Lekcja: "207. Krainy geograficzne Polski. Karpaty"
Przykład skał granitowych
Krainy geograficzne Polski. Karpaty
Powstanie Karpat
W erze mezozoicznej i przez większość trzeciorzędu na terenie dzisiejszych Karpat było morze, w którym gromadziły się osady. Pod koniec ery mezozoicznej i w trzeciorzędzie potężny nacisk z południa sfałdował warstwy skalne, a nawet ponasuwał je na siebie. Skorupa ziemska wskutek tego uległa pogrubieniu i zaczęła się wypiętrzać. Wyłaniające się z morza góry zaczęły ulegać niszczeniu. Czynniki niszczące doprowadziły do starcia skał osadowych, a w najszybciej wypiętrzających się Tatrach wyłonił się trzon krystaliczny, zbudowany z granitów. Zdarte skały wypełniły obniżenia zarówno samych Karpatach, jak i w Obniżeniu Podkarpackim. Przez prawie 30 mln lat model Karpat kształtowany był przez działania różnych czynników – budujących i niszczących (działalności rzek, przemieszczanie się materiału skalnego po stokach, a w Tatrach – również na skutek działalności lodowców).