biologia
Tabela 6
Nr pytania |
Standardy wymagań |
Stopień trudności |
14 |
II/2 |
Łatwe |
15 |
II/2 |
Trudne |
16 |
I/1 |
Trudne |
18 |
III/1 |
Umiarkowanie trudne |
Standardy wymagań:
II/2-odczytywanie i przetwarzanie informacji
II/2-porównywanie informacji
I/1-wybieranie odpowiednich terminów do opisu organizmów
III/1-wskazywanie prawidłowości w funkcjonowaniu układów.
Tabela 7
Nr pytania |
14 |
15 |
16 |
18 |
Średnia w % |
68 |
31 |
35 |
53 |
Wnioski do dalszej pracy.
- Doskonalenie umiejętności odczytywania informacji z rysunków, tabel, wykresów itp. oraz analizy odczytywanych danych.
- Ćwiczenie umiejętności dostrzegania analogii i różnic między światem roślin a zwierząt.
- Ćwiczenie umiejętności dobierania odpowiednich terminów do opisu organizmów ich budowy i fizjologii.
- Zwracanie uwagi w procesie kształcenia na praktyczne zastosowanie zdobywanej wiedzy.
- Ćwiczenie umiejętności uzasadniania budowy z funkcją organów, układów itp.
- Doskonalenie umiejętności dostrzegania i rozumienia procesów zachodzących w organizmie jako całości a nie oddzielnie pracujących układów.
- Ćwiczenie czytania tekstu ze zrozumieniem i wyszukiwania informacji niezbędnych do rozwiązywania problemów.
- Zwiększenie liczby testów w celu oswojenia uczniów z taką formą sprawdzania ich wiedzy i umiejętności.
- Rozwijanie samodzielności w procesie zdobywania i przyswajania wiedzy.
Geografia
Tabela 8
Nr pytania |
Standardy wymagań |
Stopień trudności |
23 |
II/1 |
Łatwe |
24 |
II/2 |
Łatwe |
25 |
II/4 |
Łatwe |
31 |
I/1 |
Umiarkowanie trudne |
Standardy wymagań
I - Umiejętne stosowani terminów, pojęć i procedur z zakresu przedmiotów matematyczno przyrodniczych niezbędnych w praktyce życiowej i dalszym kształceniu
2 - wybieranie właściwych terminów do opisu obiektów przyrodniczych
II- wyszukiwanie i stosowanie zadań
1- odczytywanie informacji z mapy
2- przetwarzanie informacji (mapy pogody)
II- wskazywanie i opisywanie faktów, związków i zależności, w szczególności przyczynowo-skutkowych, funkcjonalnych, przestrzennych i czasowych
4- wyszukiwanie związków przyczynowo-skutkowych
Tabela 9
Nr pytania |
23 |
24 |
25 |
31 |
Średnia w % |
80 |
71 |
68 |
46 |
Wnioski:
Trzy pierwsze zadania z geografii umieszczone w teście matematyczno-przyrodniczym dotyczyły wyszukiwania, odczytywania i interpretowania informacji zawartej na mapie pogodowej. Mimo, ze wyniki uzyskanie przez uczniów piszących ten test w tych pytaniach są stosunkowo wysokie należy:
- doskonalić umiejętność poprawnego odczytywania i nazywania kierunków głównych i pośrednich na mapie
- ćwiczyć rozpoznawanie miejsc i obiektów zamieszczonych na mapie
- rozumieć i przewidywać pewnie związki przyczynowo-skutkowe
Znacznie większe trudności sprawiło uczniom zadanie dotyczące rozpoznawania i nazywania procesów i obiektów przyrodniczych. Z cała pewnością przyczyną był fakt, iż treści, które wytopiły w tym zadaniu są treściami programu klasy pierwszej.
W związku z tym:
- należy wracać w cyklu kształcenia do treści programowych z klas młodszych
Treści związane z mapą pogody zostaną powtórzone i utrwalone w klasie trzeciej na lekcjach z działu: "Cechy terytorium – środowisko geograficzne Polski na tle innych krajów" w czasie realizacji tematów: "Wybrane elementy klimatu" i "Cechy klimatu Polski".
Sprawdzone zostaną poprzez umieszczenie w sprawdzianie z w/w tematów pytania dotyczącego tych zagadnień.
Treści związanie z rozpoznawaniem i nazywaniem procesów i obiektów przyrodniczych powtórzone i utrwalone zostaną na lekcjach w klasie trzeciej z tego samego działu jak wyżej w czasie realizacji tematów: "Cechy ukształtowania powierzchni Polski" i "Czynniki kształtujące rzeźbę terenu Polski". A sprawdzone zostaną w ten sam sposób, co poprzednie treści.
Na lekcjach w klasie trzeciej w drugim półroczu 15 minut jednej z dwóch lekcji w tygodniu przeznaczone będzie na powtarzanie treści programowych z klas młodszych gimnazjum. Opanowanie powtórzonego materiału sprawdzane będzie krótkimi kartkówkami i oceniane. Poprawa tych sprawdzianów i wyjaśnianie niezrozumiałych treści odbywać się będzie w środy o godzinie 13.40 na dodatkowej godzinie lekcyjnej. Opracowała: Grażyna Kosecka |